Naxçıvanın Eneolit mədəniyyəti: Redaktələr arasındakı fərq
k Texniki düzəliş |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 18: | Sətir 18: | ||
'''Naxçıvanda Eneolit mədəniyyəti''' Naxçıvan təpə, [[Uçan ağıl]], [[Uzun oba]], [[Ovçular təpəsi]], [[Sədərək]], [[Xələc]], [[Zirincli]], [[Yeni yol]], [[Şorsu]] və onlarla digər abidələrin tədqiqi ilə öyrənilmişdir. Naxçıvanın Eneolit mədəniyyəti arxeoloji qazıntıların nəticələrinə görə dörd mərhələyə bölünür. |
'''Naxçıvanda Eneolit mədəniyyəti''' Naxçıvan təpə, [[Uçan ağıl]], [[Uzun oba]], [[Ovçular təpəsi]], [[Sədərək]], [[Xələc]], [[Zirincli]], [[Yeni yol]], [[Şorsu]] və onlarla digər abidələrin tədqiqi ilə öyrənilmişdir. Naxçıvanın Eneolit mədəniyyəti arxeoloji qazıntıların nəticələrinə görə dörd mərhələyə bölünür. |
||
Birinci dövr [[Naxçıvan təpə yaşayış yeri]]nin alt qatları ilə təmsil edilmişdir. Bu mərhələ e. ə. V minilliyin birinci yarısını, təqribən e. ə. [[ |
Birinci dövr [[Naxçıvan Təpə|Naxçıvan təpə yaşayış yeri]]nin alt qatları ilə təmsil edilmişdir. Bu mərhələ e. ə. V minilliyin birinci yarısını, təqribən e. ə. [[49]][[45]]-[[46]][[0]][[0]] –cü illəri əhatə edir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, bu dövrə aid keramika məmulatı altı qrupa ayrılır. Bu dövr üçün basma naxışlı, daraq basqılı, qırmizı anqoblu keramika xarakterikdir. Sadə keramika məmulatının bir qismi relyef qurşaq və qulaqçıqşəkilli ornamentlə naxışlanmışdır.[[şəkil:Uzun oba yaşayış yeri.png|Uzun oba yaşayış yeri|150px|left|thumb]] |
||
İkinci mərhələ Naxçıvan təpə yaşayış yerinin üst qatları, [[Uçan ağıl]] və [[Uzun oba]] yaşayış yerlərinin arxeoloji materialları ilə təmsil olunur. Bu mərhələ təqribən e.ə. [[ |
İkinci mərhələ Naxçıvan təpə yaşayış yerinin üst qatları, [[Uçan ağıl]] və [[Uzun oba]] yaşayış yerlərinin arxeoloji materialları ilə təmsil olunur. Bu mərhələ təqribən e.ə. [[46]][[0]][[0]]-[[44]][[0]][[0]]-cü illəri əhatə edir. Qeyd edək ki, Naxçıvan təpə yaşayış yerinin üst qatları boyalı keramika məmulatı ilə xarakterizə edilir. Bu tip boyalı keramika həmçinin [[Culfa Kültəpəsi]]ndən çox sayda aşkar olunmuşdur. |
||
Üçüncü mərhələ [[Ovçular |
Üçüncü mərhələ [[Ovçular təpəsi]] yaşayış yeri ilə təmsil olunur. Bu mərhələ e.ə. [[44]][[0]][[0]]-[[40]][[0]][[0]]-ci illəri əhatə edir. Bu mərhələ başlıca olaraq daraqvari alətlə çəkilmiş naxışlarla xarakterizə olunur. Lakin məməcik və relyef naxışlı keramika nümunələri də vardır. Keramika məmulatının bir qismi daraq basqısı ilə, bir qismi isə ağız kənarına düzülmüş yuvarlaq dəliklərlə bəzədilmişdir. |
||
Dördüncü mərhələyə e.ə. [[ |
