Kirpikli qurdlar: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 26: | Sətir 26: | ||
'''Kirpikli qurdlar''' və ya '''turbellarilər''' ({{dil-la|Turbellaria}}) — [[yastı qurdlar]] tipinə aid [[heyvan]] sinfi. |
'''Kirpikli qurdlar''' və ya '''turbellarilər''' ({{dil-la|Turbellaria}}) — [[yastı qurdlar]] tipinə aid [[heyvan]] sinfi. |
||
Bu sinfin nümayəndələri adətən sərbəst yaşayan yırtıcı formalardır, nadir hallarda parazit və quruda yaşayanlarına rast gəlinir. Dəri örtüyü çox sayda vəzilərlə təchiz olunmuş kirpikli və ya qamçılı epitelidən ibarətdir. Parazit növlərdən fərqli olaraq, turbellarilərin ixtisaslaşmış xüsusi fiksasiya orqanı və mürəkkəb həyat tsikli yoxdur. Kirpikli |
Bu sinfin nümayəndələri adətən sərbəst yaşayan yırtıcı formalardır, nadir hallarda parazit və quruda yaşayanlarına rast gəlinir. Dəri örtüyü çox sayda vəzilərlə təchiz olunmuş kirpikli və ya qamçılı epitelidən ibarətdir. Parazit növlərdən fərqli olaraq, turbellarilərin ixtisaslaşmış xüsusi fiksasiya orqanı və mürəkkəb həyat tsikli yoxdur. [[Kirpikli qurdlar]]ın 3500 növü məlumdur. Onların çoxu dənizlərdə və şirinsularda, az hissəsi isə quru üzərində nəm yerlərdə, torpaqda rast gəlir, nadir hallarda ektoparazitlik edən formaları mövcuddur. Kirpikli yastı qurdların əsasən də planarilərın bədəni yastılanmış oval və ya uzunsov formadadır. Bədənin ön ucunda hiss orqanları – gözlər, statosist, qoxu (iybilmə) çuxurları yerləşir. Müxtəlif növlərdə bədən ölçüləri müxtəlifdir, yəni həm mikroskopik, həm də 30-40 sm uzunluğa malik olan formalara rast gəlinir. Adətən planarilər bədən əzələsini yığmaqla sürünərək hərəkət edirlər <ref>Ağamalıyev F.Q., Quliyeva H.F. Onurğasızlar zoologiyası (dərslik). Bakı: BDU Nəşriyyatı, 2012, 470 s.</ref>. |
||
Xəzərdə 29 növü qeyd edilmişdir; Caspius, [[Anaperus sulcatus]], [[Oliqochoerus bakuensis]], [[Caspioplana pharynqosa]] və s. Bu qurdların əksəriyyəti Orta və Cənubi Xəzərdə yaşayır. Lənkəran və Ənzəli limanlarındakı dirəklər üzərində [[endemik]] növ olan [[Pentacoelum caspium]] qeyd edilmişdir. |
Xəzərdə 29 növü qeyd edilmişdir; Caspius, [[Anaperus sulcatus]], [[Oliqochoerus bakuensis]], [[Caspioplana pharynqosa]] və s. Bu qurdların əksəriyyəti Orta və Cənubi Xəzərdə yaşayır. Lənkəran və Ənzəli limanlarındakı dirəklər üzərində [[endemik]] növ olan [[Pentacoelum caspium]] qeyd edilmişdir. |
06:19, 5 noyabr 2020 tarixindəki versiya
Kirpikli qurdlar | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Ranqsız: Klad: Tip: Sinif: Kirpikli qurdlar |
||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Kirpikli qurdlar və ya turbellarilər (lat. Turbellaria) — yastı qurdlar tipinə aid heyvan sinfi.
Bu sinfin nümayəndələri adətən sərbəst yaşayan yırtıcı formalardır, nadir hallarda parazit və quruda yaşayanlarına rast gəlinir. Dəri örtüyü çox sayda vəzilərlə təchiz olunmuş kirpikli və ya qamçılı epitelidən ibarətdir. Parazit növlərdən fərqli olaraq, turbellarilərin ixtisaslaşmış xüsusi fiksasiya orqanı və mürəkkəb həyat tsikli yoxdur. Kirpikli qurdların 3500 növü məlumdur. Onların çoxu dənizlərdə və şirinsularda, az hissəsi isə quru üzərində nəm yerlərdə, torpaqda rast gəlir, nadir hallarda ektoparazitlik edən formaları mövcuddur. Kirpikli yastı qurdların əsasən də planarilərın bədəni yastılanmış oval və ya uzunsov formadadır. Bədənin ön ucunda hiss orqanları – gözlər, statosist, qoxu (iybilmə) çuxurları yerləşir. Müxtəlif növlərdə bədən ölçüləri müxtəlifdir, yəni həm mikroskopik, həm də 30-40 sm uzunluğa malik olan formalara rast gəlinir. Adətən planarilər bədən əzələsini yığmaqla sürünərək hərəkət edirlər [2].
Xəzərdə 29 növü qeyd edilmişdir; Caspius, Anaperus sulcatus, Oliqochoerus bakuensis, Caspioplana pharynqosa və s. Bu qurdların əksəriyyəti Orta və Cənubi Xəzərdə yaşayır. Lənkəran və Ənzəli limanlarındakı dirəklər üzərində endemik növ olan Pentacoelum caspium qeyd edilmişdir.
Təsnifatı
- Catenulida
- Haplopharyngida
- Lecithoepitheliata
- Macrostomida
- Nemertodermata
- Polycladida
- Prolecithophora
- Rhabdocoela
- Seriata
- Temnocephalida
İstinadlar
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- ↑ Ağamalıyev F.Q., Quliyeva H.F. Onurğasızlar zoologiyası (dərslik). Bakı: BDU Nəşriyyatı, 2012, 470 s.