Yapon dovşanı

Yapon dovşanı
Yapon dovşanı
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Euarxontoqlireslər Klad: Gliriformes Klad: Glires Dəstə: Dovşankimilər Fəsilə: Dovşanlar Cins: Dovşan ???: Yapon dovşanı
Beynəlxalq elmi adı
	Lepus brachyurus Temminck, 1845[…];
ITIS	625338
NCBI	156448
EOL	311903

Yapon dovşanı^[3] (lat. Lepus brachyurus) — Dovşanlar fəsiləsinə aid növ. Yaponiya adalarında yayılmış endemik canlı.

Görünüşü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yapon dovşanı əsasən kiçik ölçülü dovşanlara aiddir. Onların çəkisi 2,5 kq təşkil edir. Rəngi parlaq qırmızı-qəhvəyidən tünd boz-qəhvəyi çalarlarında ola bilir. Ağ ləkələr isə baş və ayaq nahiyələrində rast gəlinir. Şimal adalarında yayılmış yarımnövlərdə mövsümü dimorfizm müşahidə edilir. Beləki, qış ayları xəzi ağ rəngə bürünür^[4].

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Onların yayılma sərhədləri əsasən yapon adaları daxilində yerləşir Honşu, Şikoku, Kyuşu, Sado, Oki adaları, Avaci. Hokkayda adasında rast gəlinmir^[4].

Yapon dovşanları meşələrin açıq sahələrində geniş yayılmışlar. Onlara istər düzən istərsə subalp regionlarında (hündürlüyü 2700 m) yayıla bilirlər^[4].

Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yapon dovşanı gecələr aktiv olur, güdüzlər isə dincəlir. Yayda qidasının 48 % otlar təşkil etsədə, tarla bitkiləri onun qida rasionunda üstün yer tutur. Qış ayları yarpaqlar və cavan ağacların gövdə hissələrinin qabığı ilə qidalanırlar. Bitkilərdən Yapon şamı (Cryptomeria japonica), Yapon ağcaqayını (Acer japonicum), Pavloniya, Eleuterokokk, Paxlakimilər və Araliya kimilər üstünlük təşkil edir^[4].

Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çütləşmə dönəmi fevraldan iyul ayına qədər davam edir. Dişilər apreldən avqusta qədər il ərzində 3-5 dəfə balalayır. Birdə dördə qədər bala verə bilir. Balalar 130 q çəkiyə malik olur. Dişilər yetkinlik yaşına 10 ayında çatır^[4].

Yarımnövləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dörd yarımnöv qeydə alınmışdır^[4]:

Lepus brachyurus brachyurus — Honşu, Kyuşü, Şikoku adalarının cənub-şərq əraziləri
Lepus brachyurus angustidens — Honşu adasının şimal-qərbi
Lepus brachyurus lyoni — Sado adasında
Lepus brachyurus okiensis — Oki adalarında

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
↑ Соколов В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Млекопитающие. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., 1984. — С. 205. — 10 000 экз.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Joseph A. Chapman, John E. C. Flux (Hrsg.): Rabbits, Hares and Pikas. Status Survey and Conservation Action Plan. Arxivləşdirilib 2009-01-14 at the Wayback Machine International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Gland 1990; S. 69-. ISBN 2-8317-0019-1.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Joseph A. Chapman, John E. C. Flux (Hrsg.): Rabbits, Hares and Pikas. Status Survey and Conservation Action Plan. Arxivləşdirilib 2009-01-14 at the Wayback Machine International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Gland 1990; S. 69-70. ISBN 2-8317-0019-1.

[_5d3a810d24c4bc11-1] Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.

[_d84c74b98bfa7249-2] Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0

[3] Соколов В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Млекопитающие. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., 1984. — С. 205. — 10 000 экз.

[Chapman_&_Flux-4] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Joseph A. Chapman, John E. C. Flux (Hrsg.): Rabbits, Hares and Pikas. Status Survey and Conservation Action Plan. Arxivləşdirilib 2009-01-14 at the Wayback Machine International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Gland 1990; S. 69-. ISBN 2-8317-0019-1.

[1]

[2]

[3]

[4]