Sulfoturşular

Sulfoturşular – suda asan həll olan, hidroskopik mayelərdir. Su ilə hidroliz olunmur.

Kimyəvi xassələri

Kimyəvi cəhətdən bunlar çox qüvvətli turşular olub, üzvi turşuların reaksiyalarını daşıyır. Sulfoturşular üzvi turşular kimi duzlar, xloranhidridlər, turşu amidləri və esterlər əmələ gətirir.

Alınması

1. Adi temperaturda tüstülü sulfat turşusu ilə benzola təsir etdikdə benzosulfoturşu alınır.

• C₆H₆+HOSO₂OH→ H₂O+C₆H₅SO₃H

Bu reaksiya üçün adətən çoxlu sulfat turşusu götürülür və alınan qarışıq, natrium-xloridin qatı məhluluna tökülür. Nəticədə benzolsulfoturşunun natrium duzu alınır. Bu duz, suda həll olmadığı üçün çöküntü şəklində ayrılır. 2. Merkaptanları oksidləşdirməklə 3. Kalium-sulfitə halogenalkilin təsiri ilə.

Sənayedə sintezi

Tərkibində 10-dan çox karbon olan birli və ikili alkilsulfat turşularının və sulfoturşuların natrium duzları son vaxtlar sənayedə küllü miqdarda sintez olunur. Bunlar səthi aktiv xassəli olub, yuyucu qabiliyyətə malikdir, ona görə də sabun kimi işlənir.

Mənbə

• M.Mövsümzadə, P.Qurbanov "Üzvi kimya", Maarif-1983.