İşyorskaya
| Kənd | |
| İşyorskaya | |
|---|---|
| Ищёрски | |
 | |
| 43°42′55″ şm. e. 45°07′35″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| İlk məlumat | 1771 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 102 m[3] |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 366132 |
|
| |
.svg)
İşerskaya (Çeçen. Ищёрская[5]) kəndi Çeçenistan Respublikasının Naurski rayonunda yerləşir. İşerski kənd yaşayış məntəqəsinin inzibati mərkəzidir.[6]
Coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kənd Tersko-Kum ovalığında, Terek çayının sol sahilində yerləşir. Kənd, Naurskaya kəndinin regional mərkəzindən 15 km qərbdə, Çeçenistan Respublikasının Stavropol diyarı ilə inzibati sərhədindən 4 km məsafədə yerləşir.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
İşerskaya kəndinin təməlinin dəqiq tarixi məlum deyil. İlk qeyd kəndin daxil olduğu Mozdok kazak xəttinin təşkil edildiyi 1771-ci ilə aiddir. 1772-ci ildə İşerskayanı ziyarət edən Yemelyan Puqaçov kənd kazakları tərəfindən maşların ayrılması tələbi ilə Moskvaya göndərilmişdi, lakin o, artıq Mozdokdakı bir postda tutulmuşdu (sonradan həbsdən qaça bildi).[7] 1926-cı ildən etibarən, İşerskaya kəndi Şimali Qafqaz bölgəsinin Naurski rayonunun İşerski kənd sovetinə aid idi. 1926-cı il siyahıyaalınmasına görə kənddə 4.312 nəfər yaşayırdı ki, bunlardan 2.255 nəfəri ruslar idi.[8] 1990-cı illərdə, o cümlədən Çeçenistanda, İşerskaya, eləcə də Naurski bölgəsinin digər yaşayış məntəqələrində mülki şəxslərə qarşı cinayətlər baş verdi. Xüsusilə, 1995 və 1999-cu illərdə kəndin yaxınlığında , 1992-ci ilin yazında xüsusi təşkil edilmiş düşərgədə, Çeçenistan Respublikasının İçkeriya silahlı tərəfdarları tərəfindən federal hökumətə simpatiya və Dudayev rejiminə etinasızlıq səbəbindən məhv edilmiş Naurski və Şelkovski rayonlarının sakinlərinin kütləvi məzarlıqları aşkar edildi.[9] Cinayətlər İkinci Çeçen Döyüşü zamanı Çeçenistanda hərbi əməliyyatların aktiv fazası bitdikdən sonra kənddə davam etdi.[10] Beləliklə, 2003-cü ildə yaraqlılar atamanı və yerli administrasiya rəhbərinin müavini Nikolay Lojkini qətlə yetirdilər, bununla əlaqədar bölgənin rus əhalisinin nümayəndələri Rusiya Federasiyasının prezidenti, prezidentin səlahiyyətli nümayəndəsi Kazantsevə və Çeçenistan rəhbərliyinə respublikanın rusları üçün reabilitasiya proqramının qəbul edilməsinə dair tələblərini səsləndirdilər, alternativ yalnız rusların bölgədən tam çıxarılması ola bilərdi.[11] Medianın yazdığına görə, atamanın öldürülməsi Çeçenistanın rusdilli əhalisinin etibarsızlığının əyani sübutu idi və bu da respublikanın güc strukturlarında rusların təmsilçiliyinin azaldığını göstərirdi.
Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]
2010-cu il Ümumrusiya Əhali siyahıyaalmasına görə kəndin milli tərkibini 72,42 % çeçenlər, 15,72 % türklər, 10,84 % ruslar və 1,02 % digərləri təşki edir.[12]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
- ↑ http://www.latlong.ru.
- ↑ "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-01..
- ↑ Карасаев А. Т., Мациев А. Г. Русско-чеченский словарь. — М.: Русский язык, 1978. — 728 с. — С. 728.
- ↑ Закон Чеченской республики № 47-РЗ от 14.07.08 Arxivləşdirilib 2014-10-06 at the Wayback Machine — Об образовании муниципального образования Наурский район и муниципальных образований, входящих в его состав, установлении их границ и наделении их соответствующим статусом муниципального района и сельского поселения.
- ↑ "Протокол показаний Е. И. Пугачёва на допросе в Моздокской комендантской канцелярии". 2010-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-21.
- ↑ "Поселенные итоги переписи 1926 года по Северо-Кавказскому краю. Ростов-на-Дону. 1929. С. 320". 2016-05-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-21.
- ↑ "Геноцид русского населения в Чечне: 1991—1992 // СКФО Новости, 11.03.2010". 2013-06-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-21.
- ↑ "Чеченские бандиты начали безжалостно расправляться с заложниками // Деловая пресса, № 25, 07.12.1999". 2012-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-21.
- ↑ "Александр Шаповалов. Голодная смерть или бандитская пуля // Независимая газета, 21.01.2003". 2021-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-21.
- ↑ "Том 4 книга 1 «Национальный состав и владение языками, гражданство»; таблица 1 «Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более»". 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-21.