Azərbaycan–Qazaxıstan münasibətləri: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
|||
| Sətir 31: | Sətir 31: | ||
==Diplomatik əlaqələr== |
==Diplomatik əlaqələr== |
||
[[Şəkil:Official welcome ceremony was held for Kazakh President Nursultan Nazarbayev 11.jpg|thumb|İlham |
[[Şəkil:Official welcome ceremony was held for Kazakh President Nursultan Nazarbayev 11.jpg|thumb|İlham Aliyev'in Nursultan Nazarbayev ile görüşmesi ]] |
||
İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr [[1992]]-ci ilin [[30 avqust|avqust ayının 30-da]] qurulmuşdur<ref>[http://www.mfa.gov.az/?language=az&options=content&id=546 Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı]. mfa.gov.az {{az}}</ref>. |
İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr [[1992]]-ci ilin [[30 avqust|avqust ayının 30-da]] qurulmuşdur<ref>[http://www.mfa.gov.az/?language=az&options=content&id=546 Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı]. mfa.gov.az {{az}}</ref>. |
||
19:54, 9 iyul 2021 tarixindəki versiya
| Azərbaycan-Qazaxıstan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Azərbaycan–Qazaxıstan münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Qazaxıstan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr.
Tarixi
Azərbaycan ilə Qazaxıstan münasibətlərinin tarixi qədim tarixə malikdir[1]. Belə ki, azərbaycanlılar və qazaxlar eyni kökə, mədəniyyətə, qədim tarixi münasibətlərə və ənənələrə malikdirlər. Bundan başqa bu xalqları dil və din eyniliyi də birləşdirir.
Hər iki xalq Çar imperiyası və Sovetlər ittifaqı dönəmində vahid mərkəzdən idarə olunublar.[1] Stalin rejimi zamanı minlərlə azərbaycanlı Qazaxıstana sürgün olunub.[1]
Qeyri-rəsmi məlumatlara görə hazırda Qazaxıstanda üç yüz minə qədər azərbaycanlı yaşayır. Qazaxıstanda yaşayan azərbaycanlılar elm, incəsənət, kənd təsərrüfatı, biznes və digər sahələrdə çalışırlar. Onlar Qazaxıstanın ictimai-siyasi həyatında yaxından iştirak edirlər.[1]
Hər iki ölkə SSRİ-nin tərkibində müttəfiq respublika olmuşlar. Elə həmin dövrdə də onlar arasında iqtisadi və mədəni əlaqələr formalaşmışdır. SSRİ dağıldıqdan, postsovet məkanında müstəqil dövlətlər yarandıqdan sonra bu münasibətlər daha da inkişaf etməyə başlamışdır.
1990-ci illərdən etibarən Qazaxıstanda bir sıra Azərbaycan mədəniyyət mərkəzləri fəaliyyət göstərir. Böyük qazax mütəfəkkiri Oljas Süleymanov 1990-cı ildə SSRİ Ali Sovetinin sessiyasında, rus-erməni şovinizminə qarşı çıxış edərək Azərbaycanın haqq səsini dünyaya bəyan edib.[1]
Azərbaycan ilə Qazaxıstan arasında əlaqələr əsasən beynəlxalq təşkilatlar, xüsusilə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və Müstəqil Dövlətlər Birliyi çərçivəsində mövcud olmuşdur.[2]
İqtisadi əlaqələr
Azərbaycan və Qazaxıstan arasında iqtisadi əlaqələrin də böyük və qədim tarixi var. Sovet dönəmində Türkmənistanın neft sənayesinin formalaşmasında Azərbaycan mütəxəssisləri böyük rol oynamışlar. Azərbaycan neftçiləri Qazaxıstanın Manqışlağın, Quryevin neft mədənlərində səmərəli fəaliyyət göstəriblər.[1]
Azərbaycan və Qazaxıstan neftçiləri, alimləri, mühəndisləri Xəzər dənizi hövzəsində də birgə əməkdaşlıq ediblər ki, bu ənənə günümüzdə də davam edir.[1]
2005-ci il mayın 25-də Qazaxıstan Prezidenti N. Nazarbayev Azərbaycanda səfərdə olarkən Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac boru kəmərinin Azərbaycan hissəsinin istifadəyə verilməsi tədbirində iştirak etmişdir. Mərasim zamanı Qazaxıstanın da qoşulduğu "Şərq-Qərb enerji nəqliyyat dəhlizinin inkişaf etdirilməsi və genişləndirilməsi haqqında Bakı Bəyannaməsi" imzalanmışdır.[1]
Diplomatik əlaqələr
İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin avqust ayının 30-da qurulmuşdur[3].
Fövqəladə və səlahiyyətli səfirlər
İki ölkə arasında səfirlik səviyyəsində rəsmi münasibətlər yaradılmışdır.
Qazaxıstanın Azərbaycandakı səfirliyi 9 yanvar 1993-cü ildə Bakıda fəaliyyətə başlamışdır[2].
Azərbaycan Respublikasının 11 aprel 1997-ci il tarixli Qanunu ilə Azərbaycan Respublikasının Qazaxıstan Respublikasında Səfirliyi təsis edilsə[4] də, fəaliyyətə bundan 7 il sonra – 1 mart 2004-cü ildə başlamışdır[2]. Bundan başqa 30 aprel 2008-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Aktau şəhərində Baş Konsulluq təsis edilmiş[5] və elə həmin ilin 6 sentyabr tarixindən fəaliyyətə başlamışdır[2].
Beynəlxalq görüşlər
Qazaxıstan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin dinc yolla nizamlanması ilə bağlı bir rəsmi görüşə ev sahibliyi etmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Ermənistan Prezidenti Robert Köçəryanla 15 sentyabr 2004-cü ildə Astanada görüşmüşdür[6].
Parlamentlərarası əlaqələr
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Qazaxıstan parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir[7]. Bu işçi qrupu 7 mart 1997-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Hadı Rəcəbov olmuşdur[8]. 4 mart 2016-cı il tarixindən Adil Əliyev işçi qrupunun rəhbəridir[7].
Rəsmi sənədlər
Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Qazaxıstan hökuməti arasında 100-dən çox sənəd imzalanmışdır.[2]
Diaspora
Qazaxıstan azərbaycanlıları
Mədəni əlaqələr
Qardaşlaşmış şəhərlər
İdman sahəsində əməkdaşlıq
Futbol qarşılaşmaları
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Azərbaycan - Qazaxıstan münasibətləri. aliyevheritage.org (az.)
- ↑ 1 2 3 4 5 Azərbaycan - Qazaxıstan münasibətləri. mfa.gov.az, 18.09.2014 (az.)
- ↑ Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı. mfa.gov.az (az.)
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Qazaxıstan Respublikasında Səfirliyinin təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının 11 aprel 1997-ci il tarixli, 259-IQ nömrəli Qanunu. e-qanun.az (az.)
- ↑ Qazaxıstan Respublikasının Aktau şəhərində Azərbaycan Respublikasının Baş konsulluğunun təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 aprel 2008-ci il tarixli, 2785 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (az.)
- ↑ Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin 18 ildə keçirdiyi görüşlərin siyahısı Arxivləşdirilib 2018-12-04 at the Wayback Machine. 01.04.2016 (az.)
- ↑ 1 2 "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının rəhbərlərinin seçilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 7 mart 1997-ci il tarixli, 256-I QR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
Xarici keçidlər
|
Azərbaycan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
|
Qazaxıstan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |