Azərbaycan Prezidenti: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
DM1996MD (müzakirə) tərəfindən edilmiş 5965989 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teqlər: Geri qaytarma Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Sətir 158: Sətir 158:


=== Prezidentin avtomobili ===
=== Prezidentin avtomobili ===
Azərbaycan Prezidentinin sərəncamında 2 avtomil var: [[Almaniya]]<nowiki/>nın [[Maybach]] avtomobil şirkətinin istehsalı olan [[Maybach|Maybach 62]] və [[Almaniya]]<nowiki/>nın digər avtomobil şirkəti [[Mercedes-Benz]]<nowiki/>in istehsalı olan [[Mercedes-Benz S-Class|Mercedes-Benz W221]] avtomobilləridir.
Azərbaycan Prezidentinin sərəncamında 2 avtomobil var: [[Almaniya]]<nowiki/>nın [[Maybach]] avtomobil şirkətinin istehsalı olan [[Maybach|Maybach 62]] və [[Almaniya]]<nowiki/>nın digər avtomobil şirkəti [[Mercedes-Benz]]<nowiki/>in istehsalı olan [[Mercedes-Benz S-Class|Mercedes-Benz W221]] avtomobilləridir.


*[[Maybach|Maybach 62]]
*[[Maybach|Maybach 62]]
Sətir 164: Sətir 164:


==== Mühafizə Xidmətinin avtomobilləri ====
==== Mühafizə Xidmətinin avtomobilləri ====
Azərbaycan Prezidentinin mühafizəsi üçün [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[General Motors|GMC]] avtomobil şirkətinin istehsalı olan [[GMC|GMC Acadia]] avtomili və [[Almaniya]]nın [[BMW]] avtomobil şirkətinin istehsalı olan motosikllar ayrılıb.
Azərbaycan Prezidentinin mühafizəsi üçün [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[General Motors|GMC]] avtomobil şirkətinin istehsalı olan [[GMC|GMC Acadia]] avtomobili və [[Almaniya]]nın [[BMW]] avtomobil şirkətinin istehsalı olan motosikllar ayrılıb.


*[[GMC|GMC Acadia]]
*[[GMC|GMC Acadia]]

13:09, 14 iyun 2021 tarixindəki versiya

Azərbaycan Prezidenti
Azərbaycan Prezidentinin ştandartı
Azərbaycan Prezidentinin ştandartı

Vəzifədədir
İlham Əliyev
31 oktyabr 2003-cü ildən
Başçılıq edir  Azərbaycan
Müraciət forması Cənab Prezident
Rəsmi iqamətgahı "Zuğulba" iqamətgahı
Namizədlik yaşı 35 yaş
Səlahiyyət müddəti 7 il
Vəzifənin təsis tarixi 30 avqust 1991
Vəzifədə birinci Ayaz Mütəllibov
Rəsmi saytı president.az
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Azərbaycan Prezidenti — Azərbaycanın ali dövlət vəzifəsi. Azərbaycan Prezidenti dövlətin başçısı hesab olunur. Azərbaycan Prezidenti, vəzifəyə seçki yolu ilə təyin olunur. Azərbaycan vətəndaşları seçki yolu ilə bir nəfəri yeddi il müddətinə Azərbaycan Prezidenti vəzifəsinə seçir.

2003-cü il oktyabrın 31-dən Azərbaycan Prezidenti səlahiyyətlərini İlham Əliyev icra edir. O, 2003-cü ildə 75,38 % səs, 2008-ci ildə 88,74 % səs, 2013-cü ildə 84,54 % səs, 2018-ci ildə isə 86,02 % səs topladı və seçkilərdə qalib gəlib. Onun səlahiyyət müddəti 2025-ci il aprelin 17-də başa çatır.

2025-ci ilin aprel ayında Azərbaycanda növbəti Prezident seçkilərinin baş tutması gözlənilir.

Azərbaycan Konstitusiyasına görə, eyni şəxs limitsiz sayda prezident vəzifəsində ola bilər.

Seçilmə qaydaları

Prezidentliyə namizədə aid tələblər

Azərbaycan Konstitusiyasının 101-ci maddəsi Azərbaycanın Prezidentliyinə namizədlərə aid tələblərdən ibarətdir. Həmin maddəyə əsasən Azərbaycanın Prezidentliyinə namizədlərə aid tələblər aşağıda göstərilənlərdir:[1]

  1. Azərbaycanın ərazisində 10 ildən artıq daimi yaşayan;
  2. Seçkilərə qatılmaq hüququna sahib olan;
  3. Ağır cinayətə görə həbs edilməyən;
  4. Başqa dövlətlər qarşısında öhdəliyi olmayan;
  5. Ali təhsilli;
  6. İkili vətəndaşlığı olmayan Azərbaycan vətəndaşı.

