Sona Vəlixan: Redaktələr arasındakı fərq
k Şəxs_şablonu_qaydaya_salınır |
k Şəxs şablonu qaydaya salınır |
||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Şəxs |
{{Şəxs |
||
| |
|adı = Sona xanım Vəlixan |
||
| |
|orijinal adı = Sona xanım İbrahim qızı Vəlixan |
||
| |
|şəkil = Sona Vəlixan.jpg |
||
| |
|şəklin ölçüsü = 200 |
||
| |
|şəklin izahı = |
||
| |
|digər adı = |
||
| |
|doğum tarixi = 1883 |
||
| |
|doğum yeri = [[Qazax qəzası]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Qafqaz canişinliyi]], [[Rusiya imperiyası]] |
||
| |
|vəfat tarixi = 1982 |
||
| |
|vəfat yeri = |
||
| |
|vəfat səbəbi = |
||
| |
|dəfn yeri = |
||
| |
|vətəndaşlığı = |
||
| |
|milliyyəti = |
||
| |
|dini = |
||
| |
|ixtisası = |
||
| |
|təhsili = |
||
|fəaliyyəti = |
|||
|fəaliyyət illəri = |
|||
|tanınır = |
|||
|mükafatları = |
|||
|imzası = |
|||
|imzanın ölçüsü = |
|||
|imzanın izahı = |
|||
|saytı = |
|||
|vikianbar = |
|||
}} |
}} |
||
05:21, 23 sentyabr 2020 tarixindəki versiya
| Sona xanım Vəlixan | |
|---|---|
| Sona xanım İbrahim qızı Vəlixan | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Qazax qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | alim |
| Elmi dərəcəsi | |
Sona xanım İbrahim qızı Vəlixan (1883-1982) — göz həkimi, əməkdar elm xadimi, professor, Azərbaycan Tibb İnstitutunun kafedra müdiri, Azərbaycan ET Oftalmologiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, Azərbaycan Oftalmoloqlar Cəmiyyətinin sədri.
İlk oftalmoloq qadın (1933), İlk Tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq olan ilk azərbaycanlı qadını olmuşdur. Elmi işinin dərinliyinin və dəyərinin təsdiqi 1931-ci ildə “Endoftalmitin patoloji anatomiyasına dair” məqaləsi Nobel Komitəsinin diqqətini özünə cəlb edib və onun Nobel mükafatına namizədliyi qeydiyyata alınıb. İkinci dünya müharibəsinin başlanması səbəbindən onun elmi işi müvəffəqiyyət qazanmayıb. Qırmızı ulduz ordeni, Tibb əlaçısı döş nişanı, eləcə də 2 medalla təltif olunmuşdur. İbrahim Rəhimovun qızıdır.
Həyatı
Sona xanım Vəlixan 1908-ci ildə Peterburq Tibb İnstitutunu bitirmiş və Azərbaycanda ilk ali təhsilli həkim qadın olmuşdur.
1923-1939-cu illərdə S. Vəlixan Azərbaycan Tibb İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasında assistent, dosent və professor vəzifəsində çalışmış, 1939-1971-ci illərdə isə Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasının müdiri olmuşdur. 1946-1960-cı illərdə S.İ.Vəlixan Azərbaycan ET Oftalmologiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsini tutmuşdur.
Sona Vəlixan 60-dan artıq elmi əsərin, o cümlədən 2 monoqrafiyanın müəllifidir. Onun elmi işləri əsasən cüzam, sifilis, vərəm və müxtəlif şişlər nəticəsində zədələnmiş görmə üzvünün morfoloji dəyişiklikləri, gözün zədəsi, qlaukoma və traxoma problemlərinə həsr olunmuşdur. S. Vəlixan tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq olan ilk azərbaycanlı qadını olmuşdur.
Elmi işinin dərinliyinin və dəyərinin təsdiqi 1931-ci ildə "Endoftalmitin patoloji anatomiyasına dair" məqaləsi ilə Nobel Komitəsinin diqqətinin özünə cəlb etmişdir. S. Vəlixan ömrünün böyük hissəsini oftalmoloq kadrların hazırlanması kimi nəcib işə həsr etmiş, onun rəhbərliyi altında 3 doktorluq və 18 namizədlik dissertasiyası müdafiə edilmişdir.
Prof. S.İ.Vəlixan kliniki işlə bərabər geniş konsultativ işi də aparır, elmi-pedaqoji, müalicə fəaliyyəti ilə yanaşı ictimai problemlərə də böyük məsuliyyətlə yanaşırdı. 1945-1950-ci illərdə o, Azərbaycan Oftalmoloqlar Cəmiyyətinin sədri olmuşdur.
Professor Sona xanım Vəlixan Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüş, orden və medallarla təltif olunmuşdur.