Makkuori adası: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Şəkil→Fayl, File→Fayl using AWB
Sətir 22: Sətir 22:
|Yer xəritəsi qeydləri
|Yer xəritəsi qeydləri
|Commonsda kateqoriya = Makkuori adası
|Commonsda kateqoriya = Makkuori adası
}}'''Makkuori adası''' ({{dil-en|Macquarie}}) — ada [[Sakit okean]]ın cənubunda, Tasmaniya adasından 1,5 min km cənub-şərqdə yerləşir. Ada inzibati cəhətdən [[Avstraliya]]nın [[Tasmaniya]] ştatına daxildir.
}}


[[Fayl:Macquarie Island geology.png|thumb|left|150px]]
'''Makkuori adası''' ({{dil-en|Macquarie}}) — ada [[Sakit okean]]ın cənubunda, Tasmaniya adasından 1,5 min km cənub-şərqdə yerləşir. Ada inzibati cəhətdən [[Avstraliya]]nın [[Tasmaniya]] ştatına daxildir.
== Coğrafiyası ==
== Coğrafiyası ==
Sualtı silsilənin səthə çıxdığı yerdə əmələ gəlimişdir. Sualtı səthi sahəsi 128 km², hündürlüyü isə 420 metr təşkil edir. Ada Avstraliyanın ən ucqar cənub nöqtəsidir.
Sualtı silsilənin səthə çıxdığı yerdə əmələ gəlimişdir. Sualtı səthi sahəsi 128 km², hündürlüyü isə 420 metr təşkil edir. Ada Avstraliyanın ən ucqar cənub nöqtəsidir.
Adanın yaxınlığında Vişok-end-Klerk arxipelaqı yerləşir.
Adanın yaxınlığında Vişok-end-Klerk arxipelaqı yerləşir.

=== İqlimi ===
=== İqlimi ===
Adanın iqlmi rütubətli və küləkli olur. Orta aylıq temperatur +3,4 - +7,1 °S arasında dəyişir (orta illik +4,9 °S). İllik yağıntının miqdarı 912&nbsp;mm-dir<ref>[http://www.klimadiagramme.de/Australien/macquarieisland.html klimadiagramme.de. Makkuori adası]</ref>.
Adanın iqlmi rütubətli və küləkli olur. Orta aylıq temperatur +3,4 +7,1 °S arasında dəyişir (orta illik +4,9 °S). İllik yağıntının miqdarı 912 mm-dir.<ref>[http://www.klimadiagramme.de/Australien/macquarieisland.html klimadiagramme.de. Makkuori adası]</ref>


=== Flora və fauna ===
=== Flora və fauna ===
[[Fayl:RoyalPenguins4.JPG|thumb|left|220px|[[Şleqeli pinqvini|Makkuori pinqvini]]]]
[[Fayl:RoyalPenguins4.JPG|thumb|left|220px|[[Şleqeli pinqvini|Makkuori pinqvini]]]]
Adada [[Makkuori kələmi]] (Stilbocarpa polaris) kimi endemik bitki növü yayılmışdır. Ada [[Dəniz fili|Dəniz filləri]]nin yerləşim yeridir. Burada [[Kral pinqvini]] (''Aptenodytes patagonicus''), [[Eynəkli pinqvin]] (''[[Spheniscus demersus]]''), [[Papua pinqvini]] (''[[Pygoscelis papua]]'') və [[Şleqeli pinqvini]] yayılmışdır.
Adada [[Makkuori kələmi]] (Stilbocarpa polaris) kimi endemik bitki növü yayılmışdır. Ada [[Dəniz fili|Dəniz filləri]]nin yerləşim yeridir. Burada [[Kral pinqvini]] (''Aptenodytes patagonicus''), [[Eynəkli pinqvin]] (''[[Spheniscus demersus]]''), [[Papua pinqvini]] (''[[Pygoscelis papua]]'') və [[Şleqeli pinqvini]] yayılmışdır.


Adada vaxtı ilə [[Makkuori atlanan tutuquşusu]] [[1890]]-ci ilə qədər gözə dəysədə pişiklərin adaya gətirilməsi ilə onları daha heç kəs görməmişdir. Üstəlik adada [[Albatroslar]]a rast gəlmək olar.
Adada vaxtı ilə [[Makkuori atlanan tutuquşusu]] 1890-ci ilə qədər gözə dəysədə pişiklərin adaya gətirilməsi ilə onları daha heç kəs görməmişdir. Üstəlik adada [[Albatroslar]]a rast gəlmək olar.


Adaya insan tərəfindən [[Dovşan]] və [[Pişik]] gətirilmişdir. [[2002]]-ci ildə adaya yayılmış pişiklər tam məhv edilsələrdə dovşanların sayı 100 min baş olaraq qiymətləndirilir.
Adaya insan tərəfindən [[Dovşan]] və [[Pişik]] gətirilmişdir. 2002-ci ildə adaya yayılmış pişiklər tam məhv edilsələrdə dovşanların sayı 100 min baş olaraq qiymətləndirilir.


== Tarixi ==
== Tarixi ==
Ada [[1810]]-ci ildə ingilislər tərəfindən aşkarlanır. Ada [[Yeni Cənubi Uels]] ştatının general-qubernatoru olan Laklan Makkuorinin şərəfinə adlandırılmışdır.
Ada 1810-ci ildə ingilislər tərəfindən aşkarlanır. Ada [[Yeni Cənubi Uels]] ştatının general-qubernatoru olan Laklan Makkuorinin şərəfinə adlandırılmışdır.


[[1820]]-ci ildə Birinci rus antarktik ekspedisiyası tərəfindən ziyarət olmuşdur.
1820-ci ildə Birinci rus antarktik ekspedisiyası tərəfindən ziyarət olmuşdur.

