Mirzə Mülküm xan

Mirzə Mülküm xan
Doğum tarixi	1834
Doğum yeri	Yeni Culfa, Qacar dövləti
Vəfat tarixi	1908
Vəfat yeri	Roma, Roma əyaləti[d], Latsio, İtaliya
Təhsili	Fransa Politexnik Məktəbi
Fəaliyyəti	diplomat, publisist
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mirzə Mülküm xan (1833-1908) — Erməni əsilli İran diplomatı, publisisti, siyasətçisi.

Həyatı

Mirzə Mülküm xan 1833-cü ildə İsfahanda bir erməni ailəsində dünyaya göz açmışdır. Mülküm xan Fransada təhsil almış, İranda «Fəramuşxanə» adlı bir Mason təşkilatı qurmuşdur. «Qanun» qəzetini nəşr edən Mülküm xan müasir bir cəmiyyət qurmaq məqsədi güdürdü. Millətçilik onun təfəkküründə mərkəzi yer tutmurdu. Fəqət onun fəaliyyətləri fars millətçiliyinin inkişafı üçün ilham qaynağı olmuşdur.

Mirzə Mülküm xanın hədəfi İranda qərb cəmiyyətlərinin analoqu olan bir cəmiyyət qurmaq idi və millətçilik bu nəzəriyyənin sadəcə bir ünsürü idi. Mirzə Mülküm «şeyx və vəzir» formasında iki cür millətçilikdən, ənənəvi və müasir millətçilikdən danışırdı. Onun fikrinə görə ənənəvi millətçiliyin təməlini din təşkil edir və ənənəvi millətçiliyin siyasi və ictimayi səviyyədə təmsilçisi molla və şeyxdir. Müasir millətçiliyin təməlini isə dil təşkil edir və təmsilçisi nazirdir. Nazir, müasir dövlətin qurulmasının təzahürüdür. Mirzə Mülkümə görə milli birlik din vasitəsi ilə qurula bilməz. İranda dini müxtəliflik həddən çoxdur və dini fərqliliklər milli birliyin qurulmasına mane təşkil edir. Milli birlik dil birliyi ilə mümkündür.1908-ci ildə Romada dünyanını dəyişib