Onurğalılar: Redaktələr arasındakı fərq
k r2.5.2) (Bot redaktəsi əlavə edilir: am:የጀርባ አጥንት ያላቸው እንስሳት |
k r2.5.2) (Bot redaktəsi əlavə edilir: frr:Wäärlisdiarten; cosmetic changes |
||
Sətir 32: | Sətir 32: | ||
S.S.Nestruyev belə relyef formasını [[nonorelyef]] adlandırmışdır.<ref>Q. Məmmədov. Torpaqşünasliq və torpaq coğrafiyasinin əsaslari. Bakı, Elm, 2007</ref> |
S.S.Nestruyev belə relyef formasını [[nonorelyef]] adlandırmışdır.<ref>Q. Məmmədov. Torpaqşünasliq və torpaq coğrafiyasinin əsaslari. Bakı, Elm, 2007</ref> |
||
==Təsnifatı== |
== Təsnifatı == |
||
* {{bt-azlat|Onurğalılar|Vertebrata}} yarımtipi |
* {{bt-azlat|Onurğalılar|Vertebrata}} yarımtipi |
||
** {{bt-azlat|Çənəsizlər|Agnatha}} infratipi |
** {{bt-azlat|Çənəsizlər|Agnatha}} infratipi |
||
Sətir 79: | Sətir 79: | ||
[[fi:Selkärankaiset]] |
[[fi:Selkärankaiset]] |
||
[[fr:Vertébrés]] |
[[fr:Vertébrés]] |
||
[[frr:Wäärlisdiarten]] |
|||
[[fy:Wringedier]] |
[[fy:Wringedier]] |
||
[[ga:Veirteabrach]] |
[[ga:Veirteabrach]] |
09:10, 12 dekabr 2010 versiyası
Onurğalılar | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: Onurğalılar |
||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Onurğalılar və ya kəlləlilər (lat. Vertebrata) Xordalılar tipindən heyvan yarımtipi. Onurğalılar növlərinə görə onurğasızlardan xeyli azdır (45000 növ), lakin müasir biosferin həyatındakı roluna, adətən biosenozlarda qidalanma zəncirini tamamladığına görə onlardan üstündür.
Kələlilərə dəyirmiağızlılar, qığırdaqlı balıqlar , sümüklü balıqlar, suda-quruda yaşayanlar, sürünənlər , quşlar və məməlilər daxildir.
Onurğalı heyvanlar torpaqəmələgəlmə prosesində fəal iştirak edirlər. Bunlar arasında gəmiricilərin xüsusi çəkisi daha böyükdür. Bütün gəmircilər torpaq qatında yuvalar qazır. Bu zaman səthə külli miqdarda qarışdırılmış torpaq atılır. Gəmiricilərdən bəziləri torpaqda “köstəbək yolları” adlanan yollar qazır.
Bozqır rayonlarda yer siçanları torpağın aşağı və yuxarı qatlarını o qədər qarışdırır və ya torpağın səthinə o qədər torpaq atırlar ki, səthdə bozqırlar üçün səciyyəvi olan mikrorelyef yaranır. Məşhur rus alimi S.S.Nestruyev belə relyef formasını nonorelyef adlandırmışdır.[2]
Təsnifatı
- Onurğalılar (Vertebrata) yarımtipi
- Çənəsizlər (Agnatha) infratipi
- Dəyirmiağızlılar (Cyclostomata) sinfi
- Ağızçənəlilər (Gnathostomata) infratipi
- Balıqlar (Pisces) sinifüstü
- Zirehli balıqlar (Placodermi) sinfi, nəsli kəsilib
- Qığırdaqlı balıqlar (Chondrichthyes) sinfi
- Qəlsəməçənəlilər (Acanthodii) sinfi, nəsli kəsilib
- Sümüklü balıqlar (Osteichthyes) sinfi
- Dördayaqlılar (Tetrapoda) sinifüstü
- Suda-quruda yaşayanlar (Amphibia) sinfi
- Sürünənlər (Reptilia) sinfi
- Quşlar (Aves) sinfi
- Məməlilər (Mammalia) sinfi
- Balıqlar (Pisces) sinifüstü
- Çənəsizlər (Agnatha) infratipi
Mənbə
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2001.
- ↑ Q. Məmmədov. Torpaqşünasliq və torpaq coğrafiyasinin əsaslari. Bakı, Elm, 2007