İbrahim Həmzəyev: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 1: Sətir 1:
{{Teatr xadimi
{{Teatr xadimi
|adı = İbrahim Həmzəyev
|adı = İbrahim Həmzəyev
|orijinal adı = Miribrahim Tağı oğlu Həmzəyev
|şəkil = İbrahim Həmzəyev.jpg
|digər adı =
|şəklin ölçüsü =
⚫
|şəklin izahı =
|şəkil = İbrahim Həmzəyev.jpg
|digər adı = Miribrahim Həmzəyev<br>Mir İbrahim Həmzəyev
⚫
|şəklin ölçüsü =
|şəklin izahı =
|doğum tarixi = 25 dekabr 1908
|doğum yeri = [[Yelizavetpol]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya İmperiyası]]
⚫
|doğum adı =
|doğum tarixi =
|vəfat tarixi = 4 fevral 1982
|doğum yeri = [[Yelizavetpol]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya İmperiyası]]<br/><small>(hazırkı [[Gəncə]], [[Azərbaycan]])</small>
|vəfat yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
|vəfat tarixi =
|vəfat səbəbi =
|vəfat yeri =
|dəfn yeri = [[Naxçıvan]]
|vətəndaşlığı = {{Rusİmp}}→<br>{{ADR}}→<br>{{USSR}}→<br>{{AZE}}
|vəfat səbəbi =
|həyat yoldaşı = [[Zəroş Həmzəyeva]] (1938–1982)<br>[[Barat Şəkinskaya]] (1931–1933)
⚫
|dəfn yeri =
|uşağı = Ayrum, Himalay, [[Nizami Həmzəyev|Nizami]], Arzu, Solmaz
|vətəndaşlığı =
|milliyyəti =
|təhsili = Bakı Teatr Məktəbi
|fəaliyyəti =
|fəaliyyəti = [[teatr aktyoru]] və [[teatr rejissoru|rejissoru]]
⚫
|fəaliyyət illəri = 1920–1982
|təhsili =
⚫
|amplua =
⚫
|fəaliyyət illəri=
|amplua =
|teatr =
|teatr =
|rolları =
⚫
|mükafatları = {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1965}} {{Azərbaycan SSR əməkdar artisti|1943}}<br>{{"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)}}
|rolları =
⚫
|imzası =
⚫
|mükafatları = {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1965}} {{Azərbaycan SSR əməkdar artisti|1943}}
|imzası =
|saytı =
|saytı =
|vikianbar =
|vikianbar =
}}
}}


'''Miribrahim Tağı oğlu Həmzəyev''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] aktyoru və rejissoru.
'''Miribrahim Tağı oğlu Həmzəyev''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan teatr aktyoru və rejissoru, Azərbaycan SSR xalq artisti (1965).

⚫
==Həyatı==


⚫
== Həyatı ==
Miribrahim Həmzəyev 1908-ci il dekabrın 25-də Gəncə şəhərində doğulub. Səhnə sənətinə məhəbbəti yeniyetmə yaşlarından başlayıb. Əvvəlcə Gəncə İşçi klubunda, sonralar Qadınlar klubunda, bir müddət paralel olaraq Dəmiryolçular klubunda dram dərnəklərinin rəhbəri olub.
Miribrahim Həmzəyev 1908-ci il dekabrın 25-də Gəncə şəhərində doğulub. Səhnə sənətinə məhəbbəti yeniyetmə yaşlarından başlayıb. Əvvəlcə Gəncə İşçi klubunda, sonralar Qadınlar klubunda, bir müddət paralel olaraq Dəmiryolçular klubunda dram dərnəklərinin rəhbəri olub.


Sətir 39: Sətir 37:
Son dərəcə yaraşıqlı səhnə görkəmi, ifa məlahəti, ehtiraslı və emosional daxili aləmi, səhnədəki yöndaşları ilə münasibətlərində psixoloji dürüstlüyü olan İbrahim Həmzəyev bu kollektivdə çoxlu sayda rol oynayıb.
Son dərəcə yaraşıqlı səhnə görkəmi, ifa məlahəti, ehtiraslı və emosional daxili aləmi, səhnədəki yöndaşları ilə münasibətlərində psixoloji dürüstlüyü olan İbrahim Həmzəyev bu kollektivdə çoxlu sayda rol oynayıb.


