Şindlerin siyahısı (film, 1993)

Şindlerin siyahısı
Schindler's List
Filmin posteri.
Janr	müharibə, bioqrafiya, dram
Rejissor	Stiven Spilberq
Prodüser	Stiven Spilberq, Cerald Molen, Branko Lustiq
Əsərin müəllifi	Tomas Kenillinin "Şindlerin arkı" əsəri əsasında
Ssenari müəllifi	Stiven Zaillyan
Baş rollarda	Liam Nison, Ben Kinqsli, Reyf Fayns, Kerolayn Qudoll, Conatan Seqal, Embet Devidts
Operator	Yanuş Kaminski
Bəstəkar	Con Uilyams
İstehsalçı	Amblin Entertainment Distribüter: Universal Pictures
İlk baxış tarixi	30 noyabr 1993 (Vaşinqton) 15 dekabr 1993 (ABŞ)
Rəng	ağ-qara
Vaxt	195 dəq.
Büdcə	22 milyon $
Gəlir	322,1 milyon $
Ölkə	ABŞ
Dil	ingilis
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şindlerin siyahısı (ing. Schindler's List) — Stiven Spilberqin rejissorluğu və Stiven Zaillyanın ssenaristliyi ilə çəkilmiş 1993-cü il istehsalı epik tarixi dram ABŞ filmi. Avstraliya yazıçısı Tomas Kenillinin "Şindlerin arkı" romanı əsasında çəkilmişdir. Film Sudet almanı olan Oskar Şindler adlı biznesmenin İkinci dünya müharibəsi zamanı 1000-dən çox Polşa yəhudisini öz fabrikində işə alaraq Holokostdan xilas etməsindən bəhs edir. Filmin əsas rollarında Liam Nison (Oskar Şindler), Relf Fayns (SS zabiti Amon Qöt) və Ben Kinqsli (Şindlerin yəhudi mühasibatçısı İtzhak Ştern) çıxış edirlər.

Şindler yəhudiləri haqqında film ideyası ilk dəfə 1963-cü ildə peyda olmuşdur. Şindler yəhudilərdən biri olan Poldek Pfefferberq Şindlerin hekayəsini işıqlandırmağı öz missiyası kimi təyin etmişdi. Spilberq müdiri Sidney Şeynberqin ona "Şindlerin arkı" kitabının tənqidini göndərməsindən sonra layihə ilə maraqlanmağa başlamışdır. Universal Pictures romanın müəlliflik hüquqlarını almış, lakin Spilberq Holokost haqqında film çəkməyə hazır olduğuna əmin olmadığına görə özü filmin rejissoru olmağa qərar verməzdən öncə bir neçə şəxsə filmin rejissoru olmağı təklif etmişdir.

Əsas çəkilişlər Polşanın Krakov şəhərində başlamış, 72 gün davam etmiş və 1993-cü ildə başa çatmışdır. Spilberq filmə sənədli film kimi yanaşdığından onu ağ-qara çəkmişdir. Kinematoqraf Yanuş Kaminski filmə vaxtsızlıq hissi vermək istəmişdir. Con Uilyams filmin musiqisini bəstələmiş, skripkaçı İtzhak Perlman isə filmin əsas musiqisini ifa etmişdir.

"Şindlerin siyahısı" filminin premyerası 30 noyabr 1993-cü ildə Vaşinqton şəhərində baş tutmuşdur və 15 dekabr 1993-cü ildə ABŞ-da buraxılmışdır. Tez-tez bütün dövrlərin ən yaxşı filmləri arasında göstərilən film 22 milyon ABŞ dolları olan büdcəsinə qarşılıq 322 milyon ABŞ dolları gəlir əldə etmişdir. Film Ən yaxşı film, Ən yaxşı rejissor, Ən yaxşı adaptasiya olunmuş ssenari və Ən yaxşı orijinal musiqi nominasiyaları daxil olmaqla 7 Oskar mükafatına (12 nominasiyadan) və bir çox mükafatlara (7 BAFTA və 3 Qızıl qlobus mükafatı daxil olmaqla) layiq görülmüşdür. 2007-ci ildə ABŞ Film İnstitutu filmi bütün dövrlərin ən yaxşı 100 ABŞ filmi siyahısında 8-ci yerdə göstərmişdir. Konqres Kitabxanası 2004-cü ildə filmin ABŞ Milli Film Arxivində saxlanması barədə qərar qəbul etmişdir.

