Zinaida Qreçeani

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Zinaida Qreçeani
rum. Zinaida Greceanîi
Avropa Şurası Parlament Assambleyasının əvəzedici üzvü[d]
22 yanvar 2018 – 23 iyun 2019
Moldovanın Baş naziri[d]
31 mart 2008 – 14 sentyabr 2009
Moldova Parlamentinin sədri[d]
8 iyun 2019 – 28 aprel 2021
Moldova Parlamentinin deputatı[d]
Vəzifədədir
29 iyul 2009-cu ildən
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 7 fevral 1956(1956-02-07) (68 yaş)
Təhsili
  • Moldova Dövlət Universiteti[d]
Fəaliyyəti siyasətçi, iqtisadçı
Uşağı 2
Dini şərqi ortodoks xristianlıq
greceanii.md
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Zinaida Qreçeani (rum. Zinaida Greceanîi) — Moldova dövlət və siyasət xadimi. 22 aprel 2009-cu ildən VI-XI çağırış Moldova Respublikası Parlamentinin deputatı.

X çağırış Parlamentdə Sosialistlər Partiyasının fraksiyasının sədri, 2016-2020-ci illərdə Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri. Moldova Respublikasının Baş naziri (31 mart 2008 - 14 sentyabr 2009-cu il). 8 iyun 2019-cu ildən 28 aprel 2021-ci il tarixədək Moldova Respublikası Parlamentinin sədri (2021-ci il aprelin 28-dən iyulun 23-dək fəaliyyət göstərir).

Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

7 fevral 1956-cı ildə Tomsk vilayətinin Metalist kəndində (indi yoxdur; Boqaşevski kənd sovetinin ərazisində yerləşirdi) anadan olub. Onun valideynləri 1945-ci ildə Moldovanın Sovet qoşunları tərəfindən alman-rumın faşist işğalçılarından azad edilməsindən sonra “etibarsız” anlayışına düşərək, Kotyojanı kəndindən Sibirə deportasiya edilib[1].

1957-ci ildə yunanlar doğma kəndlərinə qayıdır. Zinaida Kişinyov Maliyyə-İqtisad İnstitutununun Kişinyov Dövlət Universitetini iqtisadçı ixtisası üzrə bitirib. Təhsil aldıqdan sonra 1974-1991-ci illərdə Briceni rayon maliyyə idarəsində baş mühasib, böyük inspektor, baş müfəttiş-auditor, büdcə şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışıb.

1991-1994-cü illərdə büdcə şöbəsinin müdiri, Briçeni rayon maliyyə-təsərrüfat şöbəsinin müdir müavini, Briçeni rayon icraiyyə komitəsi sədrinin müavini, Briçeni rayon maliyyə-təsərrüfat şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra edib.

1994-1996-cı illərdə Büdcənin İşlənməsi və Təhlili Baş İdarəsinin rəis müavini, Maliyyə Nazirliyinin Büdcə İdarəsinin yerli büdcə şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışıb. 1996-2000-ci illərdə Büdcənin İşlənməsi və Sintezi Baş İdarəsinin rəisi, Büdcə şöbəsinin müdiri vəzifələrində işləyib.

2000-2001-ci illərdə Zinaida Qreçeani maliyyə nazirinin müavini olub. 2001-2002-ci illərdə maliyyə nazirinin birinci müavini işləyib. 2002-ci il fevralın 8-də Moldova Prezidentinin Fərmanı ilə o, maliyyə nazirinin səlahiyyətlərini icra edən təyin edilib. 26 fevral 2002-ci ildə Zinaida Qreçeani maliyyə naziri olur. 2005-ci il aprelin 19-da parlamentdə etimad səsverməsi əsasında Moldova Prezidentinin Fərmanı ilə maliyyə naziri təyin edilib. 2005-ci il oktyabrın 10-da prezidentin sərəncamı ilə Baş nazirin birinci müavini təyin edilib. O, ticarət-iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Moldova-Rusiya hökumətlərarası komissiyasının həmsədridir. 2008-ci il martın 21-də prezidentin sərəncamı ilə baş nazir təyin edilib.

