Səməni: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Şəkil:Səməni.jpg|250px|thumb|right]] |
[[Şəkil:Səməni.jpg|250px|thumb|right]] |
||
'''Səməni''' — |
'''Səməni''' — fars mənşəli söz olmaqla türk dillərində toxum mənasını verir. Rusca- semena, almanca - saman, fransızca - semillas.Hər il mart ayında [[Novruz Bayramı]] ərəfəsində [[Şərq]] ölkələrində və [[Azərbaycan]]da [[taxıl]] buğdasından qablarda göyərdilən etnoqrafik element. [[Almanlar]] səmənini pasxa bayramına cücərdir, adına isə "Ostergras" deyirlər. Həyat və bolluq rəmzi, baharın ilk müjdəçilərindən hesab olunur. Səməni ilk [[çərşənbə axşamı]]na yaxın vaxtda göyərdilir və Novruz bayramından sonra da evlərdə, iş yerlərində və ictimai yerlərdə görünən yerlərə qoyulur. |
||
== Tərif və məna == |
== Tərif və məna == |
03:34, 23 aprel 2020 versiyası
Səməni — fars mənşəli söz olmaqla türk dillərində toxum mənasını verir. Rusca- semena, almanca - saman, fransızca - semillas.Hər il mart ayında Novruz Bayramı ərəfəsində Şərq ölkələrində və Azərbaycanda taxıl buğdasından qablarda göyərdilən etnoqrafik element. Almanlar səmənini pasxa bayramına cücərdir, adına isə "Ostergras" deyirlər. Həyat və bolluq rəmzi, baharın ilk müjdəçilərindən hesab olunur. Səməni ilk çərşənbə axşamına yaxın vaxtda göyərdilir və Novruz bayramından sonra da evlərdə, iş yerlərində və ictimai yerlərdə görünən yerlərə qoyulur.
Tərif və məna
Səməni əsasən toxumluq buğdadan qoyulmalıdır. Sini qablarda göyərdilən səməni həm də yazda səpiləcək toxumun keyfiyyətini yoxlamağa imkan verir. Əgər səməni yaxşı cücərib boy atsa, bu həmin toxumdan bol məhsul alınacağından xəbər verir. Bəzən suda isladılmış başqa toxumlardan da səməni qoyurlar. Bayram süfrəsi nemətləri arasında səməni mütləq olmalıdır. Səməni yalnız evdə hazırlanmalıdır. Son dövrlərdə satış üçün də səməni hazırlanır və hər bir evdə səməni olmasına yaxşı imkan yaradır.[1]
Hazırlanması
Buğdanı təmizləyib suya qoyub 2-3 gün saxlayırıq.
Buğda şişəcək.
Buğdanı sudan çıxarıb dəsmalın üstünə səririk suyu çəkilir.
Suyu çəkildikdən sonra buğdanı qaba tökürük.
Tənzifi suya salıb isladıb buğdanın üstünə səririk.
Tənzif yaş qalmalıdır. Buğda cücərməyə başlayanda tənzifi götürürük.
Səməninin suyunu elə vermək lazımdır ki, altında su yığılıb qalmasın. Quruluğuna baxıb 2 gündə bir su vermək olar.
Mənbə: Səməni hazırlanma qaydası
== Etimologiya == Səməni fars sözü olub toxum deməkdir ( buğda səmənisi, arpa səmənisi). Toxum sözü digər hind- avropa dillərində də eyni mənanı verir. Rusca- semena,fransizca , italyanca, yunanca, almanca- saman ve s.Səməni sözünün əsil toxum mənasını qəsdən təhrif edən saxtakarlara Novruz sözü cavabdır. (Sem/Som) kökündən törəmişdir. Doluluk, saflıq bildirir. Sümen/Suma sözcüyü qədim altayca və monqolcada "şaman" mənası daşıyır. Halha ləhcəsində sum, buryatçada hum, dagur dilində sum sözləri işlədilir. Mongur dilində isə söz semen şəklindədir. Monqolcada sem gizlilik, sirr mənaları daşıyır. Som/Soma sözü türk dilində özündə qürur, şərəf və iz, işarə kimi mənalar da ehtiva edir. Bu məna tunquzcada sama sözü ilə qarşılanır. Monqolca sem, tunquzca sümen kökü "gizlətmək" mənasını da verir.
İstinadlar
Mənbə
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) tərcümədə ing. — "{{{1}}}"
- Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca tərcümədə ing. — "{{{1}}}"