Dördüncü mərhələyə e.ə. [[40]][[0]][[0]]-[[38]][[0]][[0]]-cü illərə aid [[Sirab|Sirabçay vadisi]]ndəki arxeoloji abidələr aid edilə bilər. Bu mərhələdə daraqvari alətlə naxışlama tamamilə aradan çıxır, sadə keramika məmulatı üstünlük təşkil edir. Üçüncü mərhələ üçün xarakterik olan ağız kənarı yuvarlaq dəliklərlə naxışlanmış keramika bu dövrdə də öz inkişafını davam etdirir.<ref>Бахшалиев В.Б. Исследование энеолитических памятников Сирабчайской и Нахчыванчайской долин. Problems of the Archaeology of theCaucasus and Near East. Neolithic - Late Bronze Age. Baku: Институт археологии и этнографии. 2017, с. 108-121.</ref><ref>Baxşəliyev V, Quliyeva Z, Həşimova T, Mehbalıyev K, Baxşəliyev E. Naxçıvan təpə yaşayış yerində arxeoloji tədqiqatlar. Naxçıvan: Əcəmi 2018, 266s.</ref> |
||
== Şəkillər == |
== Şəkillər == |
||
08:11, 10 fevral 2020 tarixindəki versiya
| Naxçıvanın Eneolit mədəniyyəti | |
|---|---|
| Tərkibində |
 Azərbaycan |
| Coğrafi region |
|
| Başlama tarixi | e.ə. 4945 |
| Bitmə tarixi | e.ə. 3800 |
Naxçıvanda Eneolit mədəniyyəti Naxçıvan təpə, Uçan ağıl, Uzun oba, Ovçular təpəsi, Sədərək, Xələc, Zirincli, Yeni yol, Şorsu və onlarla digər abidələrin tədqiqi ilə öyrənilmişdir. Naxçıvanın Eneolit mədəniyyəti arxeoloji qazıntıların nəticələrinə görə dörd mərhələyə bölünür.
Birinci dövr Naxçıvan təpə yaşayış yerinin alt qatları ilə təmsil edilmişdir. Bu mərhələ e. ə. V minilliyin birinci yarısını, təqribən e. ə. 4945-4600 –cü illəri əhatə edir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, bu dövrə aid keramika məmulatı altı qrupa ayrılır. Bu dövr üçün basma naxışlı, daraq basqılı, qırmizı anqoblu keramika xarakterikdir. Sadə keramika məmulatının bir qismi relyef qurşaq və qulaqçıqşəkilli ornamentlə naxışlanmışdır.
İkinci mərhələ Naxçıvan təpə yaşayış yerinin üst qatları, Uçan ağıl və Uzun oba yaşayış yerlərinin arxeoloji materialları ilə təmsil olunur. Bu mərhələ təqribən e.ə. 4600-4400-cü illəri əhatə edir. Qeyd edək ki, Naxçıvan təpə yaşayış yerinin üst qatları boyalı keramika məmulatı ilə xarakterizə edilir. Bu tip boyalı keramika həmçinin Culfa Kültəpəsindən çox sayda aşkar olunmuşdur. Üçüncü mərhələ Ovçular təpəsi yaşayış yeri ilə təmsil olunur. Bu mərhələ e.ə. 4400-4000-ci illəri əhatə edir. Bu mərhələ başlıca olaraq daraqvari alətlə çəkilmiş naxışlarla xarakterizə olunur. Lakin məməcik və relyef naxışlı keramika nümunələri də vardır. Keramika məmulatının bir qismi daraq basqısı ilə, bir qismi isə ağız kənarına düzülmüş yuvarlaq dəliklərlə bəzədilmişdir. Dördüncü mərhələyə e.ə. 4000-3800-cü illərə aid Sirabçay vadisindəki arxeoloji abidələr aid edilə bilər. Bu mərhələdə daraqvari alətlə naxışlama tamamilə aradan çıxır, sadə keramika məmulatı üstünlük təşkil edir. Üçüncü mərhələ üçün xarakterik olan ağız kənarı yuvarlaq dəliklərlə naxışlanmış keramika bu dövrdə də öz inkişafını davam etdirir.[1][2]
Şəkillər
İstinadlar
- ↑ Бахшалиев В.Б. Исследование энеолитических памятников Сирабчайской и Нахчыванчайской долин. Problems of the Archaeology of theCaucasus and Near East. Neolithic - Late Bronze Age. Baku: Институт археологии и этнографии. 2017, с. 108-121.
- ↑ Baxşəliyev V, Quliyeva Z, Həşimova T, Mehbalıyev K, Baxşəliyev E. Naxçıvan təpə yaşayış yerində arxeoloji tədqiqatlar. Naxçıvan: Əcəmi 2018, 266s.