Təşbeh: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
188.253.225.53 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 4941564 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teq: Geri qaytarma
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
<big><sub>'''Təşbeh — [[ərəb]] sözüdür, oxşatmaq, bənzətmək deməkdir.'''
<big><sub>'''Təşbeh —''' [[ərəb]] sözüdür, oxşatmaq, bənzətmək deməkdir.</sub></big>
Bədii əsərdə bir predmetin müəyyən əlamətə görə özündən daha qüvvətli başqa predmetə oxşadılmasına bənzətmə, yaxud təşbeh deyilir<ref>"Ədəbiyyat", Bakı, "Abituriyent", 2012. səh.685-686</ref>.</sub><u></u></big>


<big><sub>Bədii əsərdə bir predmetin müəyyən əlamətə görə özündən daha qüvvətli başqa predmetə oxşadılmasına bənzətmə, yaxud təşbeh deyilir<ref>"Ədəbiyyat", Bakı, "Abituriyent", 2012. səh.685-686</ref>.</sub></big>
'''<big><sub>İki cür təşbeh olur: Mükəmməl və Müfəssəl</sub></big>'''


'''<big><sub>Mükəmməl Təşbehdə 4 ünsür iştirak edir:</sub></big>'''
<big><sub>İki cür təşbeh olur: Mükəmməl və Müfəssəl</sub></big>


# '''<big><sub>Bənzəyən tərəf</sub></big>'''
<big><sub>Mükəmməl Təşbehdə 4 ünsür iştirak edir:</sub></big>
# '''<big><sub>Bənzədilən tərəf</sub></big>'''
# '''<big><sub>Bənzətmə qoşması</sub></big>'''
# '''<big><sub>Bənzətmə əlaməti</sub></big>'''


#<big><sub>Bənzəyən tərəf</sub></big>
'''Müfəssəl təşbehdə 2 ünsür iştirak edir:'''
#<big><sub>Bənzədilən tərəf</sub></big>
#<big><sub>Bənzətmə qoşması</sub></big>
#<big><sub>Bənzətmə əlaməti</sub></big>


Müfəssəl təşbehdə 2 ünsür iştirak edir:
# '''Bənzəyən tərəf'''

# '''Bənzədilən tərəf'''
# Bənzəyən tərəf
# Bənzədilən tərəf


<big><sub>Məsələn: [[Qarpız]] [[bal]] kimi şirindir. Ürəyim buztək donar.</sub></big>
<big><sub>Məsələn: [[Qarpız]] [[bal]] kimi şirindir. Ürəyim buztək donar.</sub></big>
Sətir 38: Sətir 39:
"Deyilənə görə bu təşbehi Heydər Əliyev yaradıb."
"Deyilənə görə bu təşbehi Heydər Əliyev yaradıb."


== '''<big><sub>İstinadlar</sub></big>''' ==
==<big><sub>İstinadlar</sub></big>==
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}



17:35, 19 noyabr 2019 tarixindəki versiya

Təşbeh — ərəb sözüdür, oxşatmaq, bənzətmək deməkdir.

Bədii əsərdə bir predmetin müəyyən əlamətə görə özündən daha qüvvətli başqa predmetə oxşadılmasına bənzətmə, yaxud təşbeh deyilir[1].

İki cür təşbeh olur: Mükəmməl və Müfəssəl

Mükəmməl Təşbehdə 4 ünsür iştirak edir:

  1. Bənzəyən tərəf
  2. Bənzədilən tərəf
  3. Bənzətmə qoşması
  4. Bənzətmə əlaməti

Müfəssəl təşbehdə 2 ünsür iştirak edir:

  1. Bənzəyən tərəf
  2. Bənzədilən tərəf

Məsələn: Qarpız bal kimi şirindir. Ürəyim buztək donar.

Burada Qarpız bənzəyən tərəf, bal bənzədilən tərəf, kimi bənzətmə qoşması, şirin isə bənzətmə əlamətidir.

Oxşarı, təşbehi, kölgəsi deyil;

Dünyada hər şeyin özü gözəldir. B.Vahabzadə

Bənzətmə qoşması və bənzətmə əlamətinin iştirak etmədiyi, yəni yalnız bənzəyən və bənzədiləndən ibarət olan təşbeh müfəssəl təşbeh nümunəsidir. Bədii əsərdə bir hadisəni, adamı və ya şeyi başqa bir hadisəyə, adama və ya şeyə bənzətməkdən ibarət məcaza da təşbeh deyilir.

Mirzə İbrahimov Molla Pənah Vaqifin yaradıcılığı haqqında qeyd edir ki, "realizm və xəlqilik Vaqifin seçdiyi mövzularda, dil və təşbehlərdə də özünü göstərir." Məsələn:

Ağ günə təşbehdir sənin cəmalün;

Eşqindən salmışam aləmə bir ün.

Osman Sarıvəlli xalq şairi Səməd Vurğunun dili haqqında aşağıdakı fikri qeyd edir:

"Səmədin o dövrdəki ədəbi dili təşbehlər, idiomlarla dolu canlı xalq dilidir."

"Deyilənə görə bu təşbehi Heydər Əliyev yaradıb."

İstinadlar

  1. "Ədəbiyyat", Bakı, "Abituriyent", 2012. səh.685-686