Yay

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Yay

Yayilin dörd fəslindən biri.

Məzmun[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimal və cənub yarımkürələrində astronomik və təqvim qış fəsli
Təqvim Astronomik
Şimal yarımkürəsi 21 iyun — 21 sentyabr[1] Yay gündönümü (20–21 iyun) -
payız gecə-gündüz bərabərliyi (22–23 sentyabr)[2]
Cənub yarımkürəsi 21 dekabr — 28/29 fevral[3] Qış gündönümü (21–22 dekabr) -
yaz gecə-gündüz bərabərliyi (20–21 mart)[2]

Yay, ən isti mövsümdür. Şimal yarımkürəsinin ən uzun günləri yayda reallaşır. Dünya istiliyi anbar etdiyi üçün ən isti günlər ümumiyyətlə təxminən iki ay sonra ortaya çıxar. İsti günlər Şimali Yarım Kürənin 21 İyun ilə 22 Sentyabr arasında, Cənub Yarım Kürənin isə 22 Dekabr ilə 21 Mart arasındadır.

Yay mövsümündə insanlar təbiətin gözəlliklərindən faydalanma imkanıları tapır. İnsan sağlamlığına böyük faydası olan və sümüklərin inkişafı üçün lazım olan D vitamini, günəş şüalarından alınır. Yazın insanlar dərisinə və bəzi xəstəliklərin yaxşı gələn dəniz suyu və dəniz qumundan faydalanılırlar. Günəş duşları romatizmalar üçün çox faydalıdır. Günəşin qüvvətli şüaları bir çox xəstəlikləri yox edir və yaxşılaşdırir. Meyvələrin, tərəvəzlərin əksəriyyəti bu mövsümdə yetişir. Bu fəsildəki meyvələr bol sulu olmaları ilə fərqlənir. İnsan qidasının böyük bir qisimini tutan; buğda, arpa, misir və yulaf kimi hububatlar bu mövsümdə toplanar və ambarlanır. Bu mövsümdə ərazilər gələcək oktyabr dövrünə hazırlanır.

Yayın həddindən artıq qovurucu istiliyindən da çəkinmək lazımdır. Uzun müddət başı açıq gəzmək, həddindən çox günəş vannası qəbul etmək, dəri və insan sağlamlığı üçün çox təhlükəlidir. Sərinlədici içkilər içmədə də həddindən artıq gidilmemelidir. Yayda ayağa geyilən ayaqqabılara da diqqət etmək lazımdır. Yayları tər əmici, rütubət cazibədar pambıqlı geyəcəklər seçim edilib, neylon və buna bənzər geyəcəklər geyinməməliyik.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Museum Victoria: The Sun and the Seasons". 2010-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-20.
  2. 2,0 2,1 "Earth's Seasons — Naval Oceanography Portal". 2011-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-20.
  3. NOAA’s National Weather Service Glossary Arxivləşdirilib 2012-01-11 at the Wayback Machine.