Amerika–Meksika müharibəsi

Vikipediya, azad ensiklopediya
(ABŞ-Meksika müharibəsi səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Meksika-ABŞ müharibəsi
Tarix 25 aprel, 1846 - 2 fevral, 1848
Yeri Meksika əraziləri
Nəticəsi ABŞ-nin qəti qələbəsi. Meksika ərazilərinin yarısının işğal olunması və Texasın ABŞ nəzarətinə keçməsi.
Münaqişə tərəfləri


ABŞ


Meksika

Komandan(lar)

Ceyms Polk
Zakari Teylor

Mariano Arista

Tərəflərin qüvvəsi

1846 -8.613[1]
1848 -32.000 əsgər
59.000 könüllü[2]

34.000–60.000 əsgər[3]

İtkilər

13.283

16.000

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Meksika-ABŞ müharibəsi (ing. Mexican–American War) — Meksika ilə ABŞ arasında sərhəd anlaşılmazlığı səbəbindən 1846–1848-ci illərdə baş vermiş müharibə.

ABŞ-nin Texası ilhaq etməsi və sərhəd mübahisələri səbəbiylə 1845-ci ildə meydana gələn Meksika-Amerika müharibəsi və ya Meksika müharibəsi (1846–1848). Bu, ABŞ-nin qətiyyətli qələbəsi və Rio Grande-dən Böyük Okeana qədər geniş Meksika ərazisini ələ keçirməsi ilə nəticələndi. Texasın ilhaqı nəticəsində yaranan gərginlikdən sonra ABŞ prezidenti Ceyms K. Polk mübahisəli Texas sərhəd məsələsini və Nyu-Meksiko və Kaliforniyanın Meksikada alınmasını müzakirə etmək üçün Con Slidelli Meksikaya göndərdi. Meksikalı idarəçilər bu görüşdən imtina etdikdən sonra general Zachary Taylor komandirliyindəki qoşunlara Nueces və Rio Grande arasındakı mübahisəli ərazini işğal etməyi əmr etdi (Yanvar 1846). Konqres Meksikanın qoşunlarının aprelin 25-də Rio Grande-dən keçdiyini və Meksikanın bu münasibətə görə müharibə tələb edəcəyi bir vaxtda Taylorun qoşunlarına hücum etdiyini biləndə Mayın 11-də Meksikanın Amerika ərazisindəki Amerika qanını tökdüyü mövzusunda bir çıxış etdi. . Konqres əsasən 13 May müharibə elan etdi. Demokratlar müharibəni coşğuyla dəstəklədiyi bir vaxtda, təşəbbüsün ədalətsiz bir yer tutması olaraq görən Whigs və yeni torpaqlara köləliyin yayılmasından narahat olan quldarlıq əleyhinə dairələr müharibəyə qarşı çıxdılar. ABŞ ictimaiyyətində dərin bölünməsinə baxmayaraq, ABŞ qoşunları bütün böyük döyüşlərdə çox olan Meksika ordusunu məğlub etdi. Teylorun qüvvələri Meksikanın şimal-şərqini işğal etdilər. Polkovnik Stiven Kearni Nyu Meksiko və Kaliforniyaya hücum etdi. General Winfield Scott Veracruz'a Mexiko'ya yürüş etdi. Müharibənin hərbi mərhələsi 14 sentyabr 1847-ci ildə Meksika yıxıldıqda başa çatdı. Barışıq danışıqları aparmaq üçün Scott qüvvələri ilə Meksikaya gedən Nikolas Trist, 2 fevral 1848-ci ildə Meksikada yeni bir idarənin qurulmasından sonra Guadalupe Hidalgo müqaviləsini imzaladı. Müqavilə ilə bu gün Nyu Meksiko, Nevada, Arizona və Kaliforniya ştatlarını təşkil edən ərazilər ABŞ-yə 15 milyon dollara buraxılır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Arxivlənmiş surət". 2007-05-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-16.
  2. "Arxivlənmiş surət". 2019-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-16.
  3. "Arxivlənmiş surət". 2007-11-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-16.