İbrahinı Həmzəyev 1937-ci ildə Xalq Maarif komissarlığı İncəsənət İşləri İdarəsinin sərəncamı ilə sənət yardımı üçün Naxçıvan teatrına göndərilib. Əvvəlcə bu teatrda quruluşçu rejissor və aktyor işləyib. Yüksək təşkilatçılıq bacarığına və kollektivlə işləmək səriştəsinə görə bu teatrda direktor və aktyor (1941-1945), direktor və baş rejissor (1943-1961. Qısa fasilələrlə), direktor (1964) işləyib. Arada yardım üçün Qaryagin (indiki Füzuli) Dövlət Dram Teatrına göndərilib (1947-1948-ci il teatr mövsümündə). Burada həyat yoldaşı Zəroş Həmzəyeva ilə birlikdə aktyor və rejissor kimi çahşıb. Qısa müddətdə teatrın yaradıcılığındakı durğunluğu aradan qaldırmağa nail olub.
İbrahinı Həmzəyev 1937-ci ildə Xalq Maarif komissarlığı İncəsənət İşləri İdarəsinin sərəncamı ilə sənət yardımı üçün Naxçıvan teatrına göndərilib. Əvvəlcə bu teatrda quruluşçu rejissor və aktyor işləyib. Yüksək təşkilatçılıq bacarığına və kollektivlə işləmək səriştəsinə görə bu teatrda direktor və aktyor (1941–1945), direktor və baş rejissor (1943–1961. Qısa fasilələrlə), direktor (1964) işləyib. Arada yardım üçün Qaryagin (indiki Füzuli) Dövlət Dram Teatrına göndərilib (1947–1948-ci il teatr mövsümündə). Burada həyat yoldaşı Zəroş Həmzəyeva ilə birlikdə aktyor və rejissor kimi çahşıb. Qısa müddətdə teatrın yaradıcılığındakı durğunluğu aradan qaldırmağa nail olub.


Bütün bu illərdə aktyorluq fəaliyyətindən ayrılmayıb. Onun aktyorluq yaradıcılığının zəngin rollar qalereyasında 150-dən artıq səhnə obrazı var.
Bütün bu illərdə aktyorluq fəaliyyətindən ayrılmayıb. Onun aktyorluq yaradıcılığının zəngin rollar qalereyasında 150-dən artıq səhnə obrazı var.


Naxçıvan teatrının aparıcı aktyorları 1940-1980-ci illərdə özlərinin möhtəşəm rollarının, teatrın tarixində hadisəyə çevrilən səhnə obrazlarının əksəriyyətini İbrahim Həmzəyevin quruluş verdiyi tamaşalarda ifa ediblər. Rejissor teatrın səhnəsində həm milli, həm də dünya dramaturqlarının klassik və çağdaş mövzulu əsərlərini tamaşaya hazırlayıb.
Naxçıvan teatrının aparıcı aktyorları 1940–1980-ci illərdə özlərinin möhtəşəm rollarının, teatrın tarixində hadisəyə çevrilən səhnə obrazlarının əksəriyyətini İbrahim Həmzəyevin quruluş verdiyi tamaşalarda ifa ediblər. Rejissor teatrın səhnəsində həm milli, həm də dünya dramaturqlarının klassik və çağdaş mövzulu əsərlərini tamaşaya hazırlayıb.