Rollarda

Liam Nison Oskar Şindler rolu üçün seçilmişdi.

• Liam Nison Oskar Şindler rolunda
• Ben Kinqsli İtzhak Ştern rolunda
• Relf Fayns Amon Qöt rolunda
• Kerolayn Qudoll Emili Şindler rolunda
• Conatan Seqale Poldek Pfefferberq rolunda
• Embet Devidts Helen Hirş rolunda
• Malqorzata Qebel Viktoriya Klonovska rolunda
• Mark İvanir Marsel Qoldberq rolunda
• Beatriçe Makola İnqrid rolunda
• Andrey Severin Yulian Şerner rolunda
• Friedrix fon Tyun Rolf Kzurda rolunda
• Yeji Novak investisiyaçı rolunda
• Norbert Vaysser Albert Huyar rolunda
• Anna Muça Danka Dresner rolunda
• Adi Nitzan Mila Pfefferberq rolunda
• Pyotr Polk Leo Rosner rolunda
• Rami Heuberqer İosif Bau rolunda
• Ezra Daqan Rabbi Menasha Levartov rolunda
• Elina Lövenson Diana Reyter rolunda
• Hans-Yörq Assmann Yulius Madritş rolunda
• Hans-Mixael Reberq Rudolf Höss rolunda
• Daniel Del Ponte Yozef Menqele rolunda
• Avqust Şmölzer Dieter Rayder rolunda
• Luser Pistor Yozef Leypold
• Oliviya Dąbrovska Qırmızı qız rolunda

