Yanez Krek
| Yanez Krek | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 27 noyabr 1865 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 8 oktyabr 1917 (51 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | jurnalist, filosof, yazıçı, katolik keşişi[d], siyasətçi, ilahiyyatçı, sosioloq |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yanez Krek (sloven. Janez Evangelist Krek) — Sloveniyalı sosioloq, yazıçı, siyasi və həmkarlar ittifaqı fəalı, kooperator, din xadimi. Avstriya-Macarıstandakı Ukrayna milli hərəkatının dəstəkçisi, şair Taras Şevçenkonun pərəstişkarı. Cənubi Slavyanlar Dövlətinin ilk ideoloqlarından biri - Yuqoslaviya.
Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yanez Krek kəndli ailəsində anadan olub və erkən yaşda atasız qalıb[1]. 1884-cü ildə Lyublyanada Birinci Milli Gimnaziyanı bitirib. 1884-cü ildə Lyublyanada Dövlət Gimnaziyasını bitirdikdən sonra Roma Katolik seminariyasına daxil olur. 1888-ci ildə keşiş təyin edilir və yepiskop Yakob Missiyası tərəfindən Vyanadakı ilahiyyat fakültəsinə göndərilir. Orada o, xarizmatik siyasətçi Karl Lugerin yeni Avstriya xristian ictimai hərəkatı ilə tanış olur.
Bir müddət keşiş kimi çalışıb. 1892-ci ilin avqustunda Lyublyanadakı Müqəddəs Nikolay Katedralinin vikarı olur və elə həmin ildən Lyublyanadakı Katolik Seminariyasında pulsuz mühazirəçi kimi fəlsəfədən dərs deyir. 1895-ci ildə o, 1916-cı ildə istefaya gedənə qədər yeni qurulmuş Fundamental İlahiyyat və Fəlsəfə kafedrasına rəhbərlik etmişdir.
O, ilk dəfə 1897-ci ildə mühafizəkar Sloveniya Xalq Partiyasından parlament üzvü seçilib. Vyana parlamentindəki işindən razı qalmadığı üçün 1900-cü ilin oktyabrında mandatından istefa verir. 1901-ci ildə Zemski Sobora seçilir, 1908-ci ildə yenidən seçildikdən sonra və 1913-cü ildə ölənə qədər oranın üzvü olaraq qalır.
Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
O, sosial hekayələr yazır (Kəndli Elminin Qara Astar toplusu, 1895).
O, Ukrayna dilini, folklorunu və ədəbiyyatını yaxşı bilirdi, Taras Şevçenkonun yaradıcılığını sevirdi. O, gənclər arasında Ukrayna xalq sənətini təbliğ edib. O, şairlər İosip Abram, A. Yupançiç, A. Eryavets, A. Merxar və başqalarında ukrayna sözünə məhəbbət aşılamış, onlara ukrayna mahnıları və fikirlərini, Şevçenkonun şeirlərini orijinalda oxumaq üçün vermişdir.
İozef Abram Taras Şevçenkonun "Kobzar" əsərinin sloven dilinə tərcüməsini Yanez Krekə həsr edib.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Taufbuch. Sv. Gregor. 1837–1888. səh. 72. April 10, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 10, 2022.