Yuxarı Ballıqaya

Kənd
Yuxarı Ballıqaya
Yuxarı Ballıqaya kəndindən Murovdağın mənzərəsi
40°34′06″ şm. e. 46°52′39″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Region	Gəncə-Daşkəsən iqtisadi rayonu
Rayon	Goranboy rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	XVII–XVIII əsrlər
Əvvəlki adı	Birgöz Ballıqaya
Mərkəzin hündürlüyü	1100-1300 m
Saat qurşağı	UTC+04:00
Əhalisi
Əhalisi	58 (2009) nəfər
Milli tərkibi	azərbaycanlılar
Etnoxronim	goranboylu
Rəsmi dili	Azərbaycan dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	AZ 2212
Nəqliyyat kodu	22
Digər
goranboy-ih.gov.az {{ref-Azərbaycanca}}
Yuxarı Ballıqaya

Yuxarı Ballıqaya — Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun Yuxarı Ağcakənd qəsəbə inzibati ərazi dairəsində kənd.

Tarixi

Yuxarı Ballıqaya kəndi Azərbaycan tarixində mühüm rol oynamış və qədim dövrlərə aid çoxsaylı arxeoloji tapıntılara ev sahibliyi etmişdir. Kəndin adı ərazinin təbii və strateji mövqeyindən irəli gəlir.

1992-ci il Ballıqaya faciəsi

Kənd 1992-ci ilin avqustun 28-də Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin diversiya qrupunun hücumuna məruz qalmış və faciəvi hadisə baş vermişdir. Bu faciə, Yuxarı Ballıqaya sakinlərinin həyatını və kəndin sosial strukturunu əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirmişdir. 24 mülki şəxs qətlə yetirilmiş və bir çoxu ağır yaralanmışdır. Kəndin evləri, infrastruktur və iqtisadiyyatı ciddi zərər görmüşdür. Bu faciə, Ermənistanın Azərbaycan əhalisinə qarşı törətdiyi kütləvi qırğınlardan biri olaraq tarixə düşmüşdür.

Kənd 1990-cı ildə ermənilərin hücumları zamanı tamamilə dağıdılmışdır.

Toponimikası

Ballıqaya kəndi Quruçayın sahilində, dağ yamacındadır. Keçmiş adı Birgöz Ballıqaya olmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının 14 dekabr 2004-cü il tarixli Qanunu ilə Goranboy rayonunun Yuxarı Ağcakənd qəsəbə inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Ballıqaya kəndinin Yuxan Ballıqaya kəndi adlandırılması qərara alınmışdı.

Coğrafiyası

Kənd, Azərbaycanın Goranboy rayonunun dağlıq hissəsində yerləşir. Kəndin ərazisi əsasən dağlar və dərələrlə əhatələnmiş olub Quruçay vadisində yerləşməsi ilə seçilir. Quruçay kəndin yaxınlığından axaraq onun su ehtiyaclarını qarşılayan əsas mənbə hesab olunur. Ərazinin relyefi enişli-yoxuşlu və daşlı torpaq qatları ilə xarakterizə olunur. Kəndin yerləşdiyi yüksəklik təxminən 1100-1300 metr arası dəyişir və bu da onun iqliminə birbaşa təsir edir. İqlim mülayim soyuq dağ iqlimi tipinə aiddir. Qış aylarında temperatur mənfi dərəcələrə qədər enir və qar örtüyü uzun müddət ərzində qalır. Yay ayları isə mülayim sərin keçir və əkinçilik üçün münasib şərait yaradır. Kəndin ətrafında təbii otlaqlar geniş yer tutur və bu sahələr əsasən maldarlıq üçün istifadə olunur. Eyni zamanda kəndin yaxınlığındakı meşəliklər və çəmənliklər flora və fauna baxımından zənginliyi ilə seçilir. Kəndin torpaqları əsasən şabalıdı və dağ-meşə torpaqları ilə təmsil olunur ki bu da kartof taxıl və tərəvəz kimi kənd təsərrüfatı məhsullarının becərilməsi üçün əlverişli zəmin yaradır. Yuxarı Ballıqaya kəndinin coğrafiyası onu həm təbii gözəllik baxımından cəlbedici edir həm də tarixi olaraq strateji mövqe halına gətirir.

Turizm potensialı

Kəndin yerləşdiyi dağlıq ərazi təmiz hava və səssiz mühit axtaran turistlər üçün ideal istirahət şəraiti yaradır. Quruçay vadisinin füsunkar mənzərəsi kəndin landşaftını zənginləşdirərək ekoturizm üçün əlverişli imkanlar təqdim edir. Ətraf dağlar və meşəlik sahələr yürüş turları təbiət müşahidələri və fotoqrafiya üçün geniş imkanlar yaradır. Yay aylarında dağ çəmənliklərində düşərgə turizmi ilə məşğul olmaq mümkün olur. Ərazi həmçinin kənd həyatını yaxından tanımaq istəyənlər üçün aqroturizm baxımından da maraqlıdır. Kənd təsərrüfatı fəaliyyətləri ilə tanışlıq yerli məhsulların dadılması və kənd sakinləri ilə birbaşa ünsiyyət turistlərin diqqətini çəkə bilər. Yuxarı Ballıqayanın keçmişinə bağlı olaraq bölgədə baş vermiş faciəvi hadisələrin xatirəsinə ucaldılmış abidələrin ziyarəti də tarixi turizm üçün bir imkan yaradır. Kəndin turizm potensialının inkişafı üçün infrastrukturun gücləndirilməsi yolların təmiri və bələdçi xidmətlərinin təşkili vacib hesab olunur. Mövcud coğrafi şərait və mədəni irs bu kəndi Goranboy rayonunda alternativ turizm istiqaməti kimi önə çıxara bilər.

Əhalisi

2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 58 nəfər əhali yaşayır.

Mədəniyyət

Yuxarı Ballıqaya kəndi, Azərbaycan xalqının zəngin mədəni irsinə sahib bir yerdir. Kəndin sakinləri arasında müxtəlif folklor nümunələri, musiqi və rəqslər mövcud idi. Kənddəki ənənəvi bayramlar və mərasimlər həmçinin kəndin sosial həyatında mühüm rol oynayırdı.

İqtisadiyyat

Ənənəvi olaraq, Yuxarı Ballıqaya kəndi əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olan bir yer idi. Kəndin əhalisi bu sahələrdəki fəaliyyətlərlə dolanırdı və kəndin ətrafı çox sayda meyvə və tərəvəz bağları ilə məşhur olmuşdu.

İnfrastruktur

Faciədən sonra kəndin infrastrukturu böyük ölçüdə dağıldı və əhali arasında köç başladı. Kəndin əvvəllər mövcud olan məktəb, tibb məntəqəsi və digər sosial obyektlər ciddi şəkildə zərər gördü.

Müasir vəziyyət

Hazırda Yuxarı Ballıqaya kəndi tamamilə məhv olmuş və əhalisi digər ərazilərə köç etmişdir. Lakin faciə ilə bağlı yaddaşlar və memoriallar hələ də əhəmiyyətini qoruyur.

Həmçinin bax

• Ballıqaya qətliamı

Xarici keçidlər

• Azərbaycan Respublikası Goranboy Rayon İcra Hakimiyyəti