Sulfoturşular: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Image:FunktionelleGruppen Sulfonsäure.svg|150px|thumb|]] |
[[Image:FunktionelleGruppen Sulfonsäure.svg|150px|thumb|]] |
||
'''Sulfoturşular''' – suda asan həll olan, hidroskopik mayelərdir. Su ilə hidroliz olunmur. |
'''Sulfoturşular''' – suda asan həll olan, hidroskopik mayelərdir. [[Su]] ilə hidroliz olunmur. |
||
== Kimyəvi xassələri == |
== Kimyəvi xassələri == |
||
Kimyəvi cəhətdən bunlar çox qüvvətli |
Kimyəvi cəhətdən bunlar çox qüvvətli [[turşu]]lar olub, üzvi turşuların reaksiyalarını daşıyır. Sulfoturşular [[üzvi turşu]]lar kimi duzlar, xloranhidridlər, turşu amidləri və esterlər əmələ gətirir. |
||
== Alınması == |
== Alınması == |
||
1. Adi temperaturda tüstülü sulfat turşusu ilə |
1. Adi temperaturda tüstülü [[sulfat turşusu]] ilə [[benzol]]a təsir etdikdə benzosulfoturşu alınır. |
||
* C<sub>6</sub>H<sub>6</sub>+HOSO<sub>2</sub>OH→ H<sub>2</sub>O+C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>SO<sub>3</sub>H |
* C<sub>6</sub>H<sub>6</sub>+HOSO<sub>2</sub>OH→ H<sub>2</sub>O+C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>SO<sub>3</sub>H |
||
Bu reaksiya üçün adətən çoxlu sulfat turşusu götürülür və alınan qarışıq, natrium- |
Bu reaksiya üçün adətən çoxlu [[sulfat turşusu]] götürülür və alınan qarışıq, [[natrium-xlorid]]in qatı məhluluna tökülür. Nəticədə benzolsulfoturşunun natrium duzu alınır. Bu duz, suda həll olmadığı üçün çöküntü şəklində ayrılır. |
||
2. |
2. [[Merkaptan]]ları oksidləşdirməklə |
||
3. Kalium- |
3. [[Kalium-sulfit]]ə halogenalkilin təsiri ilə. |
||
== Sənayedə sintezi == |
== Sənayedə sintezi == |
||
Tərkibində 10-dan çox karbon olan birli və ikili alkilsulfat turşularının və sulfoturşuların natrium duzları son vaxtlar sənayedə küllü miqdarda sintez olunur. Bunlar səthi aktiv xassəli olub, yuyucu qabiliyyətə malikdir, ona görə də sabun kimi işlənir. |
Tərkibində 10-dan çox karbon olan birli və ikili alkilsulfat turşularının və sulfoturşuların natrium duzları son vaxtlar sənayedə küllü miqdarda sintez olunur. Bunlar səthi aktiv xassəli olub, yuyucu qabiliyyətə malikdir, ona görə də sabun kimi işlənir. |
||
06:44, 20 may 2019 tarixindəki versiya
Sulfoturşular – suda asan həll olan, hidroskopik mayelərdir. Su ilə hidroliz olunmur.
Kimyəvi xassələri
Kimyəvi cəhətdən bunlar çox qüvvətli turşular olub, üzvi turşuların reaksiyalarını daşıyır. Sulfoturşular üzvi turşular kimi duzlar, xloranhidridlər, turşu amidləri və esterlər əmələ gətirir.
Alınması
1. Adi temperaturda tüstülü sulfat turşusu ilə benzola təsir etdikdə benzosulfoturşu alınır.
- C6H6+HOSO2OH→ H2O+C6H5SO3H
Bu reaksiya üçün adətən çoxlu sulfat turşusu götürülür və alınan qarışıq, natrium-xloridin qatı məhluluna tökülür. Nəticədə benzolsulfoturşunun natrium duzu alınır. Bu duz, suda həll olmadığı üçün çöküntü şəklində ayrılır. 2. Merkaptanları oksidləşdirməklə 3. Kalium-sulfitə halogenalkilin təsiri ilə.
Sənayedə sintezi
Tərkibində 10-dan çox karbon olan birli və ikili alkilsulfat turşularının və sulfoturşuların natrium duzları son vaxtlar sənayedə küllü miqdarda sintez olunur. Bunlar səthi aktiv xassəli olub, yuyucu qabiliyyətə malikdir, ona görə də sabun kimi işlənir.
Mənbə
- M.Mövsümzadə, P.Qurbanov "Üzvi kimya", Maarif-1983.