Reqbi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot redaktəsi əlavə edilir: tt:Регби
TobeBot (müzakirə | töhfələr)
k Bot redaktəsi əlavə edilir: ext:Rugby
Sətir 81: Sətir 81:
[[es:Rugby]]
[[es:Rugby]]
[[eu:Errugbi]]
[[eu:Errugbi]]
[[ext:Rugby]]
[[fa:راگبی]]
[[fa:راگبی]]
[[fi:Rugby]]
[[fi:Rugby]]

21:53, 19 iyun 2010 versiyası

Reqbi, iki komanda arasında oval bir topun əl və ayaqlarla nəzarət edilərək hesab artırılması əsasına söykənən komanda oyunu. Bütün dünyada reqbi birliyi (İngiliscə: rugby union) və ya reqbi liqası (İngiliscə: rugby league) qaydaları ilə oynanır. Bir başqa növü olan yeddili reqbi, həm reqbi birliyi həm də reqbi liqası qaydaları ilə oynana bilər.

Tarixçə

1823-də İngiltərədə Reqbi Şəhərinin eyni adlı məktəbində doğan bir idmandır. Məktəbdə şagird olan Viliam Veb Ellisin futbol oynayarkən topu əlinə alıb hesab artırması və digər oyunçuların da bu oyun şəklini mənimsəməsiylə, reqbi oynanmağa başlar.

Cəhd

Cəhd xal kimi top rəqibin hesab meydançasında ilk dəfə yerə düşərkən hesablanır

Qol

Əgər yenrdən vurulan (sərbəst zərbə, qapıdan zərbə istisna olmaqla) zərbə yerə və zərbəni vuran komandanın oyunçusuna dəymədən qapı dirəklərinin arasından keçərsə bu qol sayılır.

Xallar

Cəhd 5 xal
Cəhddən sonar qol 2 xal
Cərimə zərbəsindən qol 3 xal
Drop-qol (yerdən sıçrayan topa zərbə) 3 xal

Reqbi Birliyinin qurulması

Qısa müddətdə məşhur hala gələn reqbi artan klub sayı səbəbiylə Reqbi Birliyi (İngiliscə: Rugby Union) adında bir-birlik qurular. 1879-cu ilə qədər reqbinin təməl qaydaları təyin olunar; oyunçu sayının 15 olması kimi.

Reqbi Liqasının qurulması

Yenə bu illərdə Reqbi Birliyindən ayrılan bir qrup Reqbi Liqası (İngiliscə: Rugby Leauge) adı altında fərqli qaydalarla reqbi oynayan bir-birlik daha qurar. Dünyada reqbi hələ də bu iki ayrı birliyin meydana gətirdiyi qaydalarla oynanmaqdadır.

Əvvəllər İngiltərədə yayılan reqbi, sonrasında İngilis müstəmləkələrində yayılmışdır. İngiltərə, Qaller, Şotlandiya, İrlandiya, Fici, Samoa, Tonqa, Cənubi Afrika, Yeni Zellandiya və Avstraliyada çox məşhur olan bu oyun digər köhnə İngilis müstəmləkələrində və dünyanın daxilində məşhur deyil. ABŞ-da reqbiyə bənzəyən ancaq qoruyucu paltarlar və kaska ilə oynanan və fərqli qaydalara sahib Amerikan futbolu olduqca məşhurdur.

Reqby Union, Avstraliya, Argentina, Kanada, İngiltərə, Fici, Fransa, Gürcüstan, İrlandiya, Yeni Zellandiya, Rumıniya, Samoa, Şotlandiya, Cənubi Afrika, Tonqa və Qallerdə məşhur şəkildə oynanar.

Rugby League isə yenə Birləşmiş Krallıq, Avstraliya, Yeni Zellandiya və Fransada məşhur olaraq oynanır. Papua Yeni Gvineyada milli idman elan edilmişdir. Çox məşhur olmamaqla birlikdə Rusiya, ABŞ və Livan kimi ölkələrdə də oynanır.

Reqbi Dünya Kuboku, Rugby Union qaydaları ilə oynanılır.

Reqbi-7[1]

Reqbi-7 növündə isə hər komandada 7 oyunçu çıxış edir. Bunlardan 3-ü hücumçu, 4-ü isə müdafiəçi olur. Oyun hər biri 7 dəqiqədən ibarət olan 2 hissəlik olur. Hissələrarası fasilə isə 1 dəqiqə nəzərdə tutulub. Hazırda reqbi-7 100-dək ölkədə yayılıb.

Reqbi-7 olimpiadalarda

Reqbi-7 1924-cü il olimpiadasından sonra olimpiya növləri sırasından çıxarılıb. Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin 2009-cu ildə Danimarkanın paytaxtı Kopenhagendə baş tutan 121-ci sessiyasında 2016 və 2020-ci il Yay Olimpiya Oyunlarının proqramına daxil edilib.

İstinadlar

Mənbə:
  1. Yeni olimpiya növləri Azərbaycanda