Mənbələr

• "6th Annual Chicagos Film Critics Awards". Chicago Film Critics Association (1993). 16 aprel 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2018.
• "19th Annual Los Angeles Film Critics Awards". Los Angeles Film Critics Association (2007).
• "The 66th Academy Awards (1994) Nominees and Winners". Academy of Motion Picture Arts and Sciences (March 21, 1994). 29 aprel 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2018.
• "100 Greatest Films". Channel 4 (April 8, 2008). 9 iyun 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2018.
• "100 Greatest War Films". Channel 4. 18 may 2005 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2018.
• "AFI's 100 Years ... 100 Movies". American Film Institute (1998).
• "AFI's 100 Years ... 100 Heroes and Villains". American Film Institute (2003).
• "AFI's 100 Years ... 100 Quotes". American Film Institute (2005).
• "AFI's 100 Years ... 100 Cheers". American Film Institute (May 31, 2006).
• "AFI's 100 Years ... 100 Movies – 10th Anniversary Edition". American Film Institute (June 20, 2007).
• "AFI's 10 Top 10: Top 10 Epic". American Film Institute (2008).
• Ansen, David; Kuflik, Abigail (December 19, 1993). "Spielberg's obsession". Newsweek 122 (25): pp. 112–116.
• "Bafta Awards: Schindler's List". British Academy of Film and Television Arts.
• Bartov, Omer (1997). "Spielberg's Oskar: Hollywood Tries Evil", Spielberg's Holocaust: Critical Perspectives on Schindler's List. Bloomington, IN: Indiana University Press, 41–60. ISBN 978-0-253-21098-2.
• Berardinelli, James "Rewinding 1993 – The Best Films". reelviews.net (December 31, 1993).
• Branigin, William (March 9, 1994). "'Schindler's List' Fuss In Philippines – Censors Object To Sex, Not The Nazi Horrors". The Seattle Times. http://community.seattletimes.nwsource.com/archive/?date=19940309&slug=1899178.
• Bresheeth, Haim (1997). "The Great Taboo Broken: Reflections on the Israeli Reception of Schindler's List", Spielberg's Holocaust: Critical Perspectives on Schindler's List. Bloomington, IN: Indiana University Press, 193–212. ISBN 978-0-253-21098-2.
• "Schindler's List". British Board of Film Classification.
• Caron, André "Spielberg's Fiery Lights". The Question Spielberg: A Symposium Part Two: Films and Moments. Senses of Cinema (July 25, 2003).
• Chuang, Angie (February 25, 1997). "Television: 'Schindler's' Showing". Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/1997-02-25/entertainment/ca-32141_1_los-angeles-radio-stations. İstifadə tarixi: October 27, 2013.
• Corliss, Richard (February 21, 1994). "The Man Behind the Monster". Time. http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,980191,00.html. İstifadə tarixi: October 13, 2014.
• Corliss, Richard; Schickel, Richard (2005). "All-Time 100 Best Movies". Time. http://www.filmsite.org/timemagazinegreats.html. İstifadə tarixi: October 27, 2013.
• (2005) Roman Polanski: Interviews. Jackson: University Press of Mississippi. ISBN 978-1-57806-799-2.
• Crowe, David M. (2004). Oskar Schindler: The Untold Account of His Life, Wartime Activities, and the True Story Behind the List. Cambridge, MA: Westview Press. ISBN 978-0-465-00253-5.
• Ebert, Roger "Schindler's List". Roger Ebert's Journal (December 15, 1993).
• Ebert, Roger "The Best 10 Movies of 1993". Roger Ebert's Journal (December 31, 1993).
• Ebert, Roger (October 18, 2002). "In Praise Of Love". Chicago Sun-Times. https://www.rogerebert.com/reviews/in-praise-of-love-2002. İstifadə tarixi: July 2, 2018.
• Epstein, Jason (April 21, 1994). "A Dissent on 'Schindler's List'". The New York Review of Books (New York). İstifadə tarixi: July 2, 2018. 
• Freer, Ian (2001). The Complete Spielberg. Virgin Books, 220–237. ISBN 978-0-7535-0556-4.
• Gangel, Jamie "The man behind the music of 'Star Wars'". NBC (May 6, 2005).
• Gellately, Robert (1993). "Between Exploitation, Rescue, and Annihilation: Reviewing Schindler's List". Central European History 26 (4): 475–489. DOI:10.1017/S0008938900009419.