Rejissor musiqili komediya janrında Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Arşın mal alan", "Ər və arvad", "Məşədi İbad", Zülfüqar bəy Hacıbəyovun "Evliykən subay", "Əlli yaşında cavan", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmovun "Durna", Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərovun "Ulduz" əsərlərinə quruluş verib.
Rejissor musiqili komediya janrında Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Arşın mal alan", "Ər və arvad", "Məşədi İbad", Zülfüqar bəy Hacıbəyovun "Evliykən subay", "Əlli yaşında cavan", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmovun "Durna", Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərovun "Ulduz" əsərlərinə quruluş verib.
Sətir 49: Sətir 47:
İbrahim Həmzəyev tərcümə əsərlərinin teatrın repertuarında müəyyən yer tutınasma xüsusi diqqət yetirib. O, tərcümə pyeslərinin seçilməsində teatrın fundamental yaradıcılıq konsepsiyasını əsas götürüb, janr əlvanlığına, mövzu müxtəlifliyinə çalışıb. Bu baxımdan onun quruluşunda oynanılan "Otello" (Vilyam Şekspir), "Sevilya ulduzu" (Lope de Veqa), "İki ağanın bir nökəri" (Karlo Haldoni) tamaşaları teatrın repertuarında möhkəm yer tutan, forma və məzmun cazibədarlığı ilə seçilən, parlaq aktyor ifalarına görə əlvan olan səhnə əsərlərindəndir.
İbrahim Həmzəyev tərcümə əsərlərinin teatrın repertuarında müəyyən yer tutınasma xüsusi diqqət yetirib. O, tərcümə pyeslərinin seçilməsində teatrın fundamental yaradıcılıq konsepsiyasını əsas götürüb, janr əlvanlığına, mövzu müxtəlifliyinə çalışıb. Bu baxımdan onun quruluşunda oynanılan "Otello" (Vilyam Şekspir), "Sevilya ulduzu" (Lope de Veqa), "İki ağanın bir nökəri" (Karlo Haldoni) tamaşaları teatrın repertuarında möhkəm yer tutan, forma və məzmun cazibədarlığı ilə seçilən, parlaq aktyor ifalarına görə əlvan olan səhnə əsərlərindəndir.


== Ailəsi ==
İbrahim Həmzəyevin yaradıcılığının aktyorluq qolu əlvan idi və çoxçalarlı mahiyyət daşıyırdı. İfa etdiyi rollarda romantik və realist aktyor məktəblərinin estetik prinsiplərini ayrılıqda və vəhdət halında təcəssüm etdirə bilirdi. Məlahətli və dramatik xarakterli səsi, coşğun daxili temperamenti ilə mürəkkəb və psixoloji rollara əzəmətli monumentalizm verə bilirdi.

Məhəbbət qəhrəmanlarının rollarında aktyor emosional və lirik-psixoloji ifadə vasitələrinə üstünlük verir və bununla da obraza ülviyyət aşılamağı bacarırdı. Bu dəyişmə prosesində səsinin çalarlarından dəqiqliklə və ifadəli tərzdə istifadə edirdi.

Yaradıcılığının özünəməxsus cəhətlərindən biri də o idi ki, hadisələrin yüksək psixolojidramatik məqamlarında daxili ehtirasını səfərbər edir, obrazın mənəvi gərginliyini sifət cizgilərində qabarıq canlandırır, mürəkkəb vəziyyətləri mənalı pauzalarla oynamağa üstünlük verirdi. İbrahim Həmzəyevin rejissurası daha çox monumentalğı ilə xarakterik idi. Məzmunun fəlsəfi-psixoloji mahiyyətinə uyğun, tamaşanın janrı ilə həmahəng səsləşən forma qurmağı ustalıqla bacarırdı. Naxçıvan teatrında bədii və musiqi tərtibatlarının romantik xarakterdə səhnə təcəssümü tapmasını ilk dəfə özünün quruluş verdiyi tamaşalarda reallaşdıran rejissor İbrahim Həmzəyevdir.

Naxçıvan teatrında mövcud olan romantik və realist aktyor məktəblərini nəzəri prinsiplər üzərində estetik ölçülərə salıb. Bu kollektivdə lirik-psixoloji üslubun yaradıcısı olub və həmin janrda maraqlı tamaşalar hazırlamaqla yeni məktəbin ənənələrini yaradıb.

Aktyorluq və rejissorluq fəaliyyətinə görə 17 iyun 1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, 15 oktyabr 1965-ci ildə xalq artisti fəxri adları ilə təltif olunub. İbrahim Həmzəyev Naxçıvanda vəfat edib.

Aktrisa [[Zəroş Həmzəyeva]]nın həyat yoldaşıdır.
Aktrisa [[Zəroş Həmzəyeva]]nın həyat yoldaşıdır.