Prezidentin andiçmə mərasimi

Azərbaycan Konstitusiyasının 103-cü maddəsi Azərbaycanın Prezidenti seçilən şəxsin andından ibarətdir.[1] Həmin maddəyə əsasən Azərbaycanın Prezidenti seçilən şəxsin andı aşağıda göstərilənlərdən ibarətdir.[1]

Azərbaycanın Prezidenti seçilən şəxs Azərbaycan Prezidenti seçkilərinin nəticələri haqqında məlumatın elan olunduğu gündən başlayaq 3 gün ərzində Konstitusiya Məhkəməsinin üzvlərinin qatılımı ilə and içir.[1]

Andiçmə mərasimi zamanı Azərbaycan Prezidenti seçilən şəxs sağ əlini Azərbaycan Konstitusiyasına qoyur və aşağıda olan andı içir:[1]

" Azərbaycan Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirərkən Azərbaycanın Konstitusiyasına əməl edəcəyimə, dövlətin müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü qoruyacağıma, xalqa ləyaqətlə xidmət edəcəyimə and içirəm. "

Daha sonra Azərbaycan Prezidenti seçilən şəxs sağ əlini Qurani-Şərifə qoyur və aşağıda olan andı içir:

" Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı milli mənəvi dəyərlərə və ənənələrə sadiq qalacağam, onları daim uca tutacağam. "

Daha sonra Azərbaycan Prezidenti seçilən şəxs təzim edir və Azərbaycan bayrağını öpür. Mərasim Azərbaycan Prezidenti seçilən şəxsin nitqi ilə başa çatır.

  • Azərbaycan bayrağı
    Azərbaycan bayrağı
  • Azərbaycan Prezidentinin bayrağı
    Azərbaycan Prezidentinin bayrağı
  • İlham Əliyev Konstitusiyaya and içən zaman
    İlham Əliyev Konstitusiyaya and içən zaman
  • İlham Əliyev Azərbaycan bayrağını öpən zaman
    İlham Əliyev Azərbaycan bayrağını öpən zaman

Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin andiçmə mərasimi 1992-ci ildə Azərbaycan Ali Sovetinin binasında baş tutdu. 1993 və 1998-ci illərdə Heydər Əliyevin, 2003 və 2008-ci illərdə isə İlham Əliyevin andiçmə mərasimləri Heydər Əliyev Sarayında baş tutdu. 2013 və 2018-ci illərdə isə İlham Əliyevin andiçmə mərasimləri Azərbaycan Milli Məclisinin binasında baş tutdu.

Prezidentin səlahiyyətləri

Azərbaycan Konstitusiyasının 109-cu maddəsi Azərbaycan Prezidentinin səlahiyyətlərindən ibarətdir.[1] Həmin maddəyə əsasən Azərbaycan Prezidentinin aşağıda göstərilən səlahiyyətləri vardır.[1]

  1. Azərbaycanın Milli Məclisinə seçkiləri təyin edir;
  2. Azərbaycanın dövlət büdcəsini Azərbaycan Milli Məclisinin təsdiqinə təqdim edir;
  3. dövlət iqtisadi və sosial proqramlarını təsdiq edir;
  4. Azərbaycan Milli Məclisinin razılığı ilə Azərbaycanın Baş nazirini vəzifəyə təyin edir; Azərbaycanın Baş nazirini vəzifədən azad edir;
  5. Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin üzvlərini vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edir; zəruri hallarda Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin iclaslarının sədri olur;
  6. Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin istefası haqqında qərar qəbul edir;
  7. Azərbaycanın dövlət büdcəsində icra hakimiyyəti üçün nəzərdə tutulmuş xərclər çərçivəsində mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları yaradır;
  8. Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarını, mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarının aktlarını ləğv edir;
  9. Azərbaycanın Konstitusiya Məhkəməsi, Azərbaycanın Ali Məhkəməsi və Azərbaycanın apellyasiya məhkəmələri hakimlərinin vəzifəyə təyin edilməsi haqqında Azərbaycanın Milli Məclisinə təqdimatlar verir; Azərbaycanın digər məhkəmələrinin hakimlərini vəzifəyə təyin edir; Azərbaycanın Baş prokurorunu Azərbaycan Milli Məclisinin razılığı ilə vəzifəyə təyin və azad edir;
  10. Azərbaycan Mərkəzi Bankı İdarə Heyəti üzvlərinin vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edilməsi barədə Azərbaycanın Milli Məclisinə təqdimat verir, Azərbaycan Mərkəzi Bankı İdarə Heyəti üzvləri sırasından Azərbaycan Mərkəzi Bankının sədrini təyin edir;
  11. Azərbaycanın hərbi doktrinasını Azərbaycan Milli Məclisinin təsdiqinə verir;
  12. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin ali komanda heyətini vəzifəyət təyin və vəzifədən azad edir;
  13. Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyasını təşkil edir və onun rəhbərini təyin edir;
  14. Azərbaycanın insan hüquqları üzrə müvəkkilinin seçilməsi haqqında Azərbaycan Milli Məclisinə təqdimat verir;
  15. Azərbaycanın xarici dövlətlərdə və beynəlxalq qurumlarda diplomatik nümayəndəliklərinin təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Milli Məclisinə təqdimat verir, Azərbaycanın xarici dövlətlərdə və beynəlxalq qurumlarda diplomatik nümayəndələrini təyin edir və geri çağırır;
  16. xarici dövlətlərin diplomatik nümayəndəliklərinin etimadnamə və övdətnamələrini qəbul edir;
  17. dövlətlərarası beynəlxalq müqavilələr bağlayır, dövlətlərarası və Azərbaycanın qanunlarından fərqli qaydalar nəzərdə tutan dövlətlərarası müqavilələri təsdiq və ləğv olunmaq üçün Azərbaycanın Milli Məclisinə təqdim edir; təsdiqnamaləri imzalayır;
  18. referendum təyin edir;
  19. qanunlar imzalayır və dərc edir;
  20. vətəndaşlıq məsələlərini həll edir;
  21. siyasi sığınacaq verilməsi məsələlərini həll edir;
  22. əfv edir;
  23. dövlət təltifləri ilə təltif edir;
  24. ali hərbi və ali xüsusi rütbələr verir;
  25. ümumi və qismən səfərbərlik elan edir, habelə səfərbərlik üzrə çağırılanları təxris edir;
  26. Azərbaycan vətəndaşlarının müddətli hərbi xidmətdə çağırılması və müddətli hərbi xidmətdə olan hərbi qulluqçuların ehtiyata buraxılması barədə qərarlar qəbul edir;
  27. Azərbaycanın Təhlükəsizlik Şurasını yaradır;
  28. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin təyinatı ilə bağlı olmayan vəzifələrin icrasına cəlb edilməsinə razılıq verilməsi barədə Azərbaycanın Milli Məclisinə təqdim edir;
  29. fövqəladə və hərbi vəziyyət elan edir;
  30. Azərbaycan Milli Məclisinin razılığı ilə müharibə elan edir və sülh bağlayır;
  31. Azərbaycanın dövlət büdcəsində bu məqsədlər üçün nəzərdə tutulmuş xərclər çərçivəsində xüsusi mühafizə xidmətləri yaradır;
  32. Bu Konstitusiya ilə Azərbaycan Milli Məclisinin və məhkəmə orqanlarının səlahiyyətlərinə aid edilməyən digər məsələləri icra qaydasında həll edir.

Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyası

border=none Əsas məqalə: Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyası
Azərbaycanın Prezident Sarayı

Prezident Konstitusiya səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsinə şərait yaradılmasını təmin etmək məqsədilə Prezidentin Administrasiyasını təşkil edir və onun rəhbərini təyin edir.[2]

Prezidentin Administrasiyası Milli Məclisə təqdim olunan qanun layihələrini, Prezidentin fərman, sərəncam, tapşırıq və müraciətlərinin, habelə digər sənədlərin layihələrini hazırlayır.[2]

Administrasiya qəbul olunmuş qanunların, Prezidentin fərman, sərəncam və tapşırıqlarının yerinə yetirilməsinə nəzarət edir, yoxlayır və dövlət başçısına müvafiq məruzələr təqdim edir.[2]

Administrasiya Prezidentin dövlətdə olan siyasi partiya, ictimai birlik, həmkarlar və yaradıcı ittifaqları ilə, habelə xarici dövlətlərin dövlət orqanları və vəzifələri şəxsləri, yerli və xarici siyasi, ictimai xadimlər, beynəlxalq qurumlarla qarşılıqlı əlaqələri təmin edir.[2]

Administrasiyada Azərbaycanda və dünyada baş verən sosial-iqtisadi, siyasi və hüquqi proseslər haqqında məlumatlar, yerli özünüidarə orqanlarının, ictimai qurumların və vətəndaşların müraciətləri, təklifləri təhlil olunur və Prezidentə müvafiq məruzələr hazırlanır.[2]

Administrasiyaya ümumi rəhbərliyi Prezident həyata keçirir.[2]

Administrasiyanın işinə bilavasitə rəhbərlik funksiyalarını isə Administrasiyanın rəhbəri yerinə yetirir.[2] 2019-cu ildən Administrasiyanın rəhbəri vəzifəsini Samir Nuriyev tutur.[2]

Administrasiyada fəaliyyət göstərən sənədlərlə və vətəndaşların müraciətləri ilə iş şöbəsi daxil olmuş bütün müraciətləri təhlil edərək Administrasiyanın müvafiq şöbələrinə və ya digər dövlət orqanlarına göndərir.[2]

Ən mühüm məlumatlar müxtəlif məruzə və hesabatlara daxil edilərək Prezidentin nəzərinə çatdırılır.[2]

Prezidentin Administrasiyası Bakı şəhərində, İstiqlaliyyat Küçəsində yerləşir.[2] Administrasiyanın yerləşdiyi bina Prezident Sarayı adlanır.[2]

Azərbaycan Prezidenti yanında Təhlükəsizlik Şurası

border=none Əsas məqalə: Azərbaycan Prezidenti yanında Təhlükəsizlik Şurası
Azərbaycanın Prezident yanında Təhlükəsizlik Şurasının 2017-ci il fevralın 21-də baş tutan iclası

Azərbaycanın Prezident yanında Təhlükəsizlik Şurası 1997-ci il aprelin 10-da yaradılıb. Təhlükəsizlik Şurası Prezidentin yanında məşvərətçi orqandır. Təhlükəsizlik Şurası vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının, Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyünün qorunması sahəsində Prezidentin öz Konstitusiya səlahiyyətlərini reallaşdırmasına şərait yaradılmasını təmin edir.

Azərbaycanın Prezident yanında Təhlükəsizlik Şurasının sədri Azərbaycan Prezidentidir.

Azərbaycan Prezidentinin vəzifə mülkləri və rəmzləri

"Zuğulba" iqamətgahı
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və Xorvatiya Prezidenti Kolinda Qrabar-Kitaroviçin rəsmi fotosu: (24 oktyabr 2016 / "Zuğulba" iqamətgahı)
Mercedes-Benz S-Class avtomobili
Boeing 767-300ER təyyarəsi
Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəsmi qarşılanma mərasiminin sonunda fəxri qarovul dəstəsinin paradı
Azərbaycan Prezidentinin rəsmi fanfarı

Prezidentin iqamətgahları

Azərbaycan Prezidentinin İşlər İdarəsinin tabeliyində olan iqamətgahlar, Azərbaycan Prezidentinin rəsmi iqamətgahları hesab olunur. Hal-hazırda Azərbaycan Prezidentinin İşlər İdarəsinin tabeliyində biri Qəbələ şəhərində olmaqla 3 iqamətgah, 3 qonaq evi, 2 saray var.[3] Həmçinin Prezident Kitabxanası, Siyasi sənədlər Arxivi və "Marxal" Müalicə-İstirahət Kompleksidə, həmin idarənin tabeliyindədir.[3]

Xarici dövlətlərin Azərbaycana rəsmi səfərə gələn dövlət başçılarının çoxunun qarşılanma mərasimi "Zuğulba" iqamətgahında baş tutur.

