Böyük Liaxvi çayı
Böyük Liaxvi çayı[1] (oset. Стыр Леуахи;[2] gürc. დიდი ლიახვი, Диди-Лиахви)- Kür çayının sol qolu olub, Gürcüstan ərazisində Cənubi Osetiyada çay.
Əsas xüsusiyyətləri
Uzunluğu 98 km olub, hövzəsinin sahəsi isə 2440 km²-dir. Çayın orta meyilliyi 17,9 m/km-dir[3]. Yuxarı axarlarında Ermanibon adlanır. Buradakı çaylar Böyük Qafqazın cənub yamaclarından başlanğıcını götürür. Məsələn Lazq-Çiti (3877 m) dağından. Çayın axını sürətlidir. Transqafqaz magistralı Böyük Liaxvi çayının yaxınlığından keçir. Hansı ki, bu yol, Şimali və Cənubi Osetiya əyalətlərini bir-biri ilə birləşdirir. Çayın sahilində şəhər tipli qəsəbə Dzau, Çxinval şəhəri, Qufta və İtralis kəndləri və Kür çayına töküldüyü zaman Qori şəhəri yerləşir. Balaca Liaxvi çayın iri sol qoludur. Uzunluğuna görə ikinci iri qolu Paça çayı olub, sağ tərəfdən Qufta kəndi yaxınlığında ona tökülür. Şimalda yerləşən Kexvi kəndində gücü 200 kilo/vat olan SES var. 2007-ci ildə onun gücü 1 meqa/vatta malikdir. Çayın hövzəsində Çilqidzuar dağ gölü yerləşir.
.PNG)
Etimalogiyası
Lixve sözünün xüsusi etimologiyası mövcud deyiı. Belə ki, Li mövcud olan yer, gürcü dilində isə Xev- su və ya çay mənasını verir.[4]
Yaşayış məntəqələri
Cənubi Osetiya ərazisində
- Sredniy Ruk kəndi,
- Baqiata,
- Çala,
- Çarita,
- Uanel,
- Koşkayikau,
- Rokata,
- Elbaçita,
- Bordjnis,
- Stırfaz,
- Uallaq Xuçe,
- Bınaq Xuçe,
- Dzau,
- Ninia
- Buzala,
- Msxleb,
- Bars,
- Stır Qufta,
- Çısıl Qufta,
- İtralis,
Gürcüstan Respublikası daxilində
- Erqneti,
- Aşağı Nikozi,
- Meqvekrisi,
- Pxepisi,
- Şindisi,
- Dzevara,
- Variani,
- Tedoçminda.
İstinadlar
- ↑ ↑ Большая Лиахви // Словарь географических названий СССР / ГУГК, ЦНИИГАиК. — 2-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1983. — С. 35.
- ↑ ↑ Инструкция по передаче на картах осетинских географических названий. — 2-е изд., стереотипное. — М.: ОНТИ ЦНИИГАиК, 1969. — С. 10.
- ↑ ↑ Ресурсы поверхностных вод СССР. Т. 9. Закавказье и Дагестан. Вып. 1. Западное Закавказье/ Под ред. В. Ш. Цомая. — Л.: Гидрометеоиздат, 1974. — С. 353-355. — 578 с.
- ↑ ↑ Словарь географических названий. Статья 2585. Проверено 15 декабря 2008. Архивировано 1 июня 2012 года.