• Giardina, Carolyn (February 7, 2011). "Michael Kahn, Michael Brown to Receive ACE Lifetime Achievement Awards". The Hollywood Reporter. https://www.hollywoodreporter.com/news/michael-kahn-michael-brown-receive-97149. İstifadə tarixi: July 2, 2018.
• Gilman, Greg (March 5, 2013). "Red coat girl traumatized by 'Schindler's List'". Sarnia Observer (Sarnia, Ontario). http://www.theobserver.ca/2013/03/05/red-coat-girl-traumatized-by-schindlers-list. İstifadə tarixi: October 20, 2013.
• Goldman, A. J. (August 25, 2005). "Stanley Kubrick's Unrealized Vision". Jewish Journal. Arxivləşdirilib: [1] saytından October 17, 2013 tarixində. https://web.archive.org/web/20131017083704/http://www.jewishjournal.com/arts/article/stanley_kubricks_unrealized_vision_20050826/. İstifadə tarixi: July 2, 2018.
• Greydanus, Steven D. "The Vatican Film List". Decent Films (March 17, 1995).
• Gross, John (February 3, 1994). "Hollywood and the Holocaust". New York Review of Books. Vol. 16 no. 3. İstifadə tarixi: July 2, 2018. 
• Haneke, Michael (November 14, 2009). "Michael Haneke discusses 'The White Ribbon'". Time Out London. İstifadə tarixi: July 2, 2018. 
• Horowitz, Sara (1997). "But Is It Good for the Jews? Spielberg's Schindler and the Aesthetics of Atrocity", Spielberg's Holocaust: Critical Perspectives on Schindler's List. Bloomington, IN: Indiana University Press, 119–139. ISBN 978-0-253-21098-2.
• Johnson, Eric C. "Gene Siskel's Top Ten Lists 1969–1998". Index of Critics (February 28, 2011).
• Keneally, Thomas (2007). Searching for Schindler: A Memoir. New York: Nan A. Talese. ISBN 978-0-385-52617-3.
• Kertész, Imre (Spring 2001). "Who Owns Auschwitz?". Yale Journal of Criticism 14 (1): 267–272. DOI:10.1353/yale.2001.0010.  (abunə tələb olunur)
• Kosulicova, Ivana (January 7, 2002). "Drowning the bad times: Juraj Herz interviewed". Kinoeye. Vol. 2 no. 1. İstifadə tarixi: October 28, 2013. 
• Lanzmann, Claude "Schindler's List is an impossible story". University College Utrecht (2007).
• (January 2014) "Psychopathy and the Cinema: Fact or Fiction?". Journal of Forensic Sciences 59 (1): 167–174. DOI:10.1111/1556-4029.12359. PMID 24329037.  (abunə tələb olunur)
• "Librarian of Congress Adds 25 Films to National Film Registry". Library of Congress (December 28, 2004).
• Ligocka, Roma (2002). The Girl in the Red Coat: A Memoir. New York: St Martin's Press.
• Loshitsky, Yosefa (1997). "Introduction", Spielberg's Holocaust: Critical Perspectives on Schindler's List. Bloomington, IN: Indiana University Press, 1–17. ISBN 978-0-253-21098-2.
• Maltin, Leonard "100 Must-See Films of the 20th Century". Movie and Video Guide 2000. American Movie Classics Company (1999).
• Maltin, Leonard (2013). Leonard Maltin's 2013 Movie Guide: The Modern Era. London: Penguin. ISBN 978-0-451-23774-3.
• Maslin, Janet (December 16, 1993). "New York Critics Honor 'Schindler's List'". The New York Times. https://www.nytimes.com/1993/12/16/movies/new-york-critics-honor-schindler-s-list.html. İstifadə tarixi: December 15, 2013.
• McBride, Joseph (1997). Steven Spielberg: A Biography. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-81167-3.
• Medien, Nasiri "A Life Like A Song With Ever Changing Verses". giorafeidman-online.com (2011).
• (September 2009) "Prime Time Commemoration: An Analysis of Television Broadcasts on Israel's Memorial Day for the Holocaust and the Heroism". Journal of Communication 59 (3): 456–480. DOI:10.1111/j.1460-2466.2009.01424.x. ISSN 0021-9916. İstifadə tarixi: October 23, 2014.
• Mintz, Alan (2001). Popular Culture and the Shaping of Holocaust Memory in America, The Samuel and Althea Stroum Lectures in Jewish Studies. Seattle; London: University of Washington Press. ISBN 978-0-295-98161-1.
• Palowski, Franciszek [1993] (1998). The Making of Schindler's List: Behind the Scenes of an Epic Film. Secaucus, NJ: Carol Publishing Group. ISBN 978-1-55972-445-6.
• "Past Awards". National Society of Film Critics (2013).