Prezidentin avtomobili

Azərbaycan Prezidentinin sərəncamında 2 avtomobil var: Almaniyanın Maybach avtomobil şirkətinin istehsalı olan Maybach 62 və Almaniyanın digər avtomobil şirkəti Mercedes-Benzin istehsalı olan Mercedes-Benz W221 avtomobilləridir.

Mühafizə Xidmətinin avtomobilləri

Azərbaycan Prezidentinin mühafizəsi üçün ABŞ-ın GMC avtomobil şirkətinin istehsalı olan GMC Acadia avtomobili və Almaniyanın BMW avtomobil şirkətinin istehsalı olan motosikllar ayrılıb.

Prezidentin təyyarəsi

Azərbaycan Prezidentinin sərəncamında üç təyyarə var: Boeing 767-300ER, Airbus A318-100 və Gulfstream G550. Birləşmiş Ştatların Boeing şirkətinin istehsalın olan Boeing 767-300ER təyyarəsinin qiyməti 115.5 milyon dollar, Fransanın Airbus şirkətinin istehsalın olan Airbus A318-100 təyyarəsinin qiyməti 62 milyon dollar, Birləşmiş Ştatların digər şirkəti Gulfstreamin istehsalın olan Gulfstream G550 təyyarəsinin qiyməti isə 48.7 milyon dollardır.

Azərbaycan Prezidentinin sərəncamında olan bütün təyyarələrin üzərində "AZERBAIJAN" yazısı yazılıb.

Azərbaycan Milli Qvardiyası

border=none Əsas məqalə: Azərbaycan Milli Qvardiyası

Milli Qvardiya Azərbaycana rəsmi səfərə gələn qonaqların qarşılanması mərasimlərinə qatılır. 1991-ci il dekabrın 25-də Milli Qvardiya yaradıldı və əsasnaməsi təsdiq edildi. Yarandığı birinci illərdə Milli Qvardiyada hərbi xidmət, könüllü qaydada 2 il müddəti olan müqavilə əsasında idi.

Milli Qvardiya Azərbaycana rəsmi səfərə gələn qonaqların rəsmi qarşılanması mərasimlərinə qatılır. Rəsmi qarşılanma mərasiminin əvvəlində Azərbaycan Prezidentinin rəsmi fanfarı səslənir.

Rəsmi qarşılanma mərasimində Azərbaycan bayrağının və qonağın təmsil olunduğu dövlətin bayrağının dalğalandığı meydanda, qonağın şərəfinə fəxri qarovul dəstəsi düzülür.[4] Daha sonra Azərbaycan Prezidenti qonağı qarşılayır və fəxri qarovul dəstəsinin rəisi qonağa hesabat verir.[4]

Daha sonra qonağın təmsil olunduğu dövlətin himni və Azərbaycanın himni səslənir.[4] Növbəti addımda Azərbaycan Prezidenti və qonaq fəxri qarovul dəstəsinin qarşısından keçir.[4] Qonaq fəxri qarovul dəstəsinin əsgərlərinə "Salam əsgər" deyir. Fəxri qarovul dəstəsinin əsgərləri isə qonağa "Sağol" deyir.[4]

Daha sonra Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvləri qonağa, qonağın təmsil olunduğu dövlətin nümayəndə heyətinin üzvləri isə Azərbaycan Prezidentinə təqdim olunur.[4] Rəsmi qarşılanma mərasiminin sonunda fəxri qarovul dəstəsi hərbi marşın sədaları altında Azərbaycan Prezidenti və qonağın qarşısından keçir.[4]

Rəsmi qarşılanma mərasimi başa çatdıqdan sonra Azərbaycan Prezidenti və qonaq Azərbaycan Prezidentinin iqamətgahına daxil olur və rəsmi foto çəkdirilir. Rəsmi fotoda solda qonaq, sağda isə Azərbaycan Prezidenti dayanır. Qonağın yanında təmsil olunduğu dövlətin bayrağı, Azərbaycan Prezidentinin yanında isə Azərbaycan bayrağı dayanır (2 ədəd olmaqla).[4]

Fəxri qarovul dəstəsi, bir nəfər rəisdən, üç nəfər bayraqdardan, hərəsi 20 nəfərdən ibarət olan üç qrupdan və həmin üç qrupun rəisindən ibarətdir. Fəxri qarovul dəstəsi cəmində 66 nəfərdən və fəxri qarovul dəstəsinin rəisindən ibarətdir.

Prezidentinin bayrağı

border=none Əsas məqalə: Azərbaycan Prezidentinin ştandartı
Azərbaycan Prezidentinin bayrağı

Azərbaycan Prezidentinin bayrağı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15 sentyabr 2008-ci il tarixli 828 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilib.[5]

Bayrağın orijinalı Azərbaycan Prezidentinin Azərbaycanın Prezident Sarayında yerləşən xidməti otağında saxlanılır.[5]

Bayrağın surəti Azərbaycanın Prezident Sarayının və Azərbaycan Prezidentinin iqamətgahlarının üzərində, Azərbaycanın Prezident Sarayında və Azərbaycan Prezidentinin iqamətgahlarında Azərbaycan Prezidentinin qatılımı ilə rəsmi tədbirlərin baş tutması üçün nəzərdə tutulan salonlarda və otaqlarda, Azərbaycan Prezidentinin digər iqamətgahlarda olduğu müddətdə həmin iqamətgahın üzərində, Azərbaycan Prezidentinin qatılımı ilə baş tutan rəsmi tədbir və digər mərasimlər zamanı həmin tədbirin baş tutduğu binanın və ya həmin tədbirin baş tutduğu salonda (otaqda), Azərbaycan Prezidentinin nəqliyyat vasitələtinin üzərində qaldırıla (asıla) və ya yerləşdirilə bilər.[5][6]

Azərbaycan Prezidentinin bayrağının ikiüzlü qumaşı eni bərabər olan rəngli üç üfüqi zolaqdan ibarət formadadır. Azərbaycanın Dövlət bayrağının rənglərinə uyğun olaraq, Azərbaycan Prezidentinin bayrağının qumaşının yuxarı zolağı mavi rəngdə, orta zolağı qırmızı rəngdə, aşağı zolağı isə yaşıl rəngdədir.[5] Bayrağın qumaşının hər iki üzündə qırmızı zolağın ortasında Azərbaycanın Dövlət gerbi təsvir edilmişdir. Qumaş qızılı saçaqlarla haşiyələnmişdir. Azərbaycan Prezidentinin bayrağının dirəyinin üzərinə Azərbaycan Prezidentinin soyadı, adı, atasının adı və onun Azərbaycanın Prezidenti seçildiyi müddəti göstərən tarixlər həqq olunmuş gümüş bənd bərkidilir. Azərbaycan Prezidentinin bayrağının dirəyi aypara ilə səkkizguşəli ulduz tipli metal başlıqla örtülür. Azərbaycan Prezidentinin bayrağı müxtəlif ölçülərdə ola bilər.[5]

Prezidentin döş nişanı

Prezidentin döş nişanı
border=none Əsas məqalə: Azərbaycan Prezidentinin döş nişanı

Azərbaycan Prezidentinin döş nişanı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15 sentyabr 2008-ci il tarixli 832 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilib.[7]

Azərbaycan Prezidentinin döş nişanı iki hissədən ibarətdir. Döşə taxılan birinci hissə 90 mm. diametrlik çevrədə yerləşdirilmiş 18 karatlıq qızıldan hazırlanmış səkkizguşəli ulduz şəklindədir. Uldunuz mərkəzində Azərbaycanın Dövlət gerbinin minalanmış təsviri qabarıq surətdə həqq edilmişdir. Azərbaycanın Dövlət gerbinin ətrafı iki ədəd halqa ilə hasiyələnmiş və halqaların arasında çevrə boyu 60 ədəd brilyant daş düzülmüşdür. Nişanın səkkiz guşəsinin hər biri digərindən şüalarla ayrılmışdır. Ulduzun səkkiz guşəsinin hər biri üzərində beş şüa yerləşdirilmişdir. Səkkiz guşənin hər birində şüalar boyu sıra düzülüşünə uyğun olaraq altı, səkkiz, on, səkkiz və altı brilyant daş düzülmüşdür. Boyundan asılan ikinci hissə hər birinin diametri 27 mm olan 16 medalyondan ibarətdir. Hər bir medalyon digərinə qızıldan hazırlanmış çələnglər vasitəsilə birləşdirilmişdir. Bir tərəfi sünbül, digəri isə palıd budağı olan çələnglərin ümumi sayı 16-dır. Hər bir medalyonun ortasında lövhə üzərində Azərbaycanın Dövlət gerbinin minalanmış təsviri qabarıq formada həkk edilmişdir. Medalyonun üzərində çevrə boyu 60 ədəd brilyant daş düzülmüşdür. Boyundan asılan hissənin ortasında diametri 60 mm olan 18 karat qızıldan hazırlanmış səkkizguşəli ulduz yerləşdirilmişdir. Ulduzun ortasında lövhə üzərində Azərbaycanın Dövlət gerbinin minalanmış təsviri qabarıq formada həkk edilmişdir. Azərbaycanın Dövlət gerbinin ətrafı iki ədəd halqa ilə hasiyələnmiş və halqaların arasında çevrə boyu 60 ədəd brilyant daş düzülmüşdür. Ulduzun səkkiz guşəsinin hər biri üzərində beş şüa həkk olunmuşdur. Şüaların üzərində sıra düzülüşünə uyğun olaraq altı, səkkiz, on, səkkiz və altı brilyant daş yerləşdirilmişdir. Ulduz palıd bulağı və sünbüldən olan qızıl çələng vasitəsilə boyundan asılan 16 medalyon və 16 çələngdən ibarət hissəyə bərkidilmişdir.[7]

Ali Baş Komandanın bayrağı

border=none Əsas məqalə: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağı
Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağı

Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 11 aprel 2019-cu il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilib.[8]

Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağı Azərbaycan Prezidentinin rəsmi hərbi simvoludur. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağı üç növdə hazırlanır:[8]

  • etalon (bayrağın orijinalı) — Azərbaycan Prezidentinin Azərbaycanın Prezident Sarayında yerləşən xidməti otağında saxlanılır;[8]
  • dublikat (bayrağın surəti) — Azərbaycan Prezidentinin Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı qismində qatıldığı rəsmi tədbirlərin və digər mərasimlərin baş tutduğu zamanı və o, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin struktur qurumlarına gələndəhəmin tədbirin baş tutduğu binanın üzərində, olduğu gəmidə və ya həmin tədbir üçün nəzərdə tutulan salonda (otaqda) qaldırılır (asılır) və ya yerləşdirilir;[8]
  • kiçildilmiş ölçüdə dublikat (nəqliyyat vasitələri üçün) — Azərbaycan Prezidentinin Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı qismində səfərləri zamanı nəqliyyat vasitəsində quraşdırıla bilər.[8]

Ölçülərindən asılı olmayaraq, bayrağın bütün surətləri onu etalonunun (orijinalının) təsviri, rəng çalarları və ölçüləri nisbəti ilə eyni olmalıdır. Azərbaycanın Dövlət bayrağı ilə birgə qaldırılırsa (asılırsa) və ya yerləşdirilirsə, qarşıdan baxıldıqda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanının bayrağı Dövlət Bayrağından sağda yerləşdirilir.[8]

Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağı "Azərbaycanın Dövlət bayrağı haqqında" Azərbaycan Qanununun tələblərinə müvafiq olaraq, Azərbaycan Dövlət bayrağının təsvirinə uyğun formada, ikiüzlü qumaşdan hazırlanır və eninin uzunluğuna nisbəti 1:2-dir. Bayrağın hər iki üzünün ortasında Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının emblemi təsvir edilmişdir. Qumaşın üst kənarı boyu mavi zolaqda qızılı rəngli həriflərlə "AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI", aşağı kənarı boyu yaşıl zolaqda isə "SİLAHLI QÜVVƏLƏRİNİN ALİ BAŞ KOMANDANI" sözləri yazılmışdır. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının emblemi tiyələri yuxarı yönəlmiş çarpazlaşdırılmış qılıncların iti ucları arasında yerləşən Azərbaycan Dövlət gerbinin təsvirindən ibarətdir. Qılıncların tiyələrinin aşağı əsaslarından uclarına doğru hər iki tərəfə dəfnə budaqları yönəlmişdir. Dəfnə budaqları və qılıncların dəstəkləri qızılı, tiyələri isə gümüşü rəngdədir. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağının dirəyi girdə taxtadandır. Dirək tünd qəhvəyi boya ilə rənglənir, laklanır və yuxarı ucu aypara ilə səkkizguşəli ulduz formalı nikellənmiş metal başlıqla örtülür.[8]

Prezidentlərin siyahısı

Bu günə qədər 4 nəfər Azərbaycan Prezidenti vəzifəsini tutub. Onlardan 2 nəfər (Heydər Əliyev və İlham Əliyev) Yeni Azərbaycan Partiyasının, 1 nəfər (Əbülfəz Elçibəy) Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının, 1 nəfər isə (Ayaz Mütəllibov) Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının üzvü olub.

