Ətayə Əliyeva

Ətayə Əliyeva
Fayl:Ətayə Əliyeva.jpg
Doğum tarixi	2 may 1920
Doğum yeri	Poltoratsk, Zakaspiysk vilayəti, Türküstan MSSR
Vəfat tarixi	6 aprel 1995 (74 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Həyat yoldaşı	Həsənağa Mirzəyev
Uşaqları	Rauf Mirzəyev Ramiz Mirzəyev
Fəaliyyəti	aktrisa
Fəaliyyət illəri	1936–1995
Təhsili	Bakı Teatr Texnikumu
İstiqamət	kino, teatr
Teatr	Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrı
Mükafatları

Ətayə Qulam qızı Əliyeva (2 may 1920, Poltoratsk, Türkistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası – 6 aprel 1995, Bakı) — Azərbaycan teatr və kino aktrisası, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1964).

Həyatı

Ətayə Əliyeva 2 may 1920-ci ildə Poltoratskda (hazırkı Aşqabad) sənətkar ailəsində doğulmuş, səhnə fəaliyyətinə məktəbli ikən həvəskar kimi başlamışdır. Bakı Teatr Texnikumunda ixtisas təhsili almışdır. 1934-cü ildə texnikumun birinci kurs tələbəsi olan Ətayə Əliyeva M. Füzuli adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrına dəvət edilir. 1936-cı il Ətayə xanım teatrın bir qrup aktyoru ilə birlikdə İrəvandakı Azərbaycan teatrına gedir və on il bu teatrda işləyir. İrəvan teatrında gənc aktrisa həm milli,həm də çevrim əsərlərinin tamaşasında onlarla maraqlı səhnə obrazları yaradır. Afaq (Nizami), Həcər (Qaçaq Nəbi) Şirin (Fərhad və Şirin).İnci (Xoşbəxtlər),Süsən (Namus), Cəvahir (Cinli),Jenya (Bizim şəhərli oğlan) və başqaları Ətayə xanımın hələ cavanlıqdan mürəkkəb xarakterli, müxtəlif yaşlı qadın obrazlarını məharətlə canlandırmaq bacarığını aydın göstərir. 1948-1949-cu illərin teatr mövsümündə artıq kamil artist kimi tanınan Ə. Əliyeva Gəncə Dram Teatrına dəvət edilir. Bu teatrda o, İradə (Göz həkimi), Səadət (Bahar suları), Bənövşə (Nişanlı qız) kimi yadda qalan obrazlar yaradır. Ətayə xanımın səhnə fəaliyyəti C. Cabbarlı yaradıcılığı ilə sıx əlaqədardır. Sevil və Dilbər, Yaqut və Tanya,Sona və Solmaz (İrəvan teatrında), Almaz, Sara, Gültəkin (Gəncə teatrında) obrazları üzərindəki işi aktrisa üçün böyük bir məktəb olmuşdur.

1956-cı ildə Ətayə xanım yenidən M. Füzuli adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrına qayıdır, klassik və müasir Azərbaycan dramaturqlarının,eləcə də tərcümə əsərlərinin tamaşalarında eyni məharətlə çıxış edir. Pəri (Pəri Cadu),Sona (Hacı Qara), Fatmanisə (Ölülər), Validə (İliç buxtası), Nəzakət (Sən həmişə mənimləsən), Rəfiqə (Yalan), Məlahət (İkinci səs) və onlarla başqa səhnə obrazları aktrisanın son illərdəki yaradıcılıq naliyyətləridir.

Ə. Əliyeva radio və televiziya verilişlərində, kinoda həvəslə çıxış edir. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının istehsal etdiyi "Onu bağışlamaq olarmı?" (leytenant Qarayeva), "Bizim küçə" (Bəyim xala), "Dağlarda döyüş" (ana), "Telefonçu qız" (Simuzər), "Uşaqlığın son gecəsi" (Mənsurə) və bir çox başqa filmlərin və televiziya tamaşalarının müvəffəqiyyətində Ətayə xanımın əməyi olmuşdur.

Rejissorlar Ramiz Həsənoğlunun və Rauf Süleymanın anasıdır.

Mükafatları

• "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 29 iyun 1964

Filmoqrafiya

• Alma almaya bənzər (film, 1975) — səsləndirən: Haşımın qayınanası (Süsən Məcidova)
• Analar (film, 1988)
• Arşın mal alan (film, 1965)
• Bir cənub şəhərində (film, 1969)
• Bizim küçə (film, 1961)
• Dağlarda döyüş (film, 1967)
• Əsl dost (film, 1959)
• General (film, 1970)
• Gün keçdi (film, 1971)
• İnsan məskən salır (film, 1967)
• Körpə (film, 1962)
• Qanun naminə (film, 1968)
• Qaraca qız (film, 1966)(film, kinoalmanax)
• Mən ki gözəl deyildim (film, 1968)
• Onu bağışlamaq olarmı? (film, 1959)
• Romeo mənim qonşumdur (film, 1963)
• Sizi, kiçik toy məclisinə dəvət edirik (film, 1979)
• Sürpriz (film, 1977)
• Telefonçu qız (film, 1962)
• Topal Teymur (film, 1983)
• Torpaq. Dəniz. Od. Səma (film, 1967)
• Uşaqlığın son gecəsi (film, 1968)
• Yun şal (film, 1965)

Mənbə

• Hidayətqızı, S. Yaxşı aktyor, gözəl xanım, mehriban ana…: [Əməkdar artist Ətayə Əliyeva haqqında] //Mədəniyyət.az.- 2015.- № 5.- S.82-85.