• Patrizio, Andy (March 10, 2004). "Schindler's List: The DVD is good, too". IGN Entertainment. http://ca.ign.com/articles/2004/03/10/schindlers-list. İstifadə tarixi: July 2, 2018.
• Perlman, Itzhak. John Williams, Itzhak Perlman – Schindler's List. YouTube. Yoxlanılıb 27 oktyabr 2013. Hadisə 00:00 to 00:51.
• "PGA Award Winners 1990–2010". Producers Guild of America.
• Pond, Steve (January 19, 2011). "Steven Zaillian to Receive WGA Laurel Award". The Wrap News. https://www.thewrap.com/steven-zaillian-receive-wga-laurel-award-24032/. İstifadə tarixi: July 2, 2018.
• Rafferty, Terrence (1993). "The Film File: Schindler's List". The New Yorker. Archived from the original on June 13, 2007. İstifadə tarixi: July 2, 2018. 
• Rosner, Orin "לכל איש יש שם – גם לילדה עם המעיל האדום מ"רשימת שינדלר"" (Hebrew). Ynet (April 23, 2014).
• Royal, Susan "An Interview with Steven Spielberg". Inside Film Magazine Online.
• Rubin, Susan Goldman (2001). Steven Spielberg: Crazy for Movies. New York: Harry N. Abrams. ISBN 978-0-8109-4492-3.
• Schickel, Richard (2012). Steven Spielberg: A Retrospective. New York: Sterling. ISBN 978-1-4027-9650-0.
• Schiff, Stephen (March 21, 1994). "Seriously Spielberg". The New Yorker. pp. 96–109. İstifadə tarixi: July 2, 2018. 
• "Schindler's List". Hollywood Foreign Press Association. 29 oktyabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2018.
• "Schindler's List: Box Set Laserdisc Edition". Amazon.
• "Schindler's List (Blu-ray + DVD + Digital Copy + UltraViolet) (1993)". Amazon.
• "Schindler's List (Widescreen Edition) (1993)". Amazon.
• "Schindler's List Collector's Gift Set (1993)". Amazon.
• Staff (February 26, 1997). "After rebuke, congressman apologizes for 'Schindler's List' remarks". CNN. Arxivləşdirilib: [2] saytından October 11, 2007 tarixində. https://web.archive.org/web/20071011191648/http://cnn.com/US/9702/26/schindler.debate/. İstifadə tarixi: July 2, 2018.
• Staff (February 28, 1994). "German "Schindler's List" Debut Launches Debate, Soul-Searching". Houston Post. Reuters.
• Staff (February 26, 1997). "GOP Lawmaker Blasts NBC For Airing 'Schindler's List'". Chicago Tribune. http://articles.chicagotribune.com/1997-02-26/news/9702270115_1_nbc-west-coast-president-nudity-violence. İstifadə tarixi: October 28, 2013.
• Staff. "How did "Schindler's List" change Krakow?". Pavo Travel (December 5, 2014).
• Staff (February 21, 1997). ""Mehr Wirkung ohne Werbung": Gemischte Reaktionen jüdischer Gemeinden auf geplante Unterbrechung von "Schindlers Liste"" (German). Berliner Zeitung (Berlin). Arxivləşdirilib: [3] saytından December 24, 2008 tarixində. https://web.archive.org/web/20081224185523/http://www.berlinonline.de/berliner-zeitung/archiv/.bin/dump.fcgi/1997/0221/none/0068/index.html. İstifadə tarixi: July 2, 2018.
• Staff. "Oskar Winner: Liam Neeson joins the A-List after 'Schindler's List'". Entertainment Weekly (January 21, 1994).
• Staff (March 3, 1997). "People's Choice: Ratings according to Nielsen Feb. 17–23" (PDF). Broadcasting & Cable. p. 31. İstifadə tarixi: July 2, 2018. 
• Staff. "John Williams: Schindler's List". All Media Network.
• Staff (January 8, 2013). "Spielberg earns 11th Directors Guild nomination". Associated Press. CBC News. http://www.cbc.ca/news/arts/spielberg-earns-11th-directors-guild-nomination-1.1376761. İstifadə tarixi: December 14, 2013.
• Thompson, Anne "Spielberg and 'Schindler's List': How it came together". Entertainment Weekly (January 21, 1994).
• "Top 100 Films (Centenary) from Time Out" (1995).
• Verniere, James (December 15, 1993). "Holocaust Drama is a Spielberg Triumph". Boston Herald.

Xarici keçidlər

• Şindlerin siyahısı — Internet Movie Database saytında.

• Şindlerin siyahısı Amerika Film İnstitutunun Film Kataloqunda
• Şindlerin siyahısı TCM Movie Database saytında
• Şindlerin siyahısı Box Office Mojo-da
• Şindlerin siyahısı AllMovie saytında
• Şindlerin siyahısı (film, 1993) Rotten Tomatoes saytında  (ing.)
• Şindlerin siyahısı Metacritic-də