Çevrə: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə Android tətbiqi ilə edilmiş redaktə
Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə Android tətbiqi ilə edilmiş redaktə
Sətir 19: Sətir 19:
* Bir düz xətt üzərində olmayan 3 nöqtədən yalnız və yalnız bir çevrə keçirmək olar.
* Bir düz xətt üzərində olmayan 3 nöqtədən yalnız və yalnız bir çevrə keçirmək olar.
* İki çevrənin toxunma nöqtələri onların mərkəzlərini birləşdirən düz xətt üzərində yerləşir.
* İki çevrənin toxunma nöqtələri onların mərkəzlərini birləşdirən düz xətt üzərində yerləşir.
*Çevrənin uzunluğu 2πr düsturu ilə hesablanır.
*Çevrənin uzunluğu <math>2</math><math>\pi</math><math>r</math> düsturu ilə hesablanır.


== Hesablanması ==
== Hesablanması ==

15:18, 1 iyul 2019 versiyası

Çevrə radiusu və diametri ilə
Çevrə radiusu və diametri ilə

Çevrəmüstəvi üzərində verilmiş hər hansı M nöqtəsindən müsbət r məsafədə olan bütün nöqtələr çoxluğunun həndəsi yeri. Həmin nöqtə çevrənin mərkəzi, r isə çevrənin radiusu adlanır. Çevrə elementar həndəsənin tərkib hissəsidir.

Çevrə ilə bağlı bəzi anlayışlar

  • Çevrənin iki nöqtəsini birləşdirən düz xətt parçasına vətər deyilir.
  • Çevrənin mərkəzindən keçən vətərə diametr deyilir (diametr ən böyük vətərdir).
  • Çevrənin hər hansı hissəsinə çevrə qövsü deyilir.
  • Çevrənin hər hansı nöqtəsini onun mərkəzi ilə birləşdirən düz xətt parçasına çevrənin radiusu deyilir.
  • Çevrə ilə bir ortaq nöqtəsi olan düz xəttə çevrəyə toxunan deyilir. Toxunma nöqtəsində çevrənin radiusu ilə toxunan həmişə bir-birinə perpendikulyar olur.
  • Eyni mərkəzli iki müxtəlif çevrəyə konsentrik çevrələr deyilir.
  • Müstəvinin çevrə ilə əhatə olunmuş hissəsinə dairə deyilir.
  • İki vətər kəsişdiyi zaman aşağıdakı düstur doğrudur: AB*BC=BD*BE

Xassələri

  • Çevrənin uzunluğunun diametrinə nisbəti onların qiymətindən asılı olmayaraq bütün çevrələr üçün eynidir. Bu nisbət -dir. ≈ 3,14.
  • Verilmiş uzunluğa malik qapalı əyrilərdən müstəvi üzərində ən çox sahəni əhatə edən fiqur çevrədir.
  • Düz xəttin çevrə ilə ya 1 (toxunan), ya 2 (kəsən) ortaq nöqtəsi ola bilər, yaxud heç bir ortaq nöqtəsi ola bilməz.
  • Çevrəyə toxunan həmişə bir tərəfi kəsişmə nöqtəsində olan diametrə perpendikilyardır.
  • Bir düz xətt üzərində olmayan 3 nöqtədən yalnız və yalnız bir çevrə keçirmək olar.
  • İki çevrənin toxunma nöqtələri onların mərkəzlərini birləşdirən düz xətt üzərində yerləşir.
  • Çevrənin uzunluğu düsturu ilə hesablanır.

Hesablanması

Dekart koordinat sistemində çevrənin tənliyi:

Çevrənin uzunluğu:

Çevrənin tənliyi

mərkəzli və R radiuslu çevrənin tənliyini alaq. Bu məqsədlə çevrə üzərində ixtiyari nöqtəsini götürək. Onda,

tənliyini alırıq. Bu tənliyə mərkəzi nöqtəsində yerləşən və radiusu ədədinə bərabər olan çevrənin tənliyi deyilir. Xüsusi halda, çevrəninn mərkəzi koordinat başlanğıcında yerləşərsə, onda çevrənin tənliyi aşağıdakı kimi olur: