Elastiklik

elastiklik

Elastiklik — insanın və digər canlıların, eləcə də cansız əşyaların hərəkətini təmin eden qabliyətdir. Hətta bu Nyutonun 4-cü qanunu da adlandırılır.

Canlılarda elastiklik

Canlılarda bu keyfiyyət oynaqların hərəkətliliyi ilə təyin edilir. Elastiklik terminin işlənməsi o vaxt düzgün olur ki, orqanizmin bütün oynaqları nəzərdə tutulsun.

Elastiklik qüvvəsi

Cismin deformasiyası zamanı yaranan və onu əvvəlki vəziyyətinə qaytarmağa çalışan qüvvə elastiklik qüvvəsidir. Elastiklik qüvvəsinin yaranmasına səbəb olan deformasiya cismi təşkil edən atom və molekullar arasında məsafənin dəyişməsidir.

⋆Elastiklik qüvvəsi Huk qanununa əsaslanmışdır və düsturu belədir:

F=kx

[k]-Sərtlik əmsalı,[x]-Uzanma

Həmçinin: k=F/x

Sərtlik əmsalı yalnız materialın növündən və həndəsi ölçülərindən asılıdır.(S,L₀)

k= E·S/L₀ [N/m]

k= E·S/L₀=E·πR²/L₀

E_p=k·x²/2=F·x/2=F²/2·k (Potensial Enerji düsturu)

Bütün enerjilərin vahidi [C] dur. (1 Coul) [C]=N·m

k=k₁+k₂ [Paralel yaylar]

k=k_1·k₂/k₁+k₂ [Ardıcıl yaylar]

Sürtünmə Qüvvəsi

⋆F_sürtünmə= μ·F_t

F_sürtünmə= μ·N

F_sürtünmə= μ·m·g

[μ]-[Mü]-Sürtünmə əmsalı.Vahidi yoxdur.Adsız kəmiyyətdir.

[F_t]-Təzyiq qüvvəsi.

α= μ·g (α-Təcil) t_tormoz= ౮₀/α=౮₀·m/F=౮₀/m·g

μ= α/g t_tormoz~౮₀,P

S_tormoz= ౮²/2·α=౮²/2·μ·g S_tormoz~E_k~౮₀~P

⋆ Sürüşmə sürtünmə qüvvəsi dedikdə ən kiçik bucaq ən böyük

qüvvəyə uyğun gəlir.Sükunət sürtünmə qüvvəsi dedikdə ən

böyük bucaq ən böyük qüvvəni alır