Samaria Milli Parkı: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
k tənzimləmə using AWB |
||
| Sətir 29: | Sətir 29: | ||
}} |
}} |
||
'''Samaria dərəsi''' ({{ |
'''Samaria dərəsi''' ({{Dil-el|Φαράγγι της Σαμαριάς}}), həmçinin '''Samaria Milli Parkı'''<ref>Греция. Справочная карта. М. Роскартография. 2001. Страны мира. Европа. 2000</ref> — [[Yunanıstan]]ın [[Krit]] adasında yerləşən [[dərə]]. Samaria dərəsi [[Avropa]]nın ən böyük dərələrindən biri hesab olunur. Samaria dərəsi Krit adasının cənub-qərbində, Lefka-Ori silsiləsində yerləşir. Ərazi Krit adasının Sfakiya əyalətinə aiddir. Samaria [[Milli park|Milli Parkı]] adanın görməli yerlərindən biri hesab edilir. Dərənin uzunluğu 13 km, eni isə 3,5 - 0.5 km arasında dəyişir. Dərənin çıxışından 3 km cənubda Agiya-Rumeli kəndi yerləşir. Kəndə avtobusla gəlmək mümkündür. |
||
Dərə öz adını [[XIV əsr |
Dərə öz adını [[XIV əsr]]ə aid Müqəddəs Mariya [[Bizans İmperiyası|bizans kilsəsindən]] götürmüş. Kilsə keçmiş Samaria kəndinin yaxınlığında yerləşir. |
||
== Tarixi == |
== Tarixi == |
||
[[Şəkil:Samaria Gorge 02.jpg|left|thumb|Dərəyə eniş]] |
[[Şəkil:Samaria Gorge 02.jpg|left|thumb|Dərəyə eniş]] |
||
Samaria dərəsə qədim zamanlardan məskunlaşma ərazisi olmuşdur. Ərazidə [[Apollon (mifologiya)|Apollon]] və [[Artemida]]<nowiki/>nın şərəfinə ucaldılmış məbədlərin qalıqları aşkar edilmişdir. [[E.ə. VI əsr |
Samaria dərəsə qədim zamanlardan məskunlaşma ərazisi olmuşdur. Ərazidə [[Apollon (mifologiya)|Apollon]] və [[Artemida]]<nowiki/>nın şərəfinə ucaldılmış məbədlərin qalıqları aşkar edilmişdir. [[E.ə. VI əsr]]də dərənin sonunda Tara (Τάρρα) şəhəri salınmış. Şəhər kiçik olsada müstəqil idi və özünün xüsusi pul sikkələri var idi. Sikkəlnin bir üzündə vəhşi keçinin başı, digər üzündə isə arı təsvir olunmuşdur. Dərədən Tareos çayı axırdı. Dərədə ki, Tara şəhəri haqqında [[Siciliyalı Diodor]], [[Böyük Plini]] və s. tarixçilər məlumat vermişlər. |
||
[[1962-ci il |
[[1962-ci il]]də dərə milli park statusunu almış. Bu tarixdən sonra Samaria kəndi məskunlaşmağa başladı. Qoruğun ümumi sahəsi 4850 hektardır. |
||
2000-ci ildən qoruğa il ərzində 200 min ziyarətçi gəlir.<ref>''Hanna, Nick.'' Kreeta = Engl. alkuteos: Globetrotter Travel Guide Crete / suom. Roinila, Maija. — Köln, Saksa: Könemann Verlagsgesellschaft mbH, 2000. — S. 113—116. — <nowiki>ISBN 3-8290-3261-7</nowiki>.</ref> |
2000-ci ildən qoruğa il ərzində 200 min ziyarətçi gəlir.<ref>''Hanna, Nick.'' Kreeta = Engl. alkuteos: Globetrotter Travel Guide Crete / suom. Roinila, Maija. — Köln, Saksa: Könemann Verlagsgesellschaft mbH, 2000. — S. 113—116. — <nowiki>ISBN 3-8290-3261-7</nowiki>.</ref> |
||
| Sətir 45: | Sətir 45: | ||
Qoruğun yaradılmasında məqsəd Lefka-Orinin unikal təbiətini və endemik krit dağ keçisi olan [[Capra aegagrus cretica|kri-kri]]<nowiki/>ni qorumaqdır. Kri-kri ilə yanaşı dərə ərazisində digər nadir heyvan və quşlar mövcuddur. Sayı azalmaqda olan [[Pişik|vəhşi pişik]], müxtəlif [[qartal]], [[dələ]], [[porsuq]] ərazinin diqqət çəkən heyvanlarındandır. |