== Əhalisi ==
== Əhalisi ==
Adanın daimi əhalisi yoxdur. Əhalisi əsasən elmi işçilərdir. Mövsümdən asılı olaraq . [[Qütb stansiyası]] fəaliyyət göstərir.
Adanın daimi əhalisi yoxdur. Əhalisi əsasən elmi işçilərdir. Mövsümdən asılı olaraq . [[Qütb stansiyası]] fəaliyyət göstərir.

== Ümumdünya irsi ==
== Ümumdünya irsi ==
[[1978]] ildə qoruq elan edilərək, [[UNESCO]] [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.
Ərazi 1978 ildə qoruq elan edilərək [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] siyahısına daxil edilmişdir.


[[23 dekabr]] [[2004]] ildə adanın şimalında 8,1 bal güçündə zəlzələ baş vermişdir.
23 dekabr 2004-ildə adanın şimalında 8,1 bal güçündə zəlzələ baş vermişdir.


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
== Mənbə ==
* [http://www.aad.gov.au/asset/webcams/macca/default.asp Веб-камера на станции Маккуори]
* [http://www.aad.gov.au/asset/webcams/macca/default.asp Веб-камера на станции Маккуори]
* [https://archive.is/20121127022401/www.ga.gov.au/education/facts/images/macquarie_island.jpg Makkuori adasının foto şəkilləri]
* [https://archive.is/20121127022401/www.ga.gov.au/education/facts/images/macquarie_island.jpg Makkuori adasının foto şəkilləri]
* [http://www.odp.usyd.edu.au/odp_CD/computer/concepts/ozex/macq.html Makkuori adası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20060819163747/http://www.odp.usyd.edu.au/odp_CD/computer/concepts/ozex/macq.html |date=2006-08-19 }}
* [http://www.odp.usyd.edu.au/odp_CD/computer/concepts/ozex/macq.html Makkuori adası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20060819163747/http://www.odp.usyd.edu.au/odp_CD/computer/concepts/ozex/macq.html |date=2006-08-19 }}
* [http://www.gazeta.ru/science/2009/01/13_a_2923556.shtml Кролики отомстили и съели пол-острова] Газета.ru Наука от 13.01.2009 {{ref-ru}}
* [http://www.gazeta.ru/science/2009/01/13_a_2923556.shtml Кролики отомстили и съели пол-острова] Газета.ru Наука от 13.01.2009{{ref-ru}}
{{Subantarktik adalar}}
{{Subantarktik adalar}}



07:52, 6 avqust 2021 tarixindəki versiya

Makkuori adası
ing. Macquarie
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 128 km²
Uzunluğu
  • 34 km
Eni 5 km
Hündür nöqtəsi 420 m
Əhalisi 0 nəfər (2015-ci il)
Yerləşməsi
54°37′ c. e. 158°51′ q. u.
Ölkə  Avstraliya
Akvatoriya
Makkuori adası xəritədə
Makkuori adası
Makkuori adası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Makkuori adası (ing. Macquarie) — ada Sakit okeanın cənubunda, Tasmaniya adasından 1,5 min km cənub-şərqdə yerləşir. Ada inzibati cəhətdən Avstraliyanın Tasmaniya ştatına daxildir.

Coğrafiyası

Sualtı silsilənin səthə çıxdığı yerdə əmələ gəlimişdir. Sualtı səthi sahəsi 128 km², hündürlüyü isə 420 metr təşkil edir. Ada Avstraliyanın ən ucqar cənub nöqtəsidir. Adanın yaxınlığında Vişok-end-Klerk arxipelaqı yerləşir.

İqlimi

Adanın iqlmi rütubətli və küləkli olur. Orta aylıq temperatur +3,4 — +7,1 °S arasında dəyişir (orta illik +4,9 °S). İllik yağıntının miqdarı 912 mm-dir.[1]

Flora və fauna

Makkuori pinqvini

Adada Makkuori kələmi (Stilbocarpa polaris) kimi endemik bitki növü yayılmışdır. Ada Dəniz fillərinin yerləşim yeridir. Burada Kral pinqvini (Aptenodytes patagonicus), Eynəkli pinqvin (Spheniscus demersus), Papua pinqvini (Pygoscelis papua) və Şleqeli pinqvini yayılmışdır.

Adada vaxtı ilə Makkuori atlanan tutuquşusu 1890-ci ilə qədər gözə dəysədə pişiklərin adaya gətirilməsi ilə onları daha heç kəs görməmişdir. Üstəlik adada Albatroslara rast gəlmək olar.

Adaya insan tərəfindən DovşanPişik gətirilmişdir. 2002-ci ildə adaya yayılmış pişiklər tam məhv edilsələrdə dovşanların sayı 100 min baş olaraq qiymətləndirilir.

Tarixi

Ada 1810-ci ildə ingilislər tərəfindən aşkarlanır. Ada Yeni Cənubi Uels ştatının general-qubernatoru olan Laklan Makkuorinin şərəfinə adlandırılmışdır.

1820-ci ildə Birinci rus antarktik ekspedisiyası tərəfindən ziyarət olmuşdur.


Əhalisi

Adanın daimi əhalisi yoxdur. Əhalisi əsasən elmi işçilərdir. Mövsümdən asılı olaraq . Qütb stansiyası fəaliyyət göstərir.

Ümumdünya irsi

Ərazi 1978 ildə qoruq elan edilərək UNESCO-nun Ümumdünya İrsi siyahısına daxil edilmişdir.

23 dekabr 2004-ildə adanın şimalında 8,1 bal güçündə zəlzələ baş vermişdir.

İstinadlar

Mənbə

Şablon:Avstraliyanın Ümumdünya irsi