Məzmuna keç

Yağışlar dənizi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Yağışlar dənizi
Yerləşdiyi astronomik cisim Ay
Kraterin diametri 1.145,53 km[1]
Şərəfinə adlandırılıb Yağış
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yağışlar Dənizi (lat. Mare Imbrium) — Ayın üzərində yerləşən geniş lava düzənliyi, Günəş sistemindəki ən böyük kraterlərdən biri. Krater Ayın Yerdən görünən tərəfinin şimal-qərb hissəsində yerləşir.

Ümumi təsviri

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Yağışlar Dənizi krateri Ayla asteroid toqquşması nəticəsində yaranıb. Bu toqquşma təxminən 3922 ± 12 milyon il əvvəl baş verib.[2] Toqquşma nəticəsində yaranan çıxıntılar Ayın yaxın tərəfinin geniş ərazilərini örtür.[3]

Ayın digər kraterlərinin əksəriyyəti kimi, Yağışlar Dənizi də 1651-ci ildə italyan astronomu Covanni Riccioli tərəfindən adlandırılıb. Onun adlandırma sistemi zamanla standartlaşdırılıb. 1600-cü illərin əvvəllərində Vilyam Gilbert Ayın xəritəsini hazırlamış və Yağışlar Dənizi kraterini “Regio Magna Orientalis” (Böyük Şərq Bölgəsi) adlandırmışdılar. 1645-ci ildə Mixael van Lanqrenin xəritəsində isə bu ərazi "Mare Austriacum" (Avstriya Dənizi) kimi göstərilib.[4]

  1. Gazetteer of Planetary Nomenclature. Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı.
  2. P. H. Schultz & D.A. Crawford, Origin and implications of non-radial Imbrium Sculpture on the Moon, Nature 535, 391–394 (2016)
  3. Merle, R. E.; Nemchin, A. A.; Grange, M. L.; Whitehouse, M. J.; Pidgeon, R. T. "High resolution U-Pb ages of Ca-phosphates in Apollo 14 breccias: Implications for the age of the Imbrium impact". Meteoritics & Planetary Science. 49 (12). 2014: 2241–2251. Bibcode:2014M&PS...49.2241M. doi:10.1111/maps.12395.
  4. Zhang, Bidong; Lin, Yangting; Moser, Desmond E.; Hao, Jialong; Shieh, Sean R.; Bouvier, Audrey. "Imbrium Age for Zircons in Apollo 17 South Massif Impact Melt Breccia 73155". Journal of Geophysical Research: Planets (ingilis). 124 (12). dekabr 2019: 3205–3218. Bibcode:2019JGRE..124.3205Z. doi:10.1029/2019JE005992. ISSN 2169-9097.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]