2005-ci il iyulun 10 və 24-də Zinaida Qreceani Kişinyov merinin seçkilərində iştirak edib. O, 78 018 (50,15%) və 96,250 (87,78%) səs toplayıb. Bu seçkilər seçici siyahılarına daxil edilmiş seçicilərin üçdə birindən azının iştirak etdiyinə görə baş tutmamış hesab edilmişdir.

2009-cu il mayın 13-də Moldova Respublikası Kommunistlər Partiyası Mərkəzi Komitəsinin plenumunda Zinaida Qreceani Moldova prezidentliyinə əsas namizəd kimi göstərilir. 2009-cu il mayın 20-də keçirilən prezident seçkilərində müxalifətin elan etdiyi boykot səbəbindən o, lazımı səsi (lazımı 61 səsdən 60-ı) toplaya bilməyib.

14 sentyabr 2009-cu ildə baş nazir vəzifəsindən istefa verir və Moldova parlamentinin üzvü olur.

4 noyabr 2011-ci ildə o, deputatlar İqor Dodon və Veronika Abramçuk ilə birlikdə Kommunistlər Partiyasının parlamentdəki fraksiyasını tərk edir[2]. O, 30 noyabr 2014-cü ildə keçirilən növbəti parlament seçkilərində Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının seçki siyahısına rəhbərlik edib.

10-cu çağırış Moldova Respublikası parlamentində o, ən böyük fraksiyaya - 25 deputatın daxil olduğu müxalifətçi Sosialistlər Partiyasına rəhbərlik edib. İqtisadiyyat, Büdcə və Maliyyə Komissiyasının üzvü seçilmişdir.

2015-ci ildə o, növbəti dəfə Kişinyov merinin seçkilərində iştirak edib. İyunun 14-də keçirilən seçkilərin birinci turunda o, hazırkı mer Dorin Çirtoakaya (səslərin 37,52 faizi) uduzaraq ikinci yeri tutur (35,68 faiz səs)[3]. İyunun 28-də keçirilən seçkilərin ikinci turunda 53,54%-nə qarşı 46,46% səs toplayaraq yenə də üstün ola bilmir[4].

18 noyabr 2016-cı il tarixində Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri vəzifəsini icra edən seçilmişdir. 23 dekabr 2016-cı ildə Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri seçilib[5].

2019-cu il iyunun 8-dən 2021-ci il aprelin 28-dək Moldova Respublikası Parlamentinin sədri olur. 28 aprel 2021-ci ildə Parlamentin buraxılması ilə əlaqədar olaraq 26 iyul 2021-ci ilə qədər sədr səlahiyyətlərini icra edir[6].

30 dekabr 2020-ci ildə o, Moldova Respublikası Sosialistlər Partiyasının sədri səlahiyyətlərini eks-prezident İqor Dodona verib[7][8].

Ailə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Evli olan cütlüyün iki övladı var.

Əri - Aleksey Qreçeani - sahibkar[9].

Oğlu - Yevgeni - sahibkardır. Həyat yoldaşı - Natalya.

Qızı - Oksana Moldovanın Rusiyadakı səfirliyində iqtisadi məsələlər üzrə keçmiş nazir-müşaviri və Moldova hökumətinin Avrasiya İqtisadi Komissiyasındakı keçmiş səlahiyyətli nümayəndəsidir[10][11].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Гречаная, Зинаида" (rus). Сайт Lenta.ru. 2015-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-31.
  2. "Додон, Гречаный и Абрамчук покидают фракцию ПКРМ в парламенте". 2011-11-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-12.
  3. "Alegerile locale generale din 14 iunie 2015 din Republica Moldova". 2015-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-19.
  4. "Alegerile locale generale. Turul doi de scrutin din 28 iunie 2015". 2015-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-19.
  5. "Исполнять обязанности председателя ПСРМ будет Зинаида Гречаный". 2016-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-18.
  6. "Первое заседание парламента Молдовы нового созыва состоится 26 июля". 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-24.
  7. "Додон возглавил Партию социалистов в Молдавии". 2020-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-30.
  8. "Обращение Зинаиды Гречаный к участникам XVI съезда ПСРМ". 2020-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-30.
  9. "Семейный бизнес и элитное жильё кандидатов в депутаты". 2021-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-12.
  10. "Дочь Гречаный назначена представителем правительства Молдовы в ЕЭК". 2020-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-14.
  11. "Отставки и назначения: дочь Гречаной отозвана с должности в ЕЭК". 2021-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-14.