İrimeyvə stenotaeniya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k texniki düzəliş, typos fixed: ehtiyyat → ehtiyat using AWB
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Sətir 4: Sətir 4:
Fəsilə: Kərəvüzkimilər - Apiaceae Lindl. 
Fəsilə: Kərəvüzkimilər - Apiaceae Lindl. 


IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.<ref>Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013</ref><ref>http://redbook.az/?options=project&id=%C4%B0rimeyv%C9%99%20stenotaeniya</ref>
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.<ref>Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013</ref><ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://redbook.az/?options=project&id=%C4%B0rimeyv%C9%99%20stenotaeniya |access-date=2017-06-08 |archive-date=2020-11-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201125111953/http://redbook.az/?options=project&id=%C4%B0rimeyv%C9%99%20stenotaeniya |url-status=dead }}</ref>


== Qısa morfoloji təsviri ==
== Qısa morfoloji təsviri ==

00:32, 25 fevral 2021 tarixindəki versiya

Elmi adı - Stenotaenia macrocarpa Freyn et Sinth. ex Freyn (Stenotaenia daralaghezica (Takht.) Schischk.) 

Fəsilə: Kərəvüzkimilər - Apiaceae Lindl. 

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.[1][2]

Qısa morfoloji təsviri

Çoxillik hündürlüyü 1 m-ə çatan, qalın silindirşəkilli, sıx və qısa tükcüklü bitkidir. Gövdənin aşağı hissəsindəki yarpaqlarının qınları tam, gövdəni bürüyən və genişdir, bölünmüş lələklidir, seqmentləri 3-5 cüt oturaq yumurtavari, dişcikli, 2-3 pərdəli, yuxarıdan qırışıq, sərt tükcüklüdür. Çətirlərində 7-13 ədəd, uzunluğu 25 sm-ə qədər (meyvənin içərisi daxil olmaqla) müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri al qırmızıdır, bayırdan tükcüklüdür. Meyvələrinin uzunluğu 12–20 mm-dir, yumşaqdır, əsasən ensizdir.[3]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə iyun-iyul, meyvəvermə iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Orta dağ qurşaqlarında, kolluqlar arasında və çəmənliklərdə rast gəlinir. Efiryağlı bitkidir.[4]

Yayılması

Naxçıvanın dağlıq hissəsidir (Dərələyəz, Aracıq, Xəzindərə və Küküdağ əraziləridir.[3][5]

Sayı və tendensiyası

Populyasiyanın ehtiyatı azdır. Antropogen və iqlim təsirləri növün yox olmaq təhlükəsini yarada bilər.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Ekoloji və antropogen amillərin məhdudlaşdırıcı təsiridir.

Mühafizə tədbirləri

Təhlükə altında olduğundan qorunması vacibdir.[6][7] Məhdud sahələrdə yayılmış,mənfi təsirlərə məruz qalan növ kimi akademik H.Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına aınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır.[8] Yayıldığı mühitə uyğun geniş ərazilərdə reintroduksiya edilməlidir.[3]

İstinadlar

  1. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
  2. "Arxivlənmiş surət". 2020-11-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-08.
  3. 1 2 3  İbadullayeva S.C., 2004
  4. Ибадуллаева С.Д.и др., 2009
  5. Флора Азербайджана, 1955
  6. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
  7. Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010
  8. İbadullayeva S.C., və b., 2001