Ana səhifə

Hamının redaktə edə biləcəyi azad ensiklopediya olan Vikipediyaya xoş gəlmisiniz! Hazırda Azərbaycan dilində 194.458 məqalə mövcuddur.

Azərbaycan Teatr Coğrafiya Ədəbiyyat Fəlsəfə Astronomiya Tibb Biologiya Memarlıq Kino Elm Digər portallar

Hamının redaktə edə biləcəyi azad ensiklopediya olan

Vikipediyaya xoş gəlmisiniz!

194.458 məqalə arasından axtar

Hazırda Azərbaycan dilində 194.458 məqalə mövcuddur.

Həftənin seçilmiş məqaləsi

Roma imperiyasında xristianların təqibi — bütün Roma imperiyasında xristianlara qarşı b.e. I əsrindən başlayaraq b.e. IV əsrinə qədər davam edən sporadik və adətən lokal xarakter daşıyan təqiblər. Roma ilkin olaraq Roma paqanizmi və ellinistik din ənənələrində çoxtanrılı bir imperiya idi. Xristianlıq imperiyada yayıldıqca Roma imperator kultu ilə ideoloji qarşıdurmalara girmişdir. İnancları bütlərə sitayişi qadağan etdiyi üçün paqanların ilahiləşdirilmiş imperatorlara və ya digər tanrılara qurban vermək kimi əməlləri xristianlar üçün qeyri-əxlaqi idi. Dövlət və vətəndaş cəmiyyətinin digər üzvləri xristianları dövlətə xəyanətə, müxtəlif dedi-qodulardan ortaya çıxan cinayətlərə, qeyri-qanuni toplantılara və Romada mürtədliyə səbəb olan əcnəbi kultun tətbiqinə görə cəzalandırırdı. Romada ilk lokallaşmış təqib imperator Neronun (54–68) dövründə baş vermişdir. Daha ümumiləşmiş təqiblər Mark Avrelinin (161–180) dövründə gerçəkləşmişdir. Yaranan sakitlikdən sonra təqiblərə imperatorlar Desi Trayan (249–251) və Trebonian Qall (251–253) tərəfindən davam edilmişdir. Desinin dövründə xristianların təqibi xüsusilə genişmiqyaslı olmuşdur. İmperator I Valerianın (253–260) dövründəki təqib onun İran–Roma müharibələri zamanı baş tutan Edessa döyüşündə Sasani imperiyasının şahənşahı I Şapur (240–270) tərəfindən əsir götürülməsi ilə sona çatmışdır. Onun xələfi Qallien (253–268) təqiblərə müvəqqəti olaraq son qoymuşdur. (Davamı...)

Həftənin yaxşı məqaləsi

Nataliya Sinişin — 2005–2014-cü illərdə Ukraynanı, 2014–2017-ci illərdə isə Azərbaycanı təmsil edən qadın güləşçi. Nataliya Sinişin 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal medala sahib olub. Nataliya Sinişin həmçinin 2006-cı ildə Çində, 2007-ci ildə isə Azərbaycanda baş tutan Dünya Çempionatlarının bürünc medallarına sahib olub. Nataliya Sinişin həmçinin üç dəfə — 2009, 2012 və 2016-cı illərdə Avropa Çempionatlarının qalibi olub. 2015-ci ildə Azərbaycanda I Avropa Oyunlarının bürünc medalına sahib olan Natali Sinişin həm də 2017-ci ildə İslam Həmrəyliyi Oyunlarının da gümüş medalına sahib olub. Nataliya Sinişib Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən "Tərəqqi" medalı ilə, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən isə Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu ilə təltif edilib. (Davamı...)