== Teatr səhnəsində oynadığı rollar ==
== Teatr səhnəsində oynadığı rollar ==
'''Faciəvi-psixoloji sevgili və dramatik qəhrəman rolları'''
'''Faciəvi-psixoloji sevgili və dramatik qəhrəman rolları'''
*Arif, Şeyx Sənan ("İblis" və "Şeyx Sənan", [[Hüseyn Cavid]])
* Arif, Şeyx Sənan ("İblis" və "Şeyx Sənan", [[Hüseyn Cavid]])
*Qaçaq Nəbi ("Qaçaq Nəbi", [[Süleyman Rüstəm]])
* Qaçaq Nəbi ("Qaçaq Nəbi", [[Süleyman Rüstəm]])
*Babək ("Babək", [[Osman Sarıvəlli]])
* Babək ("Babək", [[Osman Sarıvəlli]])
*Çingiz ("Eşq və intiqam", [[Süleyman Sani Axundov]])
* Çingiz ("Eşq və intiqam", [[Süleyman Sani Axundov]])
*Yaşar, Elxan, Oqtay, Balaş, Aydın, Bəhram ("Yaşar", "Od gəlini", "Oqtay *Eloğlu", "Sevil", "Aydın" və "Solğun çiçəklər", [[Cəfər Cabbarlı]])
* Yaşar, Elxan, Oqtay, Balaş, Aydın, Bəhram ("Yaşar", "Od gəlini", "Oqtay *Eloğlu", "Sevil", "Aydın" və "Solğun çiçəklər", [[Cəfər Cabbarlı]])
*Nadir şah ("Nadir şah", [[Nəriman Nərimanov]])
* Nadir şah ("Nadir şah", [[Nəriman Nərimanov]])
*Məlik Məmməd ("Məlik Məmməd", [[Əyyub Abbasov]])
* Məlik Məmməd ("Məlik Məmməd", [[Əyyub Abbasov]])
*Heydər bəy ("Hacı Qara", [[Mirzə Fətəli Axundzadə]])
* Heydər bəy ("Hacı Qara", [[Mirzə Fətəli Axundzadə]])
*Qatır Məmməd ("Qatır Məmməd", [[Zeynal Xəlil]])
* Qatır Məmməd ("Qatır Məmməd", [[Zeynal Xəlil]])
*Fərhad, Vaqif ("Fərhad və Şirin" və "Vaqif", [[Səməd Vurğun]])
* Fərhad, Vaqif ("Fərhad və Şirin" və "Vaqif", [[Səməd Vurğun]])
*İsgəndər ("Ölülər", [[Cəlil Məmmədquluzadə]])
* İsgəndər ("Ölülər", [[Cəlil Məmmədquluzadə]])
*Fərhad ("Bəxtsiz cavan", [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]])
* Fərhad ("Bəxtsiz cavan", [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]])
*Fəxrəddin ("Müsibəti-Fəxrəddin", [[Nəcəf bəy Vəzirov]])
* Fəxrəddin ("Müsibəti-Fəxrəddin", [[Nəcəf bəy Vəzirov]])
*Tərlan ("Sənsiz" [[Şıxəli Qurbanov]])
* Tərlan ("Sənsiz" [[Şıxəli Qurbanov]])
*Nizami ("Nizami", [[Mehdi Hüseyn]])
* Nizami ("Nizami", [[Mehdi Hüseyn]])
*Otello, Rodriqo ("Otello", [[Vilyam Şekspir]])
* Otello, Rodriqo ("Otello", [[Vilyam Şekspir]])
*Karl Moor ("Qaçaqlar", [[Fridrix Şiller]])
* Karl Moor ("Qaçaqlar", [[Fridrix Şiller]])
*Bersenyev ("Hücum", [[Boris Lavrenyov]])
* Bersenyev ("Hücum", [[Boris Lavrenyov]])
*Pekievanov ("Zirehli qatar 14-69", [[Vyaçeslav İvanov (şair)|Vyaçeslav İvanov]])
* Pekievanov ("Zirehli qatar 14–69", [[Vyaçeslav İvanov (şair)|Vyaçeslav İvanov]])
*Neznamov ("Günahsız müqəssirlər", [[Aleksandr Ostrovski]])
* Neznamov ("Günahsız müqəssirlər", [[Aleksandr Ostrovski]])
*Sanço ("Sevilya ulduzu", [[Lope de Veqa]])
* Sanço ("Sevilya ulduzu", [[Lope de Veqa]])
*Gavə ("Dəmirçi Gavə", [[Şəmsəddin Sami]])
* Gavə ("Dəmirçi Gavə", [[Şəmsəddin Sami]])
*Seyran ("Namus", [[Aleksandr Şirvanzadə]])
* Seyran ("Namus", [[Aleksandr Şirvanzadə]])
*Aleksandr ("İki qardaş", [[Mixail Lermontov]]).
* Aleksandr ("İki qardaş", [[Mixail Lermontov]]).


