Atatürk, Anası və Qadın Hüquqları abidəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Sətir 24: Sətir 24:
== Mimari ==
== Mimari ==
Abidə yerdən əyri formasında çıxan və bürünüc kəmərdən keçdikdən sonra dik olaraq yuxarı qalxan yeddi beton tikilidən ibarətdir.<ref name="izmimod"/><ref name="gungoren"/><ref>{{Haber kaynağı |url=https://www.researchgate.net/publication/312126482_Ataturk_Annesi_ve_Kadin_Haklari_Aniti_Izmir-_Karsiyaka |başlık=Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı |ilk=Elâ |son=Güngören |yayımcı=ResearchGate |tarih=Ocak 2015 |erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> [[Atatürkün Prinsipləri]]nə ithafən əvvəl altı ədəd olması planlaşdırılan tikililər Ədalət Partiyasının üzvü olan İzmir Bələdiyyə Başçısı Osman Kibarın etirazı nəticəsində yeddiyə qaldırıldı.<ref name="gungoren"/> Tikililərin yüksəldilməsi Türkiyədə qadın hüquqlarının inkişafını göstərir.<ref name="izmimod"/> Bürünc kəmərin mərkəzində Mustafa Kamal Atatürkün qabartması, digər tərəflərdə Zibeydə xanım, mərmi daşıyan, qucağındakı uşaq ilə diz çökən, səsvermə qutusu qarşısında səs vermək üçün növbə gözləyən, kitab yazan və oxuyan bir neçə qadın, zeytun budağı daşıyan bir uşaq, maşın və fabrik qabartmaları yerləşdirilib.<ref name="izmimod"/>
Abidə yerdən əyri formasında çıxan və bürünüc kəmərdən keçdikdən sonra dik olaraq yuxarı qalxan yeddi beton tikilidən ibarətdir.<ref name="izmimod"/><ref name="gungoren"/><ref>{{Haber kaynağı |url=https://www.researchgate.net/publication/312126482_Ataturk_Annesi_ve_Kadin_Haklari_Aniti_Izmir-_Karsiyaka |başlık=Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı |ilk=Elâ |son=Güngören |yayımcı=ResearchGate |tarih=Ocak 2015 |erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> [[Atatürkün Prinsipləri]]nə ithafən əvvəl altı ədəd olması planlaşdırılan tikililər Ədalət Partiyasının üzvü olan İzmir Bələdiyyə Başçısı Osman Kibarın etirazı nəticəsində yeddiyə qaldırıldı.<ref name="gungoren"/> Tikililərin yüksəldilməsi Türkiyədə qadın hüquqlarının inkişafını göstərir.<ref name="izmimod"/> Bürünc kəmərin mərkəzində Mustafa Kamal Atatürkün qabartması, digər tərəflərdə Zibeydə xanım, mərmi daşıyan, qucağındakı uşaq ilə diz çökən, səsvermə qutusu qarşısında səs vermək üçün növbə gözləyən, kitab yazan və oxuyan bir neçə qadın, zeytun budağı daşıyan bir uşaq, maşın və fabrik qabartmaları yerləşdirilib.<ref name="izmimod"/>

Orijinal abidənin hündürlüyü {{Convert|15,54|m|ft|abbr=on}}, yerdən {{Convert|3,8|m|ft|abbr=on}} hündürlükdə başlayan bürünc kəmərin yüksəkliyi {{Convert|1,4|m|ft|abbr=on}}, eni {{Convert|6,5|m|ft|abbr=on}} idi.<ref name="izmimod"/><ref name="mimarlik"/><ref name="yukselecek"/> Böyüdülərək yenilənən abidənin tikilililərinin ən alçağı {{Convert|35,5|m|ft|abbr=on}}, ən hündürü {{Convert|41,7|m|ft|abbr=on}}, yerdən {{Convert|9|m|ft|abbr=on}} hündürlükdə başlayan bürünc kəmərin yüksəkliyi {{Convert|3,5|m|ft|abbr=on}}-dir.<ref name="cnnturk"/><ref name="yukselecek"/><ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.egedesonsoz.com/haber/karsiyaka-da-anit-mesaisi-basladi-ne-zaman-bitecek/956693 |başlık=Karşıyaka'da anıt mesaisi başladı: Ne zaman bitecek? |çalışma=Ege'de Son Söz |tarih=13 Haziran 2017 |erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{Haber kaynağı |url=https://www.haberturk.com/avrupa-konseyi-nin-selam-durdugu-ilce-karsiyaka-2283763 |başlık=Avrupa Konseyi'nin selam durduğu ilçe: Karşıyaka |yayımcı=Haberturk.com |ilk=Osman |son=Gençer |tarih=7 Ocak 2019 |erişimtarihi=23 Temmuz 2019 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190723182058/https://www.haberturk.com/avrupa-konseyi-nin-selam-durdugu-ilce-karsiyaka-2283763 |arşivtarihi=23 Temmuz 2019 |ölüurl=hayır}}</ref>


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

17:18, 15 iyul 2021 tarixindəki versiya

Atatürk, Anası və Qadın Hüquqları abidəsi
Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı
Ölkə Türkiyə
Şəhər İzmir
Yerləşməsi Karşıyaka
Memarları  • Tamer Başoğlu
 • Erkal Güngören
İnşası 1972—1973 illər
Əziz xatirələr  • Atatürk
 • Zibeydə xanım
 • Qadın hüquqları

Atatürk, Anası və Qadın Hüquqları abidəsi - Türkiyənin İzmir ilinin Karşıyaka ilçəsindəki Anayasa Meydanı içərisində yerləşən abidə.

