Türkiyədəki qırğızlar: Redaktələr arasındakı fərq
Səhifə "{{Xalq |adı = Türkiyədəki qırğızlar |şəkil = |şəklin izahı = |özünüadlandırma = |ümumi sayı = 15.000 |əraz..." məzmunu ilə yaradıldı |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 23: | Sətir 23: | ||
|qeyd = |
|qeyd = |
||
}} |
}} |
||
'''Türkiyədəki qırğızlar''', '''Türkiyə qırğızları''' ya da '''Türkiyə qırğız türkləri''' — XX əsrdə [[Orta Asiya]]nın [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra müxtəlif illərdə [[Türkiyə]] torpaqlarına gələn qırğızların Türkiyə sərhədlərində |
'''Türkiyədəki qırğızlar''', '''Türkiyə qırğızları''' ya da '''Türkiyə qırğız türkləri''' — XX əsrdə [[Orta Asiya]]nın [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra müxtəlif illərdə [[Türkiyə]] torpaqlarına gələn qırğızların Türkiyə sərhədlərində qalan hissəsidir. [[Türkiyə]]dəki qırğızların sayı 15 min həndəvərindədir.<ref>{{cite web |
||
|url = https://kabar.kg/tur/news/turkiyede-ya-ayan-k-rg-zlar-n-ya-am-nas-l-roportaj/ |
|url = https://kabar.kg/tur/news/turkiyede-ya-ayan-k-rg-zlar-n-ya-am-nas-l-roportaj/ |
||
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20190810012106/https://kabar.kg/tur/news/turkiyede-ya-ayan-k-rg-zlar-n-ya-am-nas-l-roportaj/ |
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20190810012106/https://kabar.kg/tur/news/turkiyede-ya-ayan-k-rg-zlar-n-ya-am-nas-l-roportaj/ |
||
| Sətir 34: | Sətir 34: | ||
|accessdate = |
|accessdate = |
||
|language = |
|language = |
||
}}</ref> Onlar artıq tədricən [[türk dili]]<nowiki/>ndə danışmağa başlayırlar. |
|||
}}</ref> |
|||
== Tarix == |
== Tarix == |
||
10:28, 30 iyun 2020 tarixindəki versiya
| Ümumi sayı |
|---|
| 15.000 |
| Dili |
| Dini |
Türkiyədəki qırğızlar, Türkiyə qırğızları ya da Türkiyə qırğız türkləri — XX əsrdə Orta Asiyanın Rusiya imperiyası tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra müxtəlif illərdə Türkiyə torpaqlarına gələn qırğızların Türkiyə sərhədlərində qalan hissəsidir. Türkiyədəki qırğızların sayı 15 min həndəvərindədir.[1] Onlar artıq tədricən türk dilində danışmağa başlayırlar.
Tarix
Türkiyədəki qırğızlar içində dillərini ən yaxşı qoruyan qrup əsas olaraq Vana bağlı Ərcişin Ulupamir kəndində yaşayanlardır. Buraya yerləşən qırğızlar 1980-ci illərdən bəri burada yaşadıqlarından Van qırğızları da deyilir. Van qırğızlarının sayı təxminən təxminən 5000 həndəvərindədir. Buradakı qırğızların kökü Əfqanıstanın Pamir bölgəsindən gəlmişdirlər. Türkiyədə yaşayan başqa qırğız topluluqları da vardır.
Rus işğalı ilə Tacikistanın Murqab rayonunndan Əfqanıstanın bölgəsiə gələn qırğız topluluğu Pamirdəki qırğız topluluğu ilə birləşmişdir. Sovetlərin Əfqanıstanı işğal etməsi ilə də Pamir ətrafında Rahmanqul Xan rəhbərliyində Pakistanın Gilgit vadisinə keçmişdirlər. 1982-ci ildə bu topluluğun bir hissəsi İstanbula getmiş, qalanları da yenidən Əfqanıstandakı Pamir ətrafına geri dönmüşdürlər.
Qırğız icmalarının Pamirə ilk yerləşmələri 1575-ci ildədir.[2] 1920-ci ildə yenə Pamirə qırğız icmaları gəlmişdir. 1930-cu illərdə Pamirə yenə də qırğız axınları olmuşdur. Pamir qırğızlarının sayı 65.000 qədər idi. Pamir qırğızları XX əsrdə sərhəd dəyişiklikləri səbəbiylə Sovet Rusiyası və İngiltərə arasında ikiyə bölünmüşdülər. Qırğızlar çox sayda ölkəyə dağılmağa məcbur edilmişdirlər. Pamir qırğızları termini ilk dəfə 1892-ci ildə rus etnoqraflar tərəfindən istifadə edilmişdir. Qırğız adı qədim türk dilindən gələn addır. Qədim türk dilində Kırk-ız formasında yazılmışdır.[3]
Boylar
Türkiyədəki bütün qırğız boyları İstanbul bölgəsində yaşasa da, əsas məskunlaşma Ulupamir kəndidir. Türkiyədəki qırğızların mədəniyəti Qırğızıstan qırğızları ilə böyük ölçüdə bənzərdir.[4]
Dərnəklər
Türkiyə qırğızlarının ən böyük dərnəyi Qırğız Türkləri Kültür və Yardımlaşma Dərnəyidir. Bundan başqa da dərnəklər vardır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ "Türkiye'de yaşayan Kırgızların yaşamı nasıl?". kabar.kg. 10 avqust 2019 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Qırğızlar". vatanym.ru.
- ↑ "Ван кыргыздары Кыргызстандан мугалим сурашат". azattyk.org.
- ↑ "Ван кыргыздары улуттук тамырдан ажырагысы келбейт". bbc.com.