Bronislav Malinovski: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k Doğum tarixi
k Alim_şablonu_qaydaya_salınır
Sətir 1: Sətir 1:
{{Alim
{{Alim
⚫
|Adı = Bronislav Malinovski
|Başlıq illüstrasiyası =
⚫
|Orijinal adı = {{lang-pl|Bronisław Kasper Malinowski}}
⚫
|Adı = Bronislav Malinovski
⚫
|Digər adları =
⚫
|Orijinal adı = {{lang-pl|Bronisław Kasper Malinowski}}
|Fəxri ad =
|Şəkil = Bronislawmalinowski.jpg
|Şəkil = Bronislawmalinowski.jpg
|Şəklin ölçüsü =
|Şəkil miqyası =
|Şəklin izahı =
|Şəkil məlumat =
|Piktoqram =
|Doğum tarixi = 7.4.1884
|Doğum tarixi = 7.4.1884
|Doğum yeri = [[Krakov]], [[Avstriya-Macarıstan]]
|Doğum yeri = [[Krakov]], [[Avstriya-Macarıstan]]
|Vəfatı = 16.5.1942
|Vəfat tarixi = 16.5.1942
|Vəfat yeri = [[Nyu-Heyven]], [[Konnektikut]], [[ABŞ]]
|Vəfat yeri = [[Nyu-Heyven]], [[Konnektikut]], [[ABŞ]]
|Vəfat səbəbi =
⚫
|Vətəndaşlıq = [[Şəkil:Flag of Austria-Hungary (1869-1918).svg|23 px]] [[Avstriya-Macarıstan]]<br/>{{GBR}}<br/>{{USA}}<br/>{{GBR}}
|Milliyət =
|Dəfn yeri =
⚫
|Vətəndaşlığı = [[Şəkil:Flag of Austria-Hungary (1869-1918).svg|23 px]] [[Avstriya-Macarıstan]]<br/>{{GBR}}<br/>{{USA}}<br/>{{GBR}}
⚫
|Atası =
|Anası =
|Milliyyəti =
|Elm sahəsi = [[mədəni antropologiya]]
|Həyat yoldaşı =
|Təhsili = [[Yagellon Universiteti]]
|Uşağı =
|İş yeri = LSE, [[Yel Universiteti]]
|Atası =
|Elmi dərəcəsi =
|Anası =
|Elmi vəzifəsi =
|Elm sahəsi = [[mədəni antropologiya]]
|Elmi rəhbəri =
|Elmi dərəcəsi =
|Elmi adı =
⚫
|Tanınmış yetirmələri = [[Fey Syaotun]]
|Tanınır = [[struktur funksionalizm]]in banilərindən biri
|İş yeri = LSE, [[Yel Universiteti]]
|Mükafatları = [[Messencer mühazirələri]] (1932)
|Alma-mater =
|İmzası =
|Təhsili = [[Yagellon Universiteti]]
|İmzanın eni =
|Elmi rəhbəri =
⚫
|Tanınmış yetirmələri = [[Fey Syaotun]]
⚫
|Sayt =
|Tanınır = [[struktur funksionalizm]]in banilərindən biri
|Mühüm layihələri =
|Üzvlüyü =
|Mükafatları = [[Messencer mühazirələri]] (1932)
|İmzası =
⚫
|Saytı =
|Vikianbar =
}}
}}


05:23, 14 sentyabr 2020 tarixindəki versiya

Bronislav Malinovski
pol. Bronisław Malinowski
Doğum tarixi 7 aprel 1884(1884-04-07)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 16 may 1942(1942-05-16)[1][2][…] (58 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi ürək tutması
Elm sahəsi Mədəni antropologiya
İş yerləri
Təhsili
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bronislav Kaspar (Kasper) Malinovski (pol. Bronisław Kasper Malinowski; 7 aprel 1884, Krakov — 16 may 1942, Nyu-Heyven, Konnektikut ştatı) — əslən polyak olan Böyük Britaniya antropoloqu, antropologiyada və sosiologiyada funksionalizmin banisi.

Həyatı

Bronislav Malinovski 7 aprel 1884-cü ildə Krakovda anadan olmuşdur. Universitetdə fizika və riyaziyyat təhsili almış, Freyzerin "Qızıl Budaq" əsərinin təsiri ilə etnologiya və mədəniyyət tarixi ilə maraqlanmışdır. O, Leypsikdə Karf Büxerin iqtisadi tarixə dair mühazirələrini dinləmiş, Londonda Zelinqmanın ideyaları ilə tanış olmuşdur. Hələ tələbə ikən onun ilk ciddi işi "Avstraliya yerlilərinin ailəsi" adlı tədqiqatı nəşr olunur. O. 1914-cü ildə Avstraliyaya yola düşür və Avstraliya ekspedisiyasında (1914-1921) iştirak edir. Yeni Qvineya və onun ətrafındakı adalarda apardığı tədqiqatlar Malinovskiyə bütün ömrü boyu kifayət edir. Müharibə qurtardıqdan sonra İngiltərəyə qayıdan Malinovski 1921-ci ildən etibarən ardıcıl kitablar nəşr etməyə başlayır.