Azərbaycan Prezidentləri
Sıra
Prezident
(doğum—vəfat illəri)
Portret
Səlahiyyət müddəti
Əvvəl tutduğu vəzifə
Gəldiyi tarix
Getdiyi tarix
1.
Ayaz Niyazi oğlu
Mütəllibov
(1938—)
Fayl:Ayaz Mütəllibov.jpg
30 avqust 1991
6 mart 1992[a]
Azərbaycan SSR Prezidenti
1991-ci ildə baş tutan seçkilərdə 98,50 % səs topladı: 1991-ci ildə Azərbaycan SSR Ali Soveti tərəfindən "Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpası haqqında" Konstitusiya Bəyannaməsinin qəbul edilməsi və dövlət müstəqilliyinin elan edilməsi, An-2 təyyarəsinin Xocalı səmasında vurulması, Mi-8 vertolyotunun vurulması; 1992-ci ildə "Daşaltı" əməliyyatı, Xocalının işğalı, Azərbaycanın BMT-yə üzv qəbul olunması, Azərbaycan Xalq Cəhbəsinin rəhbər simalarının Mütəllibovu Xocalının işğalında ittiham etməsi və Azərbaycan Ali Sovetinin qarşısına toplanan narazı millətin təzyiqlərindən sonra istefa verməsi.
14 may 1992
18 may 1992[b]
—
Xocalının işğalının motivlərini araşdıran Komissiya Ayaz Mütəllibovun günahını sübuta yetirə bilmədi və o, Azərbaycan Ali Soveti tərəfindən Azərbaycan Prezidenti vəzifəsinə bərpa olundu, 17 mayda Laçının işğalı və Azərbaycan Ali Sovetinin qarşısına toplanan narazı millətin təyziqlərindən sonra istefa verib Rusiyaya qaçışı.
s.i.
Yaqub Cavad oğlu
Məmmədov
(1941—)
Fayl:Yaqub Məmmədov (professor).png
6 mart 1992
14 may 1992
Azərbaycan Ali Sovetinin sədri
Azərbaycan Ali Sovetinin sədri olduğu üçün Prezidentin səlahiyyətlərini icra edib: Şuşanın işğalı.
s.i.
İsa Yunis oğlu
Qəmbərov
(1957—)
18 may 1992
16 iyun 1992
Azərbaycan Ali Sovetinin sədri
Azərbaycan Ali Sovetinin sədri olduğu üçün Prezidentin səlahiyyətlərini icra edib.
2.
Əbülfəz Qədirqulu oğlu
Elçibəy
(1938–2000)
Fayl:Əbülfəz Elçibəy (1991).jpg
16 iyun 1992
24 iyun 1993[c]
—
1992-ci ildə baş tutan seçkilərdə 60,90 % səs topladı: 1992-ci ildə Azərbaycanın milli valyutası — manatın dövriyyəyə buraxılması, TQDK-nın yaradılması və Azərbaycan üzrə tələbə qəbulunun testlə aparılması, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin hərbçilərinin Azərbaycandan çıxarılması, Azərbaycanın Milli Bankının və Azərbaycanın Dövlət Neft Şirkətinin yaradılması, Ballıqaya soyqırımı, "Azadlıq" meydanında Azərbaycan Ordusunun birinci hərbi paradının qəbulu, Xocavəndin işğalı; 1993-cü ildə Kəlbəcərin işğalı, Gəncə qiyamı və istefa verib Kələkiyə gedişi.
s.i.
Heydər Əlirza oğlu
Əliyev[d]
(1923–2003)
24 iyun 1993
10 oktyabr 1993
Azərbaycan Ali Sovetinin sədri
Azərbaycan Ali Sovetinin sədri olduğu üçün Prezidentin səlahiyyətlərini icra edib: Ağdərənin, Ağdamın, Cəbrayılın, Füzulinin və Qubadlının işğalı.[9]
3.
10 oktyabr 1993
18 oktyabr 1998
—
1993-cü ildə baş tutan seçkilərdə 98,84 % səs topladı: 1993-cü ildə Azərbaycanın MDB-yə üzv qəbul olunması, Zəngilanın işğalı[10]; 1994-cü ildə Horadiz əməliyyatı, Bakı metrosunda terror hücumu, Bişkek sülh müqaviləsi, Əsrin müqaviləsi; 1995-ci ildə dövlət çevrilişinə cəhd, Bakı metrosunda yanğın, Azərbaycan Konstitusiyasının qəbul edilməsi, birinci dəfə Milli Məclisin çağırılması; 1997-ci ildə GUAM-ın yaradılması; 1998-ci ildə ölüm cəzasının ləğv edilməsi.[11]
18 oktyabr 1998
31 oktyabr 2003
—
1998-ci ildə baş tutan seçkilərdə 77,60 % səs topladı: 1999-cu ildə birinci dəfə bələdiyyə seçkilərinin baş tutması, Dövlət Neft Fondunun yaradılması; 2001-ci ildə Azərbaycanın Avropa Şurasına tamhüquqlu üzv qəbul olunması; 2002-ci ildə Azərbaycan Konstitusiyasına dəyişikliklərin edilməsi üçün referendumun baş tutması, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru xəttinin təməlinin qoyulması.
4.
İlham Heydər oğlu
Əliyev
(1961—)
31 oktyabr 2003
24 oktyabr 2008
Azərbaycanın Baş naziri
2003-cü ildə baş tutan seçkilərdə 75,38 % səs topladı: 2003-cü ildə "Azadlıq" meydanı etirazları; 2005-ci ildə Elmar Hüseynovun qətlə yetirilməsi; 2006-cı ildə Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) boru xəttinin istifadəyə verilməsi; 2007-ci ildə Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmiryolu xəttinin təməlinin qoyulması.
24 oktyabr 2008
17 oktyabr 2013
—
2008-ci ildə baş tutan seçkilərdə 88,74 % səs topladı: 2009-cu ildə Azərbaycanın Konstitusiyasında dəyişikliklərin edilməsi haqqında referendumun baş tutması, ADNA-da terror hücumu[12]; 2010-cu ildə Kür daşqınları; 2011-ci ildə Korrupsiyaya qarşı mübarizə tədbirləri, Prezidentin istefasını tələb edən etirazlar, Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2 il müddətinə qeyri-daimi üzvü seçilməsi; 2012-ci ildə "Eurovision" müsabiqəsinin baş tutması, TANAP qaz xətti layihəsinin imzalanması, Masallı hadisələri, "Gülərgate" qalmaqalı, Hicab qadağasına etirazlar; 2013-cü ildə İsmayıllı iğtişaşları və İlqar Məmmədovun həbs edilməsi, Azərbaycanın birinci peyki olan Azerspace-1-in orbitə buraxılması, "Əsgər ölümlərinə son" etirazları, "N!DA" VH-nın üzvlərinin həbs edilməsi.
17 oktyabr 2013
17 aprel 2018
—
2013-cü ildə baş tutan seçkilərdə 84,54 % səs topladı: 2013-cü ildə "Şahdəniz" yatağının layihəsinin imzalanması, 2014-cü ildə Cənub Qaz Dəhlizinin təməlinin qoyulması, hüquq müdafiəçiləri Leyla Yunus, Rəsul Cəfərov, İntiqam Əliyev və jurnalist Xədicə İsmayılovanın həbs edilmələri, plyuralizmin bütün formalarının məhv edilməsi və 2014-cü ildən media tənqidçilərinə qarşı mübarizənin aparılması; 2015-ci ildə manatın ABŞ dollarına nisbətdə 30% ucuzlaşması, Binəqədidə 16 mərtəbəli binada yanğın, I Avropa Oyunlarının baş tutması, Mingəçevir etirazları, "MTN" işi, Nardaran əməliyyatı, "Günəşli" neft yatağında yanğın, manatın ABŞ dollarına nisbətdə 48% ucuzlaşması, 2016-cı ildə Siyəzən etirazları, Aprel döyüşləri, 2016–2022-ci illərdə "Formula-1"-in baş tutması, Azərbaycanın Konstitusiyasında dəyişikliklərin və əlavələrin edilməsi haqqında referendumun baş tutması və Mehriban Əliyevanın Birinci vitse-prezident təyin edilməsi; 2017-ci ildən Azadlıq Radionu, Meydan TV və Azadlıq qəzetinin saytlarının Azərbaycan ərazisində qadağan edilməsi, Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmiryolu xəttinin istifadəyə verilməsi; 2018-ci ildə Narkoloji Dispanserdə yanğın.
17 aprel 2018
hal-hazırda
—
2018-ci ildə baş tutan seçkilərdə 86,02 % səs topladı: 2018-ci ildə Cənub Qaz Dəhlizinin rəsmi açılışı, TANAP qaz xəttinin istifadəyə verilməsi, enerjisistemində qəza və işıq böhranı, Gəncə iğtişaşları, Xəzər dənizinin statusu haqqında Konvensiya, Azerspace-2-nin orbitə buraxılması, Zamirə Hacıyeva işi, vergi islahatları; 2019-cu ildə 19 yanvar mitinqi, 51 siyasi məhbusun əfv edilməsi, oktyabr etirazları, məmurların istefa dalğası. Fizuli Cənrayılın,Zəngilanın, Qubadlının,Kəlbəcərin,Laçının,Şuşanın,Ağdamın,Xocavəndin,Xocalının(bir hissəsi),Ağdərənin(bir hissəsi),Azərbaycanın nəzarətinə qaytarılması

