Şeyx Mənsur məscidi
| Şeyx Mənsur məscidi | |
|---|---|
| çeç. Шейх Мансур цӀарах дина маьждиг | |
 Məscidin axşam vaxtı görünüşü | |
 | |
| 43°16′30″ şm. e. 45°40′07″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya Çeçenistan |
| Status | cümə məscidi |
| Şəhər | Qroznı |
| Rayon | Şeyx Mənsur rayonu |
| Sifarişçi | Ramzan Kadırov |
| Tikilmə tarixi | 2019-2021 |
| Üslubu | İslam memarlığı |
| Hündürlüyü | 43 metr |
| Sahəsi | 1200 kv.m. |
| Minarələri | 2 |
| Günbəzləri | 3 |
| Material | ağ daş |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şeyx Mənsur məscidi (çeç. Шейх Мансур цӀарах дина маьждиг) — Qroznı şəhərinin Şeyx-Mansur rayonunda yerləşən Aldı mikrorayonunda cümə məscidi. Məscidin binasında 4000-ə qədər dindar eyni vaxtda namaz qıla bilər.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
1883-cü ildən Yeni Aldı kəndində 4 məscid — baş cümə məscidi və 3 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərirdi.[1]
Aldı kəndinin köhnə Cümə məscidi 1993-cü ildə tikilmişdir.[2] Layihənin müəllifi Qroznı şəhərinin baş memarı D. A. Kadiyev idi.[3] Birinci Çeçenistan müharibəsi və İkinci Çeçen müharibəsi zamanı çox ciddi zədələnmiş, bir neçə dəfə yenidən qurulmuşdur.[4][5] Məscid Şimali Qafqazın birinci imamı Şeyx Mənsurun (1760–1794) şərəfinə adlandırılmışdır.[6]
2019-cu ilin noyabr ayında Çeçenistan Respublikası rəhbəri Ramzan Kadırov Aldı kəndində olmuş və hökümətə məscidin daha çox sayda ibadət edən camaat üçün nəzərdə tutulmuş yeni binasının tikilməsini tapşırmışdır. Yeni məscid köhnə Şeyx Mənsur məscidinin yerində tikilmişdir.[7] 23 avqust 2021-ci ildə yerli sakinlərin və Çeçenistan Respublikasının rəhbərliyinin iştirak etdiyi məscidin təntənəli açılışı olmuşdur.
Memarlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məscidin ikimərtəbəli binası şərq üslubunda tikilib. Bina günbəzlərlə bəzədilib, zirzəmisi və giriş terrası var. Məscid beton monolitdən tikilib, zalın yuxarı hissəsinin kənarlarında əsas mərtəbədən əlavə içəridə eyvanlar var. Hündürlüyü iki minarə və günbəzlə birlikdə 35 metrdir. Məscidin 3 girişi var, əsas giriş şimal tərəfdə, digər 2 giriş qərb və şərqdə yerləşir. Məscidin fasadı çıxıntılı əsas böyük portalla bəzədilmişdir.[8]
Məscid üç günbəzlə taclanır, əsası mərkəzdə, ikisi isə yanlarda kiçik günbəzlərdir. Məscidin əsas günbəzi qızılla üzlənmiş "Tərəzi" tipli dəmir vərəqlərdəndir. Onun diametri 10 metr, hündürlüyü 6,1 metrdir. Məscidin daxili bəzəyi yüksək keyfiyyətli divar üzlükləri ilə, sonra isə dekorativ rəngləmə ilə hazırlanmışdır. Məscidin binasının dekorasiya elementləri, suvaq məmulatları və ornamentlər, divar və tavanlar Özbəkistandan olan rəssamlar tərəfindən qızılı rəngə boyanmışdır.
Məscidin divarında həkk olunmuş taxta minbər və ibadət yeri — mehrab tikilib. O, Məkkəyə istiqamətlənib, namaz zamanı möminlərə istiqamət göstərir. Məsciddəki iri çilçıraqlar ərəb xəttatlığı yazıları ilə bəzədilib. Böyük günbəzin altındakı mərkəzi çilçıraq Allah və Məhəmməd peyğəmbər yazısı ilə bəzədilib, mərkəzi zalın künclərində yerləşən digər dörd çilçıraqda dörd saleh xəlifənin — Əbu Bəkr, Ömər ibn Xəttab, Osman ibn Əffan və Əlinin adları çəkilib. Eyvanların üstündə yerləşən iki kiçik günbəzin altındakı digər iki çilçıraqda Həsən ibn Əli və Hüseynin adları çəkilmişdir. Dini bina müasir akustika sistemi ilə təchiz olunub. Məscidin binasının yanında dəstəmaz üçün bina tikilmişdir.[9]
Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
Ümumi görünüş -
Məscidin əsas girişi -
Məscidin görünüşü -
Fasadın üzü hissəsi -
Binanın işıqlandırılması -
Dekorativ qapılar -
Məscidin minarələri -
Minarənin aşağı hissəsinin görünüşü -
Binanın özündə məscidin əsas girişi -
Mehrab və minbər Qiblə istiqamətindədir. -
Məscidin interyeri -
Məscidin daxili görünüşü -
Salon -
Mərkəzi salonun balkonu -
Kiçik günbəzin daxili dekoru -
Günbəzin ornamenti -
Ərəb yazısı olan günbəzdən asılmış çıl-çıraq -
İçəridən pəncərə -
Binanın zirzəmisi -
Dəstəmaz otağı -
Bina ətrafında olan yaşıl park -
Məscid yanında avtomobil dayanacağı -
Dayanacaqdan görünüş
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Н. П. ИнфоРост. "Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г.. - Владикавказ, 1885". elib.shpl.ru. 2017-05-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ "Мечеть Шейха Мансура - Путеводитель". prigorod.info. 2021-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ "Чечня. Мечеть Шейха Мансура". ИА Чеченинфо (rus). 2021-08-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ "В Чечне началось восстановление мечети имени шейха Мансура". Татар-информ (Tatar-inform) (rus). 2021-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ "Редакция Живая карта. Май 2007 Журнал «География» № 12/2007". geo.1sept.ru. 2021-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ Administrator. "Мечеть им. Шейха Мансура". Религиозная газета Чеченской Республики «Ан-нур». 2019-08-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-21.
- ↑ "В дни празднования дня рождения Ахмата-Хаджи Кадырова откроется мечеть имени Шейха Мансура в поселке Алды — Зори Ислама" (rus). 2021-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ "В Грозном открыли мечеть имени Шейха-Мансура | Информационное агентство "Грозный-Информ"". www.grozny-inform.ru (rus). 2021-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.
- ↑ "В Грозном открыли новую мечеть вместимостью 4 тыс. человек". etokavkaz.ru (rus). 2021-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-23.