Al-əlvan qızılxallı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Al-əlvan qızılxallı
Elmi təsnifat
XƏTA: parentrang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Al-əlvan qızılxallı
Beynəlxalq elmi adı


Al-əlvan qızılxallı, Mikija ,Poladbaş qızılxallı? (lat. Oncorhynchus mykiss) — Qızılbalıqkimilər dəstəsindən balıq növü. Göy qurşağı qızılbalığı və ya Polad baş (Oncorhynchus mykiss), 1882-ci ildə Şimal Amerikadan Avropaya gətirilmiş olan bir alabalıq növü. Balıq istehsalı üçün Avropalı alabalıq növlərindən çox daha uyğundur (25 dərəcə su istiliyi belə problemi olmaz) və ləzzətli və az sümüklü ətindən ötəri yemək balığı olaraq çox sevilər.

Göy qurşağı qızılbalığı 80 sm uzunluğa və 10 kq ağırlığa vara bilər. Qaranlıq bir mənzərənin qarşısında dayansa yan tərəfindəki qırmızı xətti ilə gözə dəyər, amma işıqlıq bir mənzərənin qarşısında haradasa heç görülməz. Dərə qızılbalığına çox bənzər amma qırmızı nöqtələri onunkindən daha diqqətə çarpandır, başı daha qısadır və çənəsinin alt qisimi daha önə çıxıntılıdır.


Polad başlar balaykən sürü olaraq yaşayarlar. Ancaq 3 kilo ağırlığa vardıqlarından sonra tək başlarına, özlərinə aid olaraq mənimsədikləri bir alan/sahə içərisində ovlanmağa başlarlar. Ömürlərinin uzunluğu yaşadıqları suyun keyfiyyətinə bağlı olaraq ortalama 7 ildir, amma Kaliforniyada 11 yaşına çatanları sübut edilmişdir.

Polad baş 2 yaşından etibarən cütləşə bilər. Artıma zamanları Avropada Aralıq/dekabr ayından May ayına qədər, Amerikada isə martısansaya arasıdır. Yumurtalarını çaxıl daşları və qum ilə örtərlər. Balaların yumurtadan çıxmaları suyun istiliyinə bağlı olaraq 32 elə 64 gün davam edər. Balaların çoxu daha böyük balıqlar tərəfindən məğlub olar və yalnız kiçik bir azlığı həyatda qalmağı bacarar.

Polad başlar böcəklərdən, kiçik balıqlardan, qurbağalardan, soxulcanlardan, qurbağa balalarından və hətta öz növünün balalarından bəslənər. Böcəkləri həm suyun altında həm suyun üstündə ovlarlar. Suyun üstündə uçan bir ağcaqanadı sudan sıçrayaraq havada bağla bilərlər.

Yaşadığı yerlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Göy qurşağı qızılbalığı Polad başın gerçək məmləkəti ABŞın şimal qərbi və Kanadanın cənub qərbidir. 1882-ci ildə Amerikadan Avropaya gətirilmiş və 19' ncu əsrin sonundan bəri heç dayanmadan davamlı yeni ölkələrə ixrac edilmişdir. Çaylarda və göllərdədə yaşayarlar, amma əslində ən çox aydın və sürətli axan dərələri seçərlər. Digər alabalıq növlərindən daha sürətli böyüdüyü və daha çox qidaya ehtiyacı olduğu üçün təbiətə buraxılan polad başlar digər yerli alabalıq növlərinin soylarının tükənməsinə səbəb ola bilər ancaq dərə qızılbalığı polad başın ləzzətinə "xeyr" deyə bilməz.