Sabir Rüstəmxanlı

Sabir Rüstəmxanlı
Sabir Xudu oğlu Rüstəmxanlı
Fayl:Sabir Rüstəmxanlı.jpg
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	20 may 1946
Doğum yeri	Hamarkənd, Yardımlı rayonu, Azərbaycan SSR
Partiya	Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası (1992–), Azərbaycan Xalq Cəbhəsi (1989–1992)
Təhsili	Bakı Dövlət Universiteti
Fəaliyyəti	siyasətçi, şair
Atası	Xudu Əliyev
Həyat yoldaşı	Tənzilə Rüstəmxanlı
Uşağı	3
Dini	İslam
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sabir Xudu oğlu Rüstəmxanlı (d. 20 may, 1946. Hamarkənd, Yardımlı) — Azərbaycan Respublikasının xalq şairi, "istiqlalçı" deputat, Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı.

Həyatı

Sabir Rüstəmxanlı 1946-cı il may ayının 20-də Yardımlının Hamarkənd kəndində anadan olub. 1963-cü ildə Yardımlı qəsəbə onbirillik məktəbini bitirib. Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinə daxil olmuş, 1968-ci ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə tələbəlik illərindən başlamış, 1967-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının orqanı olan "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzetində işə qəbul edilmişdir.1974–1975-ci illərdə ordu sıralarında xidmət etmişdir. Bu sırada elmi işlə də məşğul olmuş, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasını bitirmişdir. S.Rüstəmxanlı 1976-cı ildə "Molla Nəsrəddin" və folklor" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsinə yiyələnmişdir.

1978-ci ildən "Yazıçı" nəşriyyatında şöbə müdiri, baş redaktorun müavini, baş redaktor, 1989–1991-ci illərdə "Azərbaycan" qəzetinin baş redaktoru olub. 1991-ci ildən Azərbaycan Respublikası Dövlət Mətbuat Komitəsinin sədri, 1992–1995-ci illərdə mətbuat və informasiya naziri vəzifələrində çalışıb. 1992-ci ildən yaratdığı Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədridir. Sabir Rüstəmxanlı 1990-cı ildən 2015-ci ilin 24 noybrınadək Milli Məclisin deputatı olub.9 fevral 2020-ci ildə Milli Məclisə yenidən deputat seçildi.

Yaradıcılığı

Erkən yaşlarından məşğul olduğu ədəbi fəaliyyət 1967-ci ildən onun əsas peşəsinə çevrilmişdir. 1967–1978-ci illər ərzində "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzetində xüsusi müxbir və şöbə müdiri, 1978–1989-cu illər arasında isə "Yazıçı" nəşriyyatının baş redaktoru olmuş, yüzlərlə elmi, ədəbi-tənqidi, publisistik yazı çap etdirmişdir. İlk kitabı 1970-ci ildə nəşr edilmişdir. O vaxtdan bəri Azərbaycanda, Türkiyədə, Rusiyada, İsveçdə 20-dən artıq şer, nəsr, publisistika kitabları nəşr edilmişdir. Kitabları Azərbaycanın yüksək ədəbi ödüllərinə layiq görülmüş, onun adını bütün türk dünyasında və əski Sovetlər Birliyində tanıtdırmışdır. "Ömür kitabı" adlı əsəri Azərbaycanda xalqın milli və yurdsevərlik duyğularının oyanmasında ciddi rol oynamış və 1988-ci il milli azadlıq hərəkatının mənəvi təməllərindən biri olmuşdur. "Tanımaq istəsən", "Xəbər gözləyirəm", "Gəncə qapısı", "Sağ ol, ana dilim!", "Qan yaddaşı", "Zaman məndən keçir" və sair kimi şer kitablarının, "Bütövlük", "Didərginlər", "Cavad xan", "Orxonla görüş" poemaların, "Bu sənin xalqındır" publisistik yazılarından ibarət əsərin, "Atamın ruhu", "Xətai yurdu", "Göy Tanrı", "Ölüm Zirvəsi (Cavad xan)", "Difai Fədailəri", "Sunami" romanlarının müəllifidir. Əsərləri bir çox dünya xalqlarının dillərinə tərcümə olunub. 2005-ci ildə Xalq Şairi fəxri adına layiq görülmüşdür.