Həftənin seçilmiş siyahısı

Alabama qraflıqlarının siyahısı — ABŞ-ın Alabama ştatının 67 qraflığı. Hər bir qraflıq öz sərhədləri daxilində yerli səviyyədə idarəetməni icra edir. İndiki ştat sərhədləri ilə əhatə olunmuş ərazi tədricən Amerika Birləşmiş Ştatlarına birləşdirildi. ABŞ İstiqlal müharibəsindən sonra, Qərbi Florida müqavilə ilə İspaniyaya verildi, qalan hissəsi isə ilk növbədə Missisipi Ərazisi və daha sonra Alabama Ərazisi olaraq təşkil edildi. Ərazi məclisi, 4 iyun 1800-cü ildə yaradılan Vaşinqton qraflığının ən qədim qraflıq formalaşması da daxil olmaqla, bugünə qədər mövcüd qalan ən qədim qraflıq vahidlərini qurdu. 1814-cü ildə Fort Cekson Müqaviləsi ərazini Amerika mühacirləri üçün açdı, bu da öz növbəsində daha sürətlə qraflıqların yaradılmasına səbəb oldu. Alabama 1819-cu ildə 22-ci ştat olaraq İttifaqa qəbul edildi. Alabama ştatının qanunverici orqanı, Hindilərin Köçürülməsi Aktı qüvvəyə mindiyi və köçkünlərin Alabamanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdığı üçün keçmiş yerlilərin torpaqlarından əlavə qraflıqlar yaratdı. 1820-ci ildə Alabamanın 29 qraflığı var idi. 1830-cu ilə qədər 36 qraflıq var idi və yerli amerikalılar hələ də Alabamanın şimal-şərqində və uzaq qərbində geniş əraziləri işğal edirdilər. 1840-cı ilə qədər 49, 1850-ci ilə qədər 52, 1870-ci ilə qədər 65, və 1903-cü ilə qədər indiki 67 qraflıq yaradılmışdı. 9 fevral 1903-cü ildə yaradılmış Hyuston qraflığı ştatdakı son yaradılan qraflıq idi.

Günün seçilmiş şəkli

Xəbərlər

• Türkiyədə prezident seçkilərinin qalibi I turda müəyyənləşmədiyi üçün 28 may tarixində seçkilərin II turu keçiriləcək.
• Göygöldə 25 may axşam saatlarında baş vermiş sel nəticəsində 2 nəfər ölüb. Rayonun Aşağı Zurnabad, Şəhriyar, Kərəmli və Topalhəsənli kəndlərinə ciddi ziyan dəyib.
• 2023 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində İsveç təmsilçisi Lorin "Tatoo" adlı mahnı ilə qalib olub.
• 11-12 may tarixlərində Azərbaycan-Ermənistan sərhədi istiqamətində erməni hərbi birləşmələrinin törətdiyi təxribatlar nəticəsində Azərbaycan ordusunun 2 hərbçisi şəhid olub.
• Konqo Demokratik Respublikasında baş verən torpaq sürüşmələri nəticəsində 400-dən artıq adam həlak olub və 5500-dən artıq adam itkin düşüb.
• 6 may tarixində Vestminster abbatlığında Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının kralı III Çarlzın tacqoyma mərasimi keçirilib.

Son ölümlər: Mark Şihan, Meri Kuant, Tamilla Nəsirova, Eduard Bağırov, Azər Paşa Nemətov, İranə Tağızadə, Vilayət Hacıyev

Tarixdə bu gün

27 may: Tsusima döyüşünün başlaması, Türkiyədə dövlət çevrilişi

1199 — Torpaqsız İoann İngiltərə kralı oldu.

1703 — Rus çarı I Pyotr Sankt-Peterburq şəhərinin əsasını qoydu.

1941 — II DM: Almaniyaya məxsus "Bismark" linkorunun özünün ilk dəniz səfərində ingilislər tərəfindən batırılması nəticəsində 2106 dənizçi həlak oldu.

1905 — Rus-yapon müharibəsi: Tsusima döyüşü başladı.

1927 — "Ford Motor Company" "Model T"-nin istehsalını dayandırdı.

1960 — Türkiyədə hərbi çevriliş: prezident Cəlal Bayar və Adnan Menderes hökuməti vəzifələrindən kənarlaşdırıldılar.

