Merostomlar
 | Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
| Merostomlar | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Bu sinfə qılıncquyruqlular (Xiphosura) və xərçəngəqrəblər (Eurypterida) dəstələri daxildir. Hal-hazırda qılıncquyruqluların 4 növü təsvir edilmişdir (Limulus polyphemus).
Xərçəngəqrəblərin isə yalnız qazıntı növləri tapılmışdır (Jaekelopterus rhenaniae).
Arealı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qılıncquyruqlular Cənub-Şərqi Asiyanın tropik dənizlərinin dayaz sularında və Atlantik okeanının Şimali Amerika sahillərində yaşayır
Quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müasir qılıncquyruqların uzunluğu 60 sm-ə çatır. Prosoma 6 seqmentdən ibarət olub ətrafları təşkil edir: bir cüt qısa xeliser və 5 cüt hərəhət ayaqları. Xeliser və ilk 4 cüt ayaqlar qısqaclıdır. Erkək fərdin ilk cüt ayağı qısqacsız olub cütləşmə vaxtı dişi fərdi tutmaq üçündür. Opistosomdan 7 cüt ətraf çıxır. Burada cinsiyyət qapağı, cinsiyyət dəlikləri və tənəffüs orqanları yerləşir.[1]
Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qılıncquyruqlar ömrünün əksər hissəsini dənizin 10–40 m dərinliklərində keçirir. Orta ömrü 19-20 il olub, cinsi yetkinliyə 9-12 yaşında çatır. Kürüləmə vaxtı yetkin fərdlər qumluq sahillərə miqrasiya edir. Kiçi erkəklər dişi fərdin opistosomal zirehindən yapışır. Dişi fərd qruntda quyucuq qazıb oraya 2000-20000 ədəd 1.5 – 3.5 mm diametrində yumurta qoyur. Bundan sonra erkək fərd yumurtaları mayalandırır. Onların sonrakı inkişafı qrunta keçir. Embriogenezin sonunda, 5 həftədən sonra yumurtadan trilobit sürfələr çıxır.
Qidalanması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qılıncquyruqlar dib onurğasızları (ikitaylı molyusklar, polixetlər, nemertinlər) ilə qidalanır. Onların qanı mavi rəngdədir. Məməlilərdən fərqli olaraq onların qanında hemoqlobin əvəzinə hemosianin vardır. Bunun əsas səbəbi hemosianində mis elementinin olmasıdır.[1]
Qılıncquyruqlar yaşadıqları ekosistemin mühüm hissəsidirlər. Onların yumurtaları bir sıra növlər (o cümlədən, bataqlıq quşları, dəniz tısbağaları, timsah və balıqlar) üçün qiymətli qida mənbəyidir.