Kərkəslər

Kərkəslər
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Sinif: Quşlar İnfrasinif: Yenidamaqlılar Klad: Neoaves Klad: Passerea Klad: Telluraves Klad: Accipitrimorphae Dəstə: Qırğıkimilər Fəsilə: Qırğılar Yarımfəsilə: Kərkəslər
Beynəlxalq elmi adı
Aegypiinae James Lee Peters, 1931
Şəklin VikiAnbarda axtarışı FW   105599

Kərkəslər (lat. Aegypiinae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinə aid heyvan yarımfəsiləsi.

Təsviri

Uzunluğu 95-114 sm-dır. Başı və boynu leşlərin içalatını yeyərkən kirlənməməsi üçün qısa tüklərlə örtülmüşdür (bu xüsusiyyətinə görə sadəcə toğlugötürən və palma kərkəsi istisna təşkil edir). Qanadları genişdir — kərkəskimilərin əsas qidası olan leş axtarışında uzun müddət uçmağa uyğunlaşmışdır. Ayaqlar sadəcə gəzməyə və qaçmağa uyğunlaşmışdır və yalnız toğlugötürən ayaq caynaqlarında şikarını daşıya bilir.

Yayılması

Cənubi Avropada, Afrikada və Cənubi Asiyada yayılıb.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

Həm dağlarda, həm də açıqlıqda, əsasən quraq bölgələrdə yaşayırlar. Çox vaxt qayalarda, bəzən isə ağaclarda dəstə halında yuva qururlar. Bir yumurtlamaya bir və ya iki yumurta qoya bilirlər. Balalarına qidanı çinədanlarında gətirirlər. Təbii sanitar kimi son dərəcə faydalıdırlar. Növlərinin sayı kəskin şəkildə azalır (xüsusilə Avropada).

Təsnifatı

10 cinsi və təqribən 15 növü mövcuddur.

• Yekəqulaq Afrika kərkəsləri (lat. Torgos tracheliotus)
• Ağboğaz Afrika kərkəsləri (lat. Trigonoceps occipitalis)
• Qonur quzğunlar (lat. Necrosyrtes monachus)
• Kərkəslər (lat. Gyps) — bəzən tərkibində ağkürək kərkəslər (lat. Pseudogyps) fərqləndirilir.
• Yekəqulaq Hindistan kərkəsləri (lat. Sarcogyps calvus)
• Palma kərkəsləri (lat. Gypohierax angolensis) — bəzən sahilqartalı yarlmfəslinə aid edilir.
• Leşcil ağ kərkəslər (lat. Neophron percnopterus)
• Qara kərkəslər (lat. Aegypius monachus)
• Toğlugötürənlər (lat. Gypaetus barbatus)

Ədəbiyyat

• Биологический энциклопедический словарь /Под ред. М. С. Гилярова. — 2-е изд., исправл. — М.: Большая российская энциклопедия, 1995.
• Грифы, хищные птицы  // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.