Elmi fəaliyyəti

Funksional metodun əhəmiyyətli cizgiləri onun ilkin əsərlərində özünü göstərirdi: "Manlu adasının yerli əhalisi", "Trabrian adası sakinlərinin ibtidai iqtisadiyyatı", "Sakit okeanın qərb hissəsinin arqonavtları", "Vəhşi cəmiyyətdə cinayətlər və adətlər" və s. adlı əsərləri "funksionalizm" təliminin metodoloji əsasını təşkil etdi. Funksional metodun əsas tələbi bundan ibarətdir ki, hər bir xalqın mədəniyyətinə və məişətinə ayrı-ayrı hissələri qarşılıqlı əlaqədə olan bir tam kimi baxmaq lazımdır. Bu hissələrin hər biri öz rolunu və funksiyasını yerinə yetirir.

Malinovski "Mədəniyyətin elmi nəzəriyyəsi" (1944) əsərində öz elmi baxışlarını, elmi metodunu izah edir və qeyd edir ki, etnologiyanın əsas predmeti mədəniyyətdir. O, mədəniyyəti özünəməxsus bioloji amil kimi qəbul edirdi: mədəniyyət bioloji bazisə əsaslanır. İnsan adi heyvan kimi ilk növbədə özünün sadə bioloji tələbatlarını ödəyir. İnsan özünü qida, yanacaq, yaşayış yeri, paltar və s. ilə təmin edir. Bunları edərkən insan özünəməxsus ətraf mühiti formalaşdırır ki, bu da məhz mədəniyyətdir. Amma bu mədəniyyətin qayğısına qalmaq və daima yeniləşdirmək lazımdır. Mədəniyyət elə bir maddi və mənəvi amildir ki, insanlar onun vasitəsilə qarşıya çıxan spesifik məsələləri həll edirlər.

B.Malinkovski qeyd edirdi ki, funksional metodun başlıca tələbləri hər hansı bir xalqın məişət və mədəniyyətinin bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan və hər birinin öz rolu, funksiyası olan hissələr sistemindən ibarət olmasıdır. İngiltərə isə Afrikada dayaq kimi nəsli-qəbilə əyanlarından istifadə edirlər.

Malinovski öz nəzəriyyəsini izah edərkən, əvvəlki etnoloji nəzəriyyələrə də tənqidi yanaşırdı. O, xüsusilə Taylorun "qalıqlar" metodunu kəskin tənqid edərək, yazırdı: ""Qalıq" sözü elmə böyük zərbədir". Tədqiqatçılar öyrənilən amilin real, həyati funksiyasını öyrənmək əvəzinə, hər yerdə qalıq axtarırdılar. Əslində isə əvvəlki funksiyaların yerinə yenisini qazanmış mədəni amillər var. O. bir sıra misallar da gətirir və qeyd edir ki, London küçələrində müasir maşınlarla yanaşı, at arabaları da var. Bu qalıq deyil. Keçmişə romantik səyahətdir. Həmin küçələrdə köhnə maşın qalıq deyil, onun sahibinin iqtisadi göstəricisidir. Müasir istilik sistemləri olan evlərdə divar daş sobaları (kamin) isə rahatlıqdır. Malinovski funksionalizmi ümumi olaraq bu cür formalaşdırmışdı:

  1. Mədəniyyət mahiyyət etibarilə insanın öz ehtiyaclarını ödəyərkən ətraf mühitin onun qarşısında qoyduğu spesifik problemləri həll etmək üçün instrumental mexanizmdir.
  2. Mədəniyyət tərkib hissələri hansısa məqsədə çatmaq üçün vasitə olan obyektlər, hərəkətlər, istiqamətlər sistemidir.
  3. Mədəniyyət elementləri müstəqil olan bir tam təşkil edir.
  4. Mədəniyyətin bütün obyektləri ailə, nəsil, icma, tayfa formasında həyati əhəmiyyətli məsələlərin həlli üçün yaradılmışdır. Bütün bu təşkilatlanmış struktura iqtisadi biliklər, siyasi hüquqi, ictimai fəaliyyət üçün zəmin yaradır.
  5. Fəaliyyət sahəsi kimi baxsaq mədəniyyəti müxtəlif aspektlərdən təhlil etmək olar. Məsələn, təhsil, sosial nəzarət, iqtisadiyyat, idrak sistemi, dini, mənəvi, o cümlədən yaradıcı və bədii fəaliyyət.

Xarici keçidlər

  1. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 Firth R. W. Bronislaw Malinowski // Encyclopædia Britannica (ing.).
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Bronislav_Malinovski&oldid=5462254"