Qədim azəri dili: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k Natiq Qulamov AzAri tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Abutalub tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 26: Sətir 26:


'''Azəri dili''' ({{Dil-fa|آذری}} ''Āḏarī'') – İran dilləri qrupuna daxil olduğu iddia edilən və mövcudluğu təsdiqlənməyən qədim dil.<ref name="cors">Сумбатзаде А.С. "Азербайджанцы -- этногенез и формирование народа"</ref><ref>Алиев Играр. "Очерк истории Атропатены"</ref><ref>Б.В.Хеннинг Древний язык Азербайджана</ref><ref name="nep">Миллер Б.В. К вопросу об языке населения Азербайджана до отуречения этой области</ref><ref name="udi">Al Mas'udi, Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf, De Goeje, M.J. (ed.), Leiden, Brill, 1894, pp. 77-8. "There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other Persian languages"</ref><ref name="enc">Encyclopaedia Iranica. Azari, the Old Iranian Language of Azerbaijan</ref><ref name="led">Lazard, Gilbert 1975, "The Rise of the New Persian Language". "Azarbaijan was the domain of Adhari, an important Iranian dialect which Masudi mentions together with Dari and Pahlavi"</ref><ref name="prof">Professor Ighrar Aliyev. The History of Aturpatakan.</ref>
'''Azəri dili''' ({{Dil-fa|آذری}} ''Āḏarī'') – İran dilləri qrupuna daxil olduğu iddia edilən və mövcudluğu təsdiqlənməyən qədim dil.<ref name="cors">Сумбатзаде А.С. "Азербайджанцы -- этногенез и формирование народа"</ref><ref>Алиев Играр. "Очерк истории Атропатены"</ref><ref>Б.В.Хеннинг Древний язык Азербайджана</ref><ref name="nep">Миллер Б.В. К вопросу об языке населения Азербайджана до отуречения этой области</ref><ref name="udi">Al Mas'udi, Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf, De Goeje, M.J. (ed.), Leiden, Brill, 1894, pp. 77-8. "There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other Persian languages"</ref><ref name="enc">Encyclopaedia Iranica. Azari, the Old Iranian Language of Azerbaijan</ref><ref name="led">Lazard, Gilbert 1975, "The Rise of the New Persian Language". "Azarbaijan was the domain of Adhari, an important Iranian dialect which Masudi mentions together with Dari and Pahlavi"</ref><ref name="prof">Professor Ighrar Aliyev. The History of Aturpatakan.</ref>
12- cü əsrədək Azərbaycan ərazisində türkcə danışan yaşayış məntəqəsi və türkcə yazılı abidənin olması heç bir tarixçi tərəfindən təsdiq edilməmişdir. Azərbaycanda türk mövcudluğu və tarixi Səlcuq işğalından sonraya təsadüf edir.

Azərbaycan mənşəli<ref>M. Reza Ghods Iran in the twentieth century: a political history. — Lynne Rienner, 1989. — S. 170. — ISBN 0744900239, 9780744900231</ref> İran tədqiqatçısı [[Əhməd Kəsrəvi]] 1921-ci ildə "Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan" adlı əsərini nəşr etmişdir. Müəllif bu əsərində [[azərbaycanlılar]]ın türksoylu olmadıqları, azəri adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürmüşdü. Kəsrəviyə görə Azərbaycan dili türk dil ailəsinə mənsub deyildir və İran mənşəlidir. Onun araşdırmalarına görə azərilər [[Səlcuqlar]]ın [[İran]]a gəlməsi ilə türkləşməyə başlamışlar.
Azərbaycan mənşəli<ref>M. Reza Ghods Iran in the twentieth century: a political history. — Lynne Rienner, 1989. — S. 170. — ISBN 0744900239, 9780744900231</ref> İran tədqiqatçısı [[Əhməd Kəsrəvi]] 1921-ci ildə "Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan" adlı əsərini nəşr etmişdir. Müəllif bu əsərində [[azərbaycanlılar]]ın türksoylu olmadıqları, azəri adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürmüşdü. Kəsrəviyə görə Azərbaycan dili türk dil ailəsinə mənsub deyildir və İran mənşəlidir. Onun araşdırmalarına görə azərilər [[Səlcuqlar]]ın [[İran]]a gəlməsi ilə türkləşməyə başlamışlar.


