Aralıq dənizi: Redaktələr arasındakı fərq
Naviqasiyaya keçin
Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 158.181.41.140 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq TgrlBot tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teqlər: Geri qaytarma SWViewer [1.3] |
|||
| Sətir 70: | Sətir 70: | ||
Aralıq dənizi təxminən 4 milyon km²-lik bir ərazini əhatə edir. Keçmişdəki böyük antik sivilizasiyalar onun hövzəsində formalaşmışdır. |
Aralıq dənizi təxminən 4 milyon km²-lik bir ərazini əhatə edir. Keçmişdəki böyük antik sivilizasiyalar onun hövzəsində formalaşmışdır. |
||
== Etimologiya |
== Etimologiya == |
||
* [[Türk dili]]ndə - ''Akdeniz''; |
* [[Türk dili]]ndə - ''Akdeniz''; |
||
| Sətir 81: | Sətir 81: | ||
== Aralıq dənizinə sahili olan ölkələr == |
== Aralıq dənizinə sahili olan ölkələr == |
||
* |
* [[Avropa]]da (qərbdən şərqə): [[İspaniya]], [[Fransa]], [[Monako]], [[İtaliya]], [[Malta]], [[Sloveniya]], [[Xorvatiya]], [[Bosniya və Herseqovina]], [[Monteneqro]], [[Albaniya]], [[Yunanıstan]], [[Türkiyə]]. |
||
| ⚫ | |||
** |
|||
| ⚫ | |||
* [[Afrika]]da (şərqdən qərbə): [[Misir]], [[Liviya]], [[Tunis]], [[Əlcəzair]], [[Mərakeş]], [[İspaniya]] (Seuta və Melilya). |
* [[Afrika]]da (şərqdən qərbə): [[Misir]], [[Liviya]], [[Tunis]], [[Əlcəzair]], [[Mərakeş]], [[İspaniya]] (Seuta və Melilya). |
||
18:13, 25 fevral 2020 tarixindəki versiya
| Aralıq dənizi | |
|---|---|
 Aralıq dənizinin peyk vasitəsilə çəkilmiş fotoşəkli | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 0 m |
| Sahəsi |
|
| Həcmi | 3.839.000 km³ |
| Dərin yeri | 5.267 m, 1.541 m |
| Duzluluğu | 37,75 ± 1,75 ‰ |
| Yerləşməsi | |
| 35° şm. e. 18° q. u. | |
| Ölkələr | |
| Üst akvatoriyası | |
| Yerləşməsi | Avropa |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Aralıq dənizi — şərqdən Asiya, şimaldan Avropa, cənubdan Afrika qitəsi ilə əhatə olunmuş dəniz. Aralıq dənizi qərbdən Cəbəli-Tariq boğazı və Atlantik okeanı ilə, cənub-şərqdən isə Misirdəki Süveyş kanalı və Qırmızı dənizlə birləşir.
Aralıq dənizi təxminən 4 milyon km²-lik bir ərazini əhatə edir. Keçmişdəki böyük antik sivilizasiyalar onun hövzəsində formalaşmışdır.
Etimologiya
- Türk dilində - Akdeniz;
- İngilis dilində - Mediterranean Sea. Bu da Latın dilindəki Mediterraneustan (Medi: orta + terra: torpaq, yer) mənasına gəlir.
- Yunan dilində - Mesogeios.
- Ərəb dilində - qarşılığı البحر المتوسط (Bahre-l Mutavassit) "ortada olan dəniz" mənasındadır.
- Fars dilində - Aralıq dənizi üçün istifadə edilən Bahr-e Sefid adı Osmanlı dövrü xəritələrində də görünməkdədir.
- Romalılarda - Mare Nostrum deyirlər ki, bu da Bizim Dəniz mənasına gəlir.
Aralıq dənizinə sahili olan ölkələr
- Avropada (qərbdən şərqə): İspaniya, Fransa, Monako, İtaliya, Malta, Sloveniya, Xorvatiya, Bosniya və Herseqovina, Monteneqro, Albaniya, Yunanıstan, Türkiyə.
- Asiyada (şimaldan cənuba): Türkiyə, Suriya, ŞKTR, Kipr, Livan, İsrail, Misir (Asiya hissəsi).
- Afrikada (şərqdən qərbə): Misir, Liviya, Tunis, Əlcəzair, Mərakeş, İspaniya (Seuta və Melilya).
Aralıq dənizindəki böyük adalar
- Aralıq dənizinin Şərq hissəsində Kipr, Krit, Rodos, Midilli, Xios
- Aralıq dənizinin Mərkəzi hissəsində Sardiniya, Korsika, Siciliya, Malta
- Aralıq dənizinin Qərb hissəsində İvitsa, Malyorka, Minorka
Aralıq dənizi də özü daxilində bir sira dənizlərə bölünür: Balear dənizi, Liquriya dənizi, Alboran dənizi, İоn dənizi, Kipr dənizi, Egey dənizi, Liviya dənizi, Adriatik dənizi.
- Boğazları: Andikitira boğazı, İtaka boğazı