'''İctimai-sosial mənşəli tipik və xarakterik rollar'''
'''İctimai-sosial mənşəli tipik və xarakterik rollar'''
*Qacar ("Ağa Məhəmməd şah Qacar", [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]])
* Qacar ("Ağa Məhəmməd şah Qacar", [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]])
*Həsən bəy ("Məşədi İbad", [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]])
* Həsən bəy ("Məşədi İbad", [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]])
*Camal ("Nişanlı qız", [[Sabit Rəhman]])
* Camal ("Nişanlı qız", [[Sabit Rəhman]])
*İbad ("Almaz", [[Cəfər Cabbarlı]])
* İbad ("Almaz", [[Cəfər Cabbarlı]])
*Şahmar ("Aslan yatağı", [[Məmmədhüseyn Təhmasib]])
* Şahmar ("Aslan yatağı", [[Məmmədhüseyn Təhmasib]])
*Adil bəy ("Laçın yuvası", [[Süleyman Sani Axundov]])
* Adil bəy ("Laçın yuvası", [[Süleyman Sani Axundov]])
*Cavad kişi ("Qız atası", [[Əfqan Əsgərov]])
* Cavad kişi ("Qız atası", [[Əfqan Əsgərov]])
*Polis ("Toros canavarı", [[Əziz Nesin]])
* Polis ("Toros canavarı", [[Əziz Nesin]])
*Hacı Həsən ağa, Fazil ("Ölülər" və "Dəli yığıncağı", [[Cəlil Məmmədquluzadə]])
* Hacı Həsən ağa, Fazil ("Ölülər" və "Dəli yığıncağı", [[Cəlil Məmmədquluzadə]])
*İbişli ("Adamın adamı", [[Anar]])
* İbişli ("Adamın adamı", [[Anar]])
*Abbas ("Həyat", [[Mirzə İbrahimov]])
* Abbas ("Həyat", [[Mirzə İbrahimov]])
*Oqtay Çingizov ("Sahil əməliyyatı", [[Cəmşid Əmirov]])
* Oqtay Çingizov ("Sahil əməliyyatı", [[Cəmşid Əmirov]])
*Nadir ("Vətən namusu", [[Georgi Mdivani]])
* Nadir ("Vətən namusu", [[Georgi Mdivani]])
*Surxay ("Toy", [[Sabit Rəhman]]).
* Surxay ("Toy", [[Sabit Rəhman]]).


== Səhnələşdirdiyi əsərlər ==
== Səhnələşdirdiyi əsərlər ==
'''Naxçıvan teatrında səhnəyə qoyduğu tamaşalar'''
'''Naxçıvan teatrında səhnəyə qoyduğu tamaşalar'''
*"Od gəlini", "Oqtay Eloğlu", "Nəsrəddin şah", "Solğun çiçəklər", "Yaşar" ([[Cəfər Cabbarlı]])
* "Od gəlini", "Oqtay Eloğlu", "Nəsrəddin şah", "Solğun çiçəklər", "Yaşar" ([[Cəfər Cabbarlı]])
*"Hacı Qəmbər" [[Nəcəf bəy Vəzirov]]
* "Hacı Qəmbər" [[Nəcəf bəy Vəzirov]]
*"Ölülər" [[Cəlil Məmmədquluzadə]]
* "Ölülər" [[Cəlil Məmmədquluzadə]]
*"Səyavuş" [[Hüseyn Cavid]]
* "Səyavuş" [[Hüseyn Cavid]]
*"Nadir şah" [[Nəriman Nərimanov]]
* "Nadir şah" [[Nəriman Nərimanov]]
*"Pəri cadu" [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]
* "Pəri cadu" [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]
*"Fərhad və Şirin", "Vaqif" [[Səməd Vurğun]]
* "Fərhad və Şirin", "Vaqif" [[Səməd Vurğun]]
*"Toy", "Xoşbəxtlər", "Əliqulu evlənir", "Nişanlı qız" [[Sabit Rəhman]]
* "Toy", "Xoşbəxtlər", "Əliqulu evlənir", "Nişanlı qız" [[Sabit Rəhman]]
*"Bahar suları", "Atayevlər ailəsi" [[İlyas Əfəndiyev]]
* "Bahar suları", "Atayevlər ailəsi" [[İlyas Əfəndiyev]]
*"Vicdan əzabı" [[Əlyar Yusifli]]
* "Vicdan əzabı" [[Əlyar Yusifli]]
*"Komsomol poeması" [[İsgəndər Coşqun]]
* "Komsomol poeması" [[İsgəndər Coşqun]]
*"Vətən" [[Abdulla Şaiq]]
* "Vətən" [[Abdulla Şaiq]]
*"Aqil və Sərvinaz" [[Əyyub Abbasov]]
* "Aqil və Sərvinaz" [[Əyyub Abbasov]]
*"İldırım" [[Cabbar Məcnunbəyov]]
* "İldırım" [[Cabbar Məcnunbəyov]]
*"Qatır Məmməd" [[Zeynal Xəlil]]
* "Qatır Məmməd" [[Zeynal Xəlil]]
*"Od içində" [[Ənvər Məmmədxanlı]]
* "Od içində" [[Ənvər Məmmədxanlı]]
*"Ana ürəyi" [[İslam Səfərli]]
* "Ana ürəyi" [[İslam Səfərli]]
*"Odlu diyar" [[Hüseyn Razi]]
* "Odlu diyar" [[Hüseyn Razi]]
*"Qaçaq Nəbi" [[Süleyman Rüstəm]]
* "Qaçaq Nəbi" [[Süleyman Rüstəm]]
*"Otello" [[Vilyam Şekspir]]
* "Otello" [[Vilyam Şekspir]]
*"Sevilya ulduzu" [[Lope de Veqa]]
* "Sevilya ulduzu" [[Lope de Veqa]]

== Təltif və mükafatları ==
* "[[Azərbaycan SSR xalq artisti]]" fəxri adı — 21 iyun 1965
* "[[Azərbaycan SSR əməkdar artisti]]" fəxri adı — 17 iyun 1943
* [["Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ)|"Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni]]


==Xarici keçidlər==
== Xarici keçidlər ==
* [https://newspaperarchive.com/obituary-clipping-feb-06-1982-1738665/ ibadətgah]
* [https://newspaperarchive.com/obituary-clipping-feb-06-1982-1738665/ ibadətgah]


12:05, 23 avqust 2021 tarixindəki versiya

İbrahim Həmzəyev
Digər adları Miribrahim Həmzəyev
Mir İbrahim Həmzəyev
Doğum tarixi
Doğum yeri Yelizavetpol, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (73 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri Naxçıvan
Vətəndaşlığı Rusiya İmperiyası Rusiya imperiyası→
Azərbaycan AXC→
SSRİ SSRİ→
Azərbaycan Azərbaycan
Həyat yoldaşları Zəroş Həmzəyeva (1938–1982)
Barat Şəkinskaya (1931–1933)
Uşaqları Ayrum, Himalay, Nizami, Arzu, Solmaz
Fəaliyyəti teatr aktyoru və rejissoru
Fəaliyyət illəri 1920–1982
Təhsili Bakı Teatr Məktəbi
Mükafatları "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1965 "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 1943
"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni

Miribrahim Tağı oğlu Həmzəyev (25 dekabr 1908 və ya 1908[1], Yelizavetpol – 4 fevral 1982 və ya 1982[1], Bakı) — Azərbaycan teatr aktyoru və rejissoru, Azərbaycan SSR xalq artisti (1965).

Həyatı

Miribrahim Həmzəyev 1908-ci il dekabrın 25-də Gəncə şəhərində doğulub. Səhnə sənətinə məhəbbəti yeniyetmə yaşlarından başlayıb. Əvvəlcə Gəncə İşçi klubunda, sonralar Qadınlar klubunda, bir müddət paralel olaraq Dəmiryolçular klubunda dram dərnəklərinin rəhbəri olub.

Əksəriyyətini özü və həmçinin Adil İsgəndərovun hazırladıqları tamaşalarda baş rolları ifa edib. Dram dərnəyinin repertuarının əsasını İbrahim Həmzəyevin səhnə təfsiri verdiyi "Aydın", "Solğun çiçəklər" (Cəfər Cabbarlı), Bəxtsiz cavan" (Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), "Hacı Qara" (Mirzə Fətəli Axundzadə) tamaşaları təşkil edib.