Tarixi

1967-ci ilin mayında qurulan Karşıyaka Atatürk Abidəsi Qurma və İdeallarını Yaşatma Dərnəyi Karşıyakada Mustafa Kamal Atatürkün xatirəsinə abidə qoyulması üçün layihə müsabiqəsi başlatdı.[1][2] 10 noyabr 1971-ci ildə nəticəsi elan olunan müsabiqədə heykəltəraş Tamer Başoğlu ve memar Erkal Güngörenin dizaynı qalib gəldi.[1] Cümhuriyyətin elan edilməsinin 50. ili şərəfinə qərarlaşdırılan və 1.2 milyon lirəyə başa gəlməsi planlanlaşdırılan abidə karşıyakalıların ianələriylə 1972-ci ildə inşa edilməyə başlandı və 26 oktyabr 1973-cü ildə mərasimlə açıldı.[1][3][4][5] 2015-ci ilin mayında baxımsızlıq və korroziya səbəbiylə pis vəziyyətdə olan abidənin dağıdılaraq yerinə daha böyüyünün tikiləcəyi deyildi.[6][7][8] İzmir Valiliyi abidənin "can və mal təhlükəsizliyi üçün risk yaratdığını" bildirdi.[9] İzmir 1 saylı Mədəniyyət Mülklərinin Qorunması üzrə Bölgə Komitəsi də abidənin "tarixi abidə" olmadığını bildirərək yenilənməsinə icazə verdi.[10] 2017-nin aprelində təşkil edilən tenderdən sonra 6.8 milyon lirə xərc qarşılığında firma ilə müqavilə imzalandı.[11] 12 iyun 2017-ci ildə abidənin dağıdılması reallaşdı.[4][5] Bələdiyyənin dağıdılma qərarının rəddi üçün açılan məhkəmədə daha əvvəl prosesi dayandırma tələbi, daha sonra da məhkəmənin özü idarə məhkəməsi tərəfindən rədd edildi.[12][13][14] Təxminən bir il çəkən tikinti işlərinin ardınca tamamlanan abidənin açılışı 2018-ci ildə həyata keçdi.[15] Abidənin altındakı 110 m2lik ərazidə yaradılan Qadına Hörmət Muzeyi 3 noyabr 2018-də qonaqlara açıldı.[16][17][18] Muzeydə cümhuriyyət tarixində yeri olan yüz qadının həyat hekayələri toplandı.[19] Abidə 2018 Beynəlxalq Daşınmaz Əmlak Mükafatlarında Çox Məqsədli İstifadə Məkanlarının İnkiaf Etdirilməsi və İctimai İstifadə Ərazilərinin İNkişaf etdirilməsi kateqoriyalarında həm Avropa Mükafatına, həm də Dünya Mükafatına layiq görüldü.[20][21][22]

Mimari

Abidə yerdən əyri formasında çıxan və bürünüc kəmərdən keçdikdən sonra dik olaraq yuxarı qalxan yeddi beton tikilidən ibarətdir.[1][4][23] Atatürkün Prinsiplərinə ithafən əvvəl altı ədəd olması planlaşdırılan tikililər Ədalət Partiyasının üzvü olan İzmir Bələdiyyə Başçısı Osman Kibarın etirazı nəticəsində yeddiyə qaldırıldı.[4] Tikililərin yüksəldilməsi Türkiyədə qadın hüquqlarının inkişafını göstərir.[1] Bürünc kəmərin mərkəzində Mustafa Kamal Atatürkün qabartması, digər tərəflərdə Zibeydə xanım, mərmi daşıyan, qucağındakı uşaq ilə diz çökən, səsvermə qutusu qarşısında səs vermək üçün növbə gözləyən, kitab yazan və oxuyan bir neçə qadın, zeytun budağı daşıyan bir uşaq, maşın və fabrik qabartmaları yerləşdirilib.[1]

Orijinal abidənin hündürlüyü 1,554 m (5,098 ft), yerdən 38 m (125 ft) hündürlükdə başlayan bürünc kəmərin yüksəkliyi 14 m (46 ft), eni 65 m (213 ft) idi.[1][5][7] Böyüdülərək yenilənən abidənin tikilililərinin ən alçağı 355 m (1,165 ft), ən hündürü 417 m (1,368 ft), yerdən 9 m (30 ft) hündürlükdə başlayan bürünc kəmərin yüksəkliyi 35 m (115 ft)-dir.[6][7][24][25]

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Şablon:Web kaynağı
  2. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  3. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  4. ↑ 1 2 3 4 Şablon:Dergi kaynağı
  5. ↑ 1 2 3 Şablon:Dergi kaynağı
  6. ↑ 1 2 Şablon:Haber kaynağı
  7. ↑ 1 2 3 Şablon:Haber kaynağı
  8. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  9. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  10. ↑ Şablon:Web kaynağı
  11. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  12. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  13. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  14. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  15. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  16. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  17. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  18. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  19. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  20. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  21. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  22. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  23. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  24. ↑ Şablon:Haber kaynağı
  25. ↑ Şablon:Haber kaynağı
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Atatürk,_Anası_və_Qadın_Hüquqları_abidəsi&oldid=6054997"