Qoruğun yaradılmasında məqsəd Lefka-Orinin unikal təbiətini və endemik krit dağ keçisi olan [[Capra aegagrus cretica|kri-kri]]<nowiki/>ni qorumaqdır. Kri-kri ilə yanaşı dərə ərazisində digər nadir heyvan və quşlar mövcuddur. Sayı azalmaqda olan [[Pişik|vəhşi pişik]], müxtəlif [[qartal]], [[dələ]], [[porsuq]] ərazinin diqqət çəkən heyvanlarındandır. |
||
Bitkilərdən krit [[ |
Bitkilərdən krit [[endemik]]ləri daha geniş yayılmış. Məsələn: diktamos və ya erondas, [[həmişəyaşıl sərv]]. Digər bitki növlərindən [[Şam ağacı|şam]], [[çinar]], [[palıd]], krit [[ağcaqayın]]ı və eben ağacını misal göstərmək olar. |
||
== İstinadlar == |
== İstinadlar == |
||
18:33, 13 avqust 2019 tarixindəki versiya
| Samaria Milli Parkı (Samaria dərəsi) | |
|---|---|
| el/Φαράγγι της Σαμαριάς | |
 | |
BTMB kateqoriyası — II (Milli park).svg){kind=logo} |
|
| Yerləşməsi | |
| 35°16′16″ şm. e. 23°57′41″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Yunanıstan |
| Region | Krit |
| Yaxın şəhər | Xanya |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Samaria dərəsi (yun. Φαράγγι της Σαμαριάς), həmçinin Samaria Milli Parkı[1] — Yunanıstanın Krit adasında yerləşən dərə. Samaria dərəsi Avropanın ən böyük dərələrindən biri hesab olunur. Samaria dərəsi Krit adasının cənub-qərbində, Lefka-Ori silsiləsində yerləşir. Ərazi Krit adasının Sfakiya əyalətinə aiddir. Samaria Milli Parkı adanın görməli yerlərindən biri hesab edilir. Dərənin uzunluğu 13 km, eni isə 3,5 - 0.5 km arasında dəyişir. Dərənin çıxışından 3 km cənubda Agiya-Rumeli kəndi yerləşir. Kəndə avtobusla gəlmək mümkündür.
Dərə öz adını XIV əsrə aid Müqəddəs Mariya bizans kilsəsindən götürmüş. Kilsə keçmiş Samaria kəndinin yaxınlığında yerləşir.
Tarixi
Samaria dərəsə qədim zamanlardan məskunlaşma ərazisi olmuşdur. Ərazidə Apollon və Artemidanın şərəfinə ucaldılmış məbədlərin qalıqları aşkar edilmişdir. E.ə. VI əsrdə dərənin sonunda Tara (Τάρρα) şəhəri salınmış. Şəhər kiçik olsada müstəqil idi və özünün xüsusi pul sikkələri var idi. Sikkəlnin bir üzündə vəhşi keçinin başı, digər üzündə isə arı təsvir olunmuşdur. Dərədən Tareos çayı axırdı. Dərədə ki, Tara şəhəri haqqında Siciliyalı Diodor, Böyük Plini və s. tarixçilər məlumat vermişlər.
1962-ci ildə dərə milli park statusunu almış. Bu tarixdən sonra Samaria kəndi məskunlaşmağa başladı. Qoruğun ümumi sahəsi 4850 hektardır.
2000-ci ildən qoruğa il ərzində 200 min ziyarətçi gəlir.[2]
Fauna və florası
Qoruğun yaradılmasında məqsəd Lefka-Orinin unikal təbiətini və endemik krit dağ keçisi olan kri-krini qorumaqdır. Kri-kri ilə yanaşı dərə ərazisində digər nadir heyvan və quşlar mövcuddur. Sayı azalmaqda olan vəhşi pişik, müxtəlif qartal, dələ, porsuq ərazinin diqqət çəkən heyvanlarındandır.
Bitkilərdən krit endemikləri daha geniş yayılmış. Məsələn: diktamos və ya erondas, həmişəyaşıl sərv. Digər bitki növlərindən şam, çinar, palıd, krit ağcaqayını və eben ağacını misal göstərmək olar.
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Андонис Г. Плимакис. Ущелье Самарья / Перевод Ирини И. Наумиди. — G. Detorakis, Heraklion Biomechanical Area, 1998.