21:14, 24 aprel 2020 tarixindəki versiya

Azəri dili
Orijinal adı Āḏarī
Ölkələr İran(Ərdəbil, Şərqi Azərbaycan və Qərbi Azərbaycan ostanları, Zəncan), Azərbaycan(Kürdən cənubda)
Region Atropatena
Status Azərbaycan dili tərəfindən sıxışdırılıb çıxarılmışdır
Ölü dil XVII əsrə qədər mövcud olub; tati dilinə çevrilib
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri

Hind-Avropa dilləri

Hind-İran dilləri
İran dilləri
Şimal-qərbi iran dilləri yarımqrupu
Yazı ərəb əlifbası
Dil kodları
Glottolog adha1238
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Azəri dili (fars. آذری‎ Āḏarī) – İran dilləri qrupuna daxil olduğu iddia edilən və mövcudluğu təsdiqlənməyən qədim dil.[1][2][3][4][5][6][7][8] 12- cü əsrədək Azərbaycan ərazisində türkcə danışan yaşayış məntəqəsi və türkcə yazılı abidənin olması heç bir tarixçi tərəfindən təsdiq edilməmişdir. Azərbaycanda türk mövcudluğu və tarixi Səlcuq işğalından sonraya təsadüf edir. Azərbaycan mənşəli[9] İran tədqiqatçısı Əhməd Kəsrəvi 1921-ci ildə "Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan" adlı əsərini nəşr etmişdir. Müəllif bu əsərində azərbaycanlıların türksoylu olmadıqları, azəri adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürmüşdü. Kəsrəviyə görə Azərbaycan dili türk dil ailəsinə mənsub deyildir və İran mənşəlidir. Onun araşdırmalarına görə azərilər Səlcuqların İrana gəlməsi ilə türkləşməyə başlamışlar.

Kitabda Əhməd Kəsrəvi öz ehtimalını isbat etmək üçün bu dildən təsdiq gətirə bilmir və ancaq talış dilindən nümunələr verir .[10]

Kəsrəvi "Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan" kitabının həmin dövrdə İngiltərə konsulluğunun tapşırıqı ilə yazdığı isbat edilir .[11]

Nümunələr

Aşağıda olan siyahıda azəri dilində olan bəzi sözlərin, digər dillərdə olan mənaları göstərilmişdir.[12]

Azəricə Zazaca Farsca Kürdcə Azərbaycanca
berz berz boland berz yüksək
herz erz hêl hil atmaq
sor ser sal sal il/günəş
dêl zerri dêl dil ürək
hre hire se sê ağac
des des dah deh on

İstinadlar

  1. ↑ Сумбатзаде А.С. "Азербайджанцы -- этногенез и формирование народа"
  2. ↑ Алиев Играр. "Очерк истории Атропатены"
  3. ↑ Б.В.Хеннинг Древний язык Азербайджана
  4. ↑ Миллер Б.В. К вопросу об языке населения Азербайджана до отуречения этой области
  5. ↑ Al Mas'udi, Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf, De Goeje, M.J. (ed.), Leiden, Brill, 1894, pp. 77-8. "There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other Persian languages"
  6. ↑ Encyclopaedia Iranica. Azari, the Old Iranian Language of Azerbaijan
  7. ↑ Lazard, Gilbert 1975, "The Rise of the New Persian Language". "Azarbaijan was the domain of Adhari, an important Iranian dialect which Masudi mentions together with Dari and Pahlavi"
  8. ↑ Professor Ighrar Aliyev. The History of Aturpatakan.
  9. ↑ M. Reza Ghods Iran in the twentieth century: a political history. — Lynne Rienner, 1989. — S. 170. — ISBN 0744900239, 9780744900231
  10. ↑ ( یادمانهای ترکی باستان ) türk dilinin əski abidələri , mühəmmədzadə sediq , əxtər intişarati , təbriz
  11. ↑ Hüseyn mühəmməd zadə sediq , qara məcmuə ( şeyx səfiyiddin ərdəbiliy )
  12. ↑ Source: Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages."

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

 Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Qədim_azəri_dili&oldid=5129120"