Prezidentlərin müddəti

İlham Əliyev 16 il 8 aydır Azərbaycanın Prezidentidir və Azərbaycanın ən uzunmüddətli dövlət başçıçı hesab olunur. Ayaz Mütəllibov isə 5 ay 10 gün Azərbaycanın Prezidenti olub və Azərbaycanın ən qısamüddətli dövlət başçısı hesab olunur.

Sıra Prezidenti Gəldiyi tarix Getdiyi tarix Səlahiyyət müddəti
1 İlham Əliyev 31.10.2003 hal-hazırda 17 il, 2ay
2. Heydər Əliyev 24.06.1993 31.10.2003 10 il, 4 ay, 7 gün
3. Əbülfəz Elçibəy 16.06.1992 24.06.1993 1 il, 6 gün
4. Ayaz Mütəllibov 30.08.1991 06.03.1992 5 ay, 10 gün
14.05.1992 18.05.1992

Prezidentlərin müddəti sxemdə

Həmçinin bax

Qeydlər

  1. ↑ Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin rəhbər simalarının və Azərbaycan Ali Sovetinin qarşısına toplanan narazı millətin təzyiqlərindən sonra istefa verdi
  2. ↑ Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin rəhbər simalarının və Azərbaycan Ali Sovetinin qarşısına toplanan narazı millətin təyziqlərindən sonra istefa verdi və Rusiyaya qaçdı
  3. ↑ Gəncə qiyamı zamanı istefa verdi və Kələkiyə getdi
  4. ↑ 1997-ci ildən Azərbaycanın ümummilli lideri titulunun rəsmi daşıyıcısıdır.

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Azərbaycanın Konstitusiyası.  (az.)". www.president.az (Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı). 20 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26.09.2016-cı il.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 "Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyası.  (az.)". www.president.az (Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı). 24 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24.04.2019-cu il.
  3. ↑ 1 2 "Azərbaycan Prezidentinin İşlər İdarəsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 11 iyul 2005-ci il tarixli 886 nömrəli Sərəncamı.  (az.)". www.e-qanun.az. 20 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11.07.2005-ci il.
  4. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 "Azərbaycana rəsmi səfərə gələn Xorvatiyanın Prezidenti Kolinda Qrabar-Kitaroviçin rəsmi qarşılanma mərasimi olub.  (az.)". www.president.az (Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı). 20 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24.10.2016-cı il.
  5. ↑ 1 2 3 4 5 "Azərbaycan Prezidentinin ştandartı (bayrağı) haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15 sentyabr 2008-ci il tarixli 828 nömrəli Fərmanı.  (az.)". www.e-qanun.az. 20 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15.09.2008-ci il.
  6. ↑ "Standard of the President of the Republic of Azerbaijan" (PDF). Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan Presidential Library. 2014-07-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-04-19.
  7. ↑ 1 2 "Azərbaycan Prezidentinin döş nişanı haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15 sentyabr 2008-ci il tarixli 832 nömrəli Fərmanı.  (az.)". www.e-qanun.az. 2019-04-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15.09.2008-ci il.
  8. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ali Baş Komandanının bayrağı haqqında Azərbaycan Prezidentinin 11 aprel 2019-cu il tarixli 622 nömrəli Fərmanı.  (az.)". www.e-qanun.az. 2019-04-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11.04.2019-cu il.
  9. ↑ "Qubadlının işğalından 24 il ötür.  (az.)". www.oxu.az. 20 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31.08.2017-ci il.
  10. ↑ "Zəngilanın işğalından 25 il ötür.  (az.)". www.oxu.az. 20 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28.10.2018-ci il.
  11. ↑ "Azərbaycanda ölüm cəzasının ləğvindən 12 il ötür.  (az.)". www.trend.az. 20 aprel 2019-cu il tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10.02.2010-cu il.
  12. ↑ "ADNA-da törədilən terror hücumundan 9 il ötür.  (az.)". www.report.az (Report İnformasiya Agentliyi). 2019-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30.04.2018-ci il.

П:  Azərbaycan portalı

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Azərbaycan_Prezidenti&oldid=5993715"