Cənub Aşırımı üçün mənbəyə bax

{{Aşırım|Adı=Cənub Aşırımı|Ölkə=Nepal|Ölkə 1=Çin|Hündürlüyü={{Convert|7,906|m|ft}}|lat_dir=N|lat_deg=27|lat_min=58|lat_sec=30|lon_dir=E|lon_min=55|lon_deg=86|lon_sec=55.5|Təsvir=Summit camp Everest.jpg}}

'''Cənub Aşırımı -''' [[Everest]] və [[Lhotze]], yəni müvafiq olaraq dünyanın ən yüksək və dördüncü ən yüksək dağları arasında aşırımdır. Cənub Aşırımı adətən yüksək küləklər altında qalır

və buna görə də əhəmiyyətli dərəcədə qar yığımından azad olur. 1950-ci ildən (Tibet bağlandıqda) [[Everest]] ekspedisiyalarının əksəriyyəti Nepaldan çıxaraq cənub-şərq silsiləsi və Cənub Aşırımı yolu ilə gedirlər. Alpinistlər [[Nepal]]dakı cənub-şərq silsiləsindən Everestə qalxmağa çalışdıqda, son düşərgəni (adətən IV Düşərgə) Cənub Aşırımında qururlar.

Cənub Aşırımına ilk dəfə 12 May 1952-ci ildə Aubert, Lambert və Eduard Viss-Dunantın İsveçrə Dağ Everest Ekspedisiyası dırmanmışdır.<ref>[[iarchive:mountainworld195029881mbp/page/n105|Mountainworld]]</ref> Onlar zirvəni fəth edə bilməmişdilər.

Cənub Aşırımında alpinistlər ölüm zonasına girirlər. Hündürlükdəki xəstəlik bu yüksəklikdə əhəmiyyətli bir təhlükədir və asanlıqla ölümcül olduğunu sübut edə bilər. Yatmaq da çətindir və alpinistlərin əksəriyyətinin həzm sistemləri əhəmiyyətli dərəcədə yavaşlayır və ya tamamilə dayanır. Bunun səbəbi, bu yüksəklikdə bədənin yeni qida həzm etməkdən daha çox enerji mənbələrindən istifadə etməsidir. Əksər alpinistlər burada əlavə oksigen istifadə etməyə başlayacaqlar və zirvə fəthi etməküçün maksimum cəmi iki və ya üç günə sahib olacaqlar. Aydın hava və az külək zirvəyə cəhd edib-etməyəcəyinizə qərar verən vacib amillərdir. Hava bu qısa bir neçə gün ərzində işləmirsə, alpinistlər enmək məcburiyyətində qalırlar, bir çoxu geri qayıdaraq [[Everest Baza düşərgələri|Baza düşərgəsinə]] gedirlər. Alpinistlər nadir hallarda müəyyən bir ekspedisiyada Cənub Aşırımına qayıtmaq üçün ikinci bir şans əldə edirlər.

2005-ci ildə Fransanın Didier Delsalle,Cənub Aşırımına ''Eurocopter AS350 B3'' helikopterini endirdi.<ref name="eurocopter2">{{cite web|url=http://www.nationalgeographic.com/adventure/0509/whats_new/helicopter_everest.html|title=Landing on Air|publisher=National Geographic Adventure|date=1 September 2005|accessdate=24 June 2009|archive-date=2 August 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090802071837/http://www.nationalgeographic.com/adventure/0509/whats_new/helicopter_everest.html|url-status=dead|arxivləşdirmə tarixi=26 October 2005|archiveurl=https://web.archive.org/web/20051026162717/http://www.nationalgeographic.com/adventure/0509/whats_new/helicopter_everest.html|deadurl=live}}</ref> İki gün sonra o Everest dağının zirvəsinə ilk vertolyot enişi etdi.<ref name="everestnet">{{cite web|url=http://www.mounteverest.net/story/FrenchEverestMysteryChoppersUtopiasummit-VIDEOMay272005.shtml|title=French Everest Mystery Chopper's Utopia summit|publisher=MountEverest.net|date=27 May 2005|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150113192323/http://www.mounteverest.net/story/FrenchEverestMysteryChoppersUtopiasummit-VIDEOMay272005.shtml|archivedate=13 January 2015}}</ref>

2019-cu ilin may ayında dünyanın ən yüksək hava stansiyası Everest-də quraşdırıldı. Stansiyanın bir hissəsi Cənub Aşırımında, digəri isə "Balkon" adı ilə tanınan Cənub zirvəsində idi.<ref name="nationalgeographic.com">{{Cite web|url=https://www.nationalgeographic.com/adventure/2019/06/mount-everest-highest-weather-station/|title=Inside the Everest expedition that built the world’s highest weather station|date=2019-06-13|website=Exploration & Adventure|access-date=2019-06-16|archive-date=2019-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20190616052208/https://www.nationalgeographic.com/adventure/2019/06/mount-everest-highest-weather-station/|url-status=live|arxivləşdirmə tarixi=2019-06-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190616052208/https://www.nationalgeographic.com/adventure/2019/06/mount-everest-highest-weather-station/|deadurl=live}}</ref> Eləcə də bəzi digər stansiya və yerlər də daha yüksək bir yerə qoyuldu.  Hava stansiyaları təxminən 7 fut hündürlükdədir (2.136 metr) və 110 funt (təxminən 50 kiloqram) ağırlıqdadır.<ref name="nationalgeographic.com"/>

== Həmçinin bax ==

* [[Şimal Aşırımı]]
* [[Lhotze]]
* [[Kangşung divarı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

* [http://www.staeudtner.com/allgemein/south-col-everest/ Painting of the South Col]

[[Kateqoriya:Everest]]