Alxaslı

Alxaslı
Fayl:Alxaslı1.jpg
39°44′34″ şm. e. 46°20′58″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Rayon	Laçın
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı	UTC+04:00

Alxaslı — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu inzibati ərazi vahidində kənd.

1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib.

Tarixi

Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə, yaşayış məntəqəsini XVIII əsrdə Qazax sultanlığından köçmüş ailələr salmışlar. Kəndin bünövrəsini onlardan Alxas adlı bir şəxs qoymudur. Kənddəki binnətalılar, əhmədxanlı, hüseynler və şalıxlı nəsilləri özlərini Alxasın törəmələri sayırlar. Etnooykonimdir. 1933-cü ildə Kəlbəcər raynunda Alxaslı, Göyçay raynunda isə Birinci və İkinci Alxasava (Alxasoba) adlı yaşayış məntəqələri qeydə alınmışdır.

Alxaslı sözünün leksik anlamı haqqında izahat belədir ki, "Alxas" sözündəki "al" komponenti sifətin çoxaltma dərəcəsi kimi çıxış edir. Al-qırmızı, al-əlvan, al-qan sözlərində ki, "al" hissələri ilə eyni mənanı daşıyır. "Xas" komponenti isə sözün köküdür. Bu hissənin anlamına gəlincə, "xas" ümumtürk mənşəli söz olub anlamı "yüksək, uca" deməkdir. Əski yazılarda ona "qas" şəklində rast gəlinir. "Dədə Qorqud" dastanında "Dəli Domrul əlin əlinə çaldı, qas-qas güldü" ifadəsində "qas" sözü müasir dilimizdə "ucadan, yüksəkdən" mənasını verir.

Azərbaycan tarixində Xasıbəy (Ərdəbil hakimi, XII əsr) adı da olmuşdur. Bu söz ərəb dilində də işlənir ki, mənası "xüsusi, tayı-bərabəri olmayan, başqalarından fərqli" deməkdir. "Xüsusi, xasiyyət, xassə" sözləri də "xas"la eyni kökdəndir.

Ehtimal edilir ki, "alxas" sözü "xüsusi, üstün, misilsiz, ən yaxşı, tayı-bərabəri olmayan, yüksək, uca" mənalarını daşıyır.

Sözün axırıncı hissəsi olan "lı" komponenti soyadımızı bildirən -lı, -li, -lu, -lü şəkilçiləri vəzifəsində işlənmişdir. "Alxaslı" sözünün mənası yer, yurd mənasında yox, soy, kök, nəsil mənalarında işlənmiş, "ən uca irq, ən uca soy" mənasını daşımışdır.

Əhalisi

Ermənistan işğalınadək kənd əhalisi azərbaycanlılardan və az sayda kürdlərdən (qarışıq ailələrdə yaşayan) ibarət idi.

Tanınmış şəxsiyyətləri

• Knyaz Məmmədov — professor.
• Polad İlyas — şair.
• Eduard İsayev — professor, Simferapol Dövlət Universitetinin xarici dillər kafedrasının müdiri.
• Rahib Qarayev — polkovnik, DİN-in İdarə rəisi.
• Sultan Şalikov — Azərbaycanın ilk ticarət naziri.
• Kriminal avtoritet Pərvin salahov.
• Kriminal avtoritet Rafael Nagiyev
• 3 qat dünya və 2 qat Avropa çempionu Firudin Nagiyev
• Tikinti mandatı Yusif Nagiyev
• Ərəb Azərbaycan dostluq cəmiyyəti sədr müavini Ramil Nagiyev
• Exensior otellər şəbəkəsi baş meneceri Asif Yaqubzadə.

İqtisadiyyatı

Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq, əkinçilik və arıçılıq idi.

Xarici keçidlər

• Laçının zəngin təbii ehtiyatları 17 ildir düşmən işğalı altındadır