Qüvvə (fiziki kəmiyyət): Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
k 188.253.238.33 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Baskervill tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Fiziki kəmiyyət |
|||
⚫ | |||
| Adı = Qüvvə |
|||
| Simvol = <math>\vec F</math> |
|||
| Ölçüsü = |
|||
⚫ | |||
| SQS = Dinamometr |
| SQS = Dinamometr |
||
| Qeyd = [[Vektorial kəmiyyət]] |
| Qeyd = [[Vektorial kəmiyyət]] |
||
Sətir 6: | Sətir 10: | ||
{{Klassik mexanika}} |
{{Klassik mexanika}} |
||
[[Şəkil:Force_examples.svg|right|300 px|thumb|Qüvvənin əyani təsvirinə dair]] |
[[Şəkil:Force_examples.svg|right|300 px|thumb|Qüvvənin əyani təsvirinə dair]] |
||
'''Qüvvə''' — cismi hərəkətə gətirən və onu [[təcil]] |
'''Qüvvə''' — cismi hərəkətə gətirən və onu [[təcil]]ləndirmə təsirinə malik vektorial fiziki kəmiyyətdir. |
||
'''Qüvvə''' - cisimlər və zərrəciklər arasındaki qarşılıqlı təsirin miqdari ölçüsüdür. Ölçü vahidi BS-də 1N (Nyuton) götürülür. '''Nyuton''' - kütləsi 1 kq olan cismə 1m/san<sup>2</sup> təcil verən qüvvəyə deyilir. Qüvvə cismin sürətini dəyişmək üçün yəni, təcil alması üçün lazmdır. Cismin hərəkət təcili ona təsir edən qüvvələrin əvəzləyicisi ilə düz, onun kütləsi ilə tərs mütənasib olub, bu qüvvə istiqamətində yönəlmişdir: a=F/m. Buradan F=ma. Qüvvə vektorial kəmiyyətdir. '''Superqüvvə'''-dörd fundamental qarşılıqlı təsiri (1.qravitasiya; 2.elektromaqnit; 3.nüvə (güclü); 4.zəif qarşılıqlı təsirlər) özündə birləşdirən,kainatı yaradan ,formalaşdıran qüvvədir.Makroaləmdə bu qüvvələrdən yalnız ikisi- gravitasiya və elektromaqnit qarşılıqlı təsirlər özlərini büruza verirlər. Qüvvələrin hamısı mənşəcə bu qarşılıqlı təsir növlərinə aiddir. |
'''Qüvvə''' - cisimlər və zərrəciklər arasındaki qarşılıqlı təsirin miqdari ölçüsüdür. Ölçü vahidi BS-də 1N (Nyuton) götürülür. '''Nyuton''' - kütləsi 1 kq olan cismə 1m/san<sup>2</sup> təcil verən qüvvəyə deyilir. Qüvvə cismin sürətini dəyişmək üçün yəni, təcil alması üçün lazmdır. Cismin hərəkət təcili ona təsir edən qüvvələrin əvəzləyicisi ilə düz, onun kütləsi ilə tərs mütənasib olub, bu qüvvə istiqamətində yönəlmişdir: a=F/m. Buradan F=ma. Qüvvə vektorial kəmiyyətdir. '''Superqüvvə'''-dörd fundamental qarşılıqlı təsiri (1.qravitasiya; 2.elektromaqnit; 3.nüvə (güclü); 4.zəif qarşılıqlı təsirlər) özündə birləşdirən,kainatı yaradan ,formalaşdıran qüvvədir.Makroaləmdə bu qüvvələrdən yalnız ikisi- gravitasiya və elektromaqnit qarşılıqlı təsirlər özlərini büruza verirlər. Qüvvələrin hamısı mənşəcə bu qarşılıqlı təsir növlərinə aiddir. |
10:46, 27 oktyabr 2019 tarixindəki versiya
Qüvvə | |
---|---|
Ölçü vahidi | |
BS | Nyuton |
SQS | Dinamometr |
Qeyd | |
Vektorial kəmiyyət | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Klassik mexanika | ||||||||
Tarixi
| ||||||||
Qüvvə — cismi hərəkətə gətirən və onu təcilləndirmə təsirinə malik vektorial fiziki kəmiyyətdir.
Qüvvə - cisimlər və zərrəciklər arasındaki qarşılıqlı təsirin miqdari ölçüsüdür. Ölçü vahidi BS-də 1N (Nyuton) götürülür. Nyuton - kütləsi 1 kq olan cismə 1m/san2 təcil verən qüvvəyə deyilir. Qüvvə cismin sürətini dəyişmək üçün yəni, təcil alması üçün lazmdır. Cismin hərəkət təcili ona təsir edən qüvvələrin əvəzləyicisi ilə düz, onun kütləsi ilə tərs mütənasib olub, bu qüvvə istiqamətində yönəlmişdir: a=F/m. Buradan F=ma. Qüvvə vektorial kəmiyyətdir. Superqüvvə-dörd fundamental qarşılıqlı təsiri (1.qravitasiya; 2.elektromaqnit; 3.nüvə (güclü); 4.zəif qarşılıqlı təsirlər) özündə birləşdirən,kainatı yaradan ,formalaşdıran qüvvədir.Makroaləmdə bu qüvvələrdən yalnız ikisi- gravitasiya və elektromaqnit qarşılıqlı təsirlər özlərini büruza verirlər. Qüvvələrin hamısı mənşəcə bu qarşılıqlı təsir növlərinə aiddir.
At qüvvəsi — texniki güc vahididir: 1a.q. = 75kQ. 1m/san = 75.9,81N. 1 msan = 736Vt-dır.Elektrik hərəkət qüvvəsi- vahid müsbət yükün qapalı cərəyan dövrəsi boyunca hərəkəti zamanı kənar qüvvələrin gördüyü işə deyilir və ölçü vahidi 1 Volt-dur. Bunları nyutonla ölçülən qüvvə ilə qarışdırmaq olmaz.Dinamometr-qüvvə ölçən cihazdır.Bir kiloqram qüvvə- qüvvənin texniki vahididir, 1 kq qüvvə = 1kQ = 9,8N. 1 kQ – kütləsi 1 kq olan cismə Yer səthində təsir edən ağırlıq qüvvəsi və ya şaquli asılmış sükunətdəki cismin çəkisinə bərabərdir və təqribidir. Cisimlərin çəkisini təyin edən dinamometr və ya əl tərəzisi bu vahidlərlə dərəcələnir və ölçmədə problem yaratmır.
Qüvvə impulsun dəyişmə sürətinə bərabərdir: F = ma = m·(v-v0)/t=(mv-mv0)/t və ya F·t=p-p0. Qüvvənin təsir müddətinə hasili qüvvə impulsu adlanır. Qüvvə impulsu cismin impulsunun dəyişməsinə bərabərdir.
Aşağıdakı növləri vardır:
Təbiətinə görə:
- Qravitasiya qüvvəsi
- Elektromaqnit qüvvəsi
- Sürtünmə qüvvəsi
- Kulon qüvvəsi
- Amper qüvvəsi
- Lorens qüvvəsi
- Nüvə qüvvəsi
İşgörmə qabiliyyətinə görə:
- Konservativ qüvvəsi
- Dissipativ qüvvəsi
- Sürtünmə, yırğalanma və diyirlənmə qüvvəsi
- Arximed qüvvəsi
- Koriolis qüvvəsi
- Lorens qüvvəsi