1996 — Birinci çeçen müharibəsi: Boris Yeltsin Kremldə çeçen mücahidlərinin rəhbəri Zəlimxan Yandarbiyevlə atəşkəs müqaviləsi imzaladı.

Digər günlər: 26 may – 27 may – 28 may

Hazırda 27 may 2023 (UTC) – Səhifəni yenilə

Bilirsinizmi…

Vikipediya məqalələrindən Çili haqqında məlumatlar...

• Çilinin 3.600 km qərbində yerləşən və ölkəyə məxsus olan Pasxa adasındakı Moai daş heykəllərinin hündürlüyü 20 metrəyə çatır. Heykəllərin kim tərəfindən, nə zaman və hansı məqsədlərlə hazırlandığı hələ də naməlum olaraq qalmaqdadır.
• Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin xüsusi qərarına əsasən, dövlət hesabına ali təhsil almaq üçün xaricə göndərilmiş tələbələrdən biri olan Abbas Atamalıbəyov 1948-ci ildə Santyaqo şəhərinə köçmüş, 1966-cı ilə qədər Türkiyə səfirliyində katib vəzifəsində çalışmışdır.
• Çilidə yer kürəsinin ən yüksək dağ göllərindən biri olan Çunqara gölü yerləşir. Dəniz səviyyəsindən onun hamar səthinə qədər olan məsafə — 4570 metr təşkil etməkdədir. Gölün özündə və sahillərində 130-dan çox heyvan və bitki növü yaşamaqdadır.
• Dünyada seçkilər vasitəsi ilə hakimiyyətə qəlmiş ilk marksist prezident olan Salvador Alyende 1974-cü ildə hərbçi Auqusto Pinoçet tərəfindən hərbi çevrilişlə hakimiyyətdən kənarlaşdırılmışdır. Hərbi çevriliş nəticəsində 4 min nəfər edam edilmiş, minlərlə şəxs işgəncələrə məruz qalmış və bir milyona yaxın ölkə vətəndaşı ölkəni tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır.
• Çilidə 105.000 km² ərazini əhatə edən Atakama səhrası yer kürəsinin ən quraq yerlərindən biridir. Burada 400 il ərzində əhəmiyyətli yağıntılar düşməyib. Alimlər müəyyən ediblər ki, təxminən 120.000 il əvvəl Atakamadan çaylar keçib, lakin sonralar quruyub və bu da ərazinin səhralaşmasına gətirib çıxarıb. Məşhur inancın əksinə olaraq, səhra tamamilə Çiliyə aid deyil. Onun bir hissəsi Perudadır.

Kömək səhifələri

• Vikipediyaçılar
• Beş əsas prinsip
• Qaralama dəftəri
• Şablonlar
• Yeni başlayanlar üçün təlimat
• Tez-tez soruşulan suallar

Vikipediya

Vikimedia Fondunun digər layihələri

• Vikilüğət Lüğət
• Vikisitat Sitatlar
• Vikikitab Azad dərsliklər və təlimat kitabları
• Vikimənbə Azad əsər kitabxanası
• Vikixəbər Azad xəbər mənbəyi
• Vikiversitet Tədris materialları
• Vikinövlər Bioloji növlərin sistematikası
• Mediaviki Viki proqram təminatının təkmilləşdirilməsi
• Vikiverilənlər Ortaq verilənlər bazası
• Vikianbar Ortaq media anbarı
• Vikisəyahət Azad səyahət təlimatçası
• Meta-Viki Vikimedia koordinasiya mərkəzi

Türkdilli Vikipediyalar

• Cənubi Azərbaycan
• Başqırd
• Çuvaş
• Krım-tatar
• Qaqauz
• Qaraçay-balkar
• Qaraqalpaq
• Qazax
• Qırğız
• Özbək
• Tatar
• Tıva
• Türk
• Türkmən
• Uyğur
• Yakut