Karyerası

İctimai-siyasi fəaliyyəti

1989-cu ildə Azərbaycanda ilk müstəqil, demokratik qəzet olan "Azərbaycan"ı təsis etmiş, iki il onun baş redaktoru olmuşdur.

1990-cı ildə Azərbaycan Xalq Cəbhəsindən Parlamentə deputat seçilmiş, Demokratik deputat fraksiyasının həmsədri, Qaçqınlarla iş komissiyasının sədri olmuşdur.

26 noyabr 1991-ci ildə təşkil edilən Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının tərkibinə daxil edilmişdir.

1991–1995-ci illərdə Mətbuat və İnformasiya naziri vəzifəsini icra etmişdir.

1992-ci ildə bir qrup ziyalı ilə Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasını təsis etmişdir, bu günə qədər partiyanın sədridir.

1995-ci ildə Mətbuat və informasiya naziri vəzifəsindən istefa vermişdir.

1996-cı ildə Azərbaycan Respublikası prezidentinin fərmanıyla "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilən S.Rüstəmxanlı hakimiyyət orqanlarına etiraz əlaməti olaraq bu yüksək dövlət ödülünü almaqdan imtina etmişdir.^{[mənbə göstərin]}

2003-cü ildə Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası tərəfindən Azərbaycan Respublikasının prezidentliyinə namizədliyi irəli sürülmüşdür.

2005 və 2010-cu illərdə Milli Məclisə keçirilən seçkilərdə 72 saylı Yardımlı-Masallı dairəsindən deputat olmuşdur.

Diaspor fəaliyyəti

S.Rüstəmxanlı Azərbaycanın ən böyük diaspora təşkilat olan Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin üzvüdür. Müxtəlif vaxtlarda konqresin Məclis sədri, İdarə Heyətinin üzvü və sədri olmuşdur. 2008 və 2011-ci illərdə Dünya Azərbaycanlıları Konqresinə keçirilən X və XI qurultaylarında həmsədr seçilmişdir.

Filmoqrafiya

1. 1990-cı ilin adamı (film, 1977)(qısametrajlı sənədli film)
2. Azərbaycan məktəbinin 60 illiyi (film, 1980)
3. Azərbaycana namus və sevgiylə (film, 2006)
4. Babadağ (film, 2006)
5. Cavad xan (film, 2009)
6. Cavad xan. Filmin filmi (film, 2007)
7. Daş (film, 1977)
8. Ənvər Həsənov. Yeddi oğuldan biri (film, 2007)
9. Meşəyə insan gəlir (film, 1980)
10. Musaküçə kəndinin sakinləri (film, 1973)
11. Neft Daşlarının 25 illiyi (film, 1975)
12. Payızın 17 anı (film, 2007)
13. Qayıdış (film, 1988)
14. Suvenir (film, 1972)
15. Talada ev (film, 1986)
16. Tikilir, amma... (film, 1973)
17. Uçuş xətti (film, 1987)
18. Zəlimxan dastanı (film, 2007)
19. Əsgər mahnıları

Kitabları

• "Tanımaq istəsən",
• "Xəbər gözləyirəm",
• Sevgim,sevincim
• "Gəncə qapısı",
• "Sağ ol, ana dilim!",
• "Qan yaddaşı",
• "Ömür kitabı",
• Atamın ruhu
• Bu sənin xalqındır
• "Zaman məndən keçir"
• "Xətai yurdu",
• "Göy Tanrı",
• "Bütövlük həsrəti",
• "Atamın ruhu" (təkrar)
• "Ölüm zirvəsi",
• "Difai fədailəri",
• "Sunami",
• "Əbədi Sevda".
• Dərdə əyilmə
• Şair və Şər
• Akademikin son əsəri (2017)
• Astar (2018)

Xarici keçidlər

• https://www.facebook.com/S.Rustamhanli
• Səda — Sabir Rüstəmxanlı 70  (az.)

Həmçinin bax

• Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası