Səs sürəti: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 11: Sətir 11:
</math>
</math>


Düsturdakı <math>\vartheta\, </math> (theta) istiliyin santiqrat (°C) ilə ifadəsidir.
Düsturdakı <math>\vartheta\, </math> (theta) istiliyin [[Santiqrat]] (°C) ilə ifadəsidir.


Hər hansı bir sahədə külək arxadan əsərsə səs yerə doğru istiqamətlənir. Külək qabaqdan əsərsə, səs yerdən yuxarıya doğru istiqamətlənir. Gündüz, yer qızdığı üçün səs dalğaları istiliyin təsiri ilə yuxarıya doğru istiqamətlənir. Gecə isə yer soyuduğu üçün səs dalğaları daha uzaqlara gedir və aşağıya doğru istiqamətlənir.
Hər hansı bir sahədə külək arxadan əsərsə səs yerə doğru istiqamətlənir. Külək qabaqdan əsərsə, səs yerdən yuxarıya doğru istiqamətlənir. Gündüz, yer qızdığı üçün səs dalğaları istiliyin təsiri ilə yuxarıya doğru istiqamətlənir. Gecə isə yer soyuduğu üçün səs dalğaları daha uzaqlara gedir və aşağıya doğru istiqamətlənir.

17:57, 4 avqust 2019 versiyası

Bir F/A-18 Hornet Səs sürətini keçərkən

Səs sürəti havada, dəniz səviyyəsində və 21 °C istilikdə 343.2 m/s (343.2 metr/saniyə) (təxminən 1235.5 km/saat) olaraq hesablanır.

Səs sürəti frekansla əlaqədar olaraq dəyişmir, hər frekansda səs eyni sürətdə hərəkət edir.

Havanın istiliyinə, sıxlığına görə səsin yayılma sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti dəyişir. Soyuq havada səs sürəti aşağı düşür. Səs isti havadan soyuq havaya keçərkən yayılma istiqamətini dəyişdirir.

Səsin havadakı sürəti təxmini olaraq aşağıdakı düstur ilə hesablanır:

Düsturdakı (theta) istiliyin Santiqrat (°C) ilə ifadəsidir.

Hər hansı bir sahədə külək arxadan əsərsə səs yerə doğru istiqamətlənir. Külək qabaqdan əsərsə, səs yerdən yuxarıya doğru istiqamətlənir. Gündüz, yer qızdığı üçün səs dalğaları istiliyin təsiri ilə yuxarıya doğru istiqamətlənir. Gecə isə yer soyuduğu üçün səs dalğaları daha uzaqlara gedir və aşağıya doğru istiqamətlənir.

Dənizdə suyun quruluşu əks etdirici bir səth formalaşdırır. Bu səbəbə görə də, dənizdə səs sakit bir mühitdə 4–5 km-ə qədər uzağa gedə bilər.

Hərəkətli səs mənbəyinin sürəti, səsin yayılma sürətini keçəndə, səs partlayış səsi olaraq eşidilir. Belə vəziyyətdə dalğa şüa kimi konusşəkilli bir sahədə yayılır və şok dalğaları adlandırılır. Bir cismin sürətinin o mühitdəki səs sürətinə nisbətinə Max rəqəmi deyilir. Səs sürətini keçmiş ilk insan Chuck Yeager olmuşdur.



Qazlarda səs sürəti (0 °C; 101325 Pa), m/s
Azot 334
Ammonyak 415
Asetilen 327
Hidrogen 1284
Hava 331
Helium 965
Oksigen 316
Metan 430
Dəm qazı 338
Karbon qazı 259
Xlor 206