İbrahim Həmzəyev 1930-cu illərin əvvəllərində Bakı Teatr Məktəbində təhsil alıb. Tələbəlik illərində Türk İşçi Teatrında yardım heyətinin üzvü olub. Teatr təhsilini başa vurandan sonra Gəncəyə qayıdıb. TİT Gəncəyə köçəndə kollektivə üzv olub.

Son dərəcə yaraşıqlı səhnə görkəmi, ifa məlahəti, ehtiraslı və emosional daxili aləmi, səhnədəki yöndaşları ilə münasibətlərində psixoloji dürüstlüyü olan İbrahim Həmzəyev bu kollektivdə çoxlu sayda rol oynayıb.

İbrahinı Həmzəyev 1937-ci ildə Xalq Maarif komissarlığı İncəsənət İşləri İdarəsinin sərəncamı ilə sənət yardımı üçün Naxçıvan teatrına göndərilib. Əvvəlcə bu teatrda quruluşçu rejissor və aktyor işləyib. Yüksək təşkilatçılıq bacarığına və kollektivlə işləmək səriştəsinə görə bu teatrda direktor və aktyor (1941–1945), direktor və baş rejissor (1943–1961. Qısa fasilələrlə), direktor (1964) işləyib. Arada yardım üçün Qaryagin (indiki Füzuli) Dövlət Dram Teatrına göndərilib (1947–1948-ci il teatr mövsümündə). Burada həyat yoldaşı Zəroş Həmzəyeva ilə birlikdə aktyor və rejissor kimi çahşıb. Qısa müddətdə teatrın yaradıcılığındakı durğunluğu aradan qaldırmağa nail olub.

Bütün bu illərdə aktyorluq fəaliyyətindən ayrılmayıb. Onun aktyorluq yaradıcılığının zəngin rollar qalereyasında 150-dən artıq səhnə obrazı var.

Naxçıvan teatrının aparıcı aktyorları 1940–1980-ci illərdə özlərinin möhtəşəm rollarının, teatrın tarixində hadisəyə çevrilən səhnə obrazlarının əksəriyyətini İbrahim Həmzəyevin quruluş verdiyi tamaşalarda ifa ediblər. Rejissor teatrın səhnəsində həm milli, həm də dünya dramaturqlarının klassik və çağdaş mövzulu əsərlərini tamaşaya hazırlayıb.

Rejissor musiqili komediya janrında Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Arşın mal alan", "Ər və arvad", "Məşədi İbad", Zülfüqar bəy Hacıbəyovun "Evliykən subay", "Əlli yaşında cavan", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmovun "Durna", Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərovun "Ulduz" əsərlərinə quruluş verib.

İbrahim Həmzəyev tərcümə əsərlərinin teatrın repertuarında müəyyən yer tutınasma xüsusi diqqət yetirib. O, tərcümə pyeslərinin seçilməsində teatrın fundamental yaradıcılıq konsepsiyasını əsas götürüb, janr əlvanlığına, mövzu müxtəlifliyinə çalışıb. Bu baxımdan onun quruluşunda oynanılan "Otello" (Vilyam Şekspir), "Sevilya ulduzu" (Lope de Veqa), "İki ağanın bir nökəri" (Karlo Haldoni) tamaşaları teatrın repertuarında möhkəm yer tutan, forma və məzmun cazibədarlığı ilə seçilən, parlaq aktyor ifalarına görə əlvan olan səhnə əsərlərindəndir.

Ailəsi

Aktrisa Zəroş Həmzəyevanın həyat yoldaşıdır.

Teatr səhnəsində oynadığı rollar

Faciəvi-psixoloji sevgili və dramatik qəhrəman rolları

İctimai-sosial mənşəli tipik və xarakterik rollar

Səhnələşdirdiyi əsərlər

Naxçıvan teatrında səhnəyə qoyduğu tamaşalar

Təltif və mükafatları

Xarici keçidlər

  1. ↑ 1 2 Həmzəyev, Ibrahim Tağı oğlu // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İbrahim_Həmzəyev&oldid=6109063"