Fonem üçün mənbəyə bax

'''Fonem''' ({{lang-grc|φώνημα}} «səs»)— sözün mənasını dəyişən [[səs]]dir. Məsələn, tələ – dələ, zaman – saman, dağ – sağ, çağ – bağ – tağ, kal – kol və s.

Dilimizdə [[dil]] vahidləri müstəqil və qeyri-müstəqil olmaqla iki yerə bölünür. Müstəqil dil vahidləri (söz, [[cümlə]]) dilin formalaşmasında aparıcı rol oynayır. Qeyri-müstəqil dil vahidləri isə söz və ya cümlənin (müstəqil dil vahidlərinin) formalaşması vasitəsi kimi çıxış edir. Fonem belə bir qeyri-müstəqil dil vahidlərindən hesab olunur<ref>{{Cite web |title=Fonem. Orfoqrafiya. Orfoqram. – Language Mag |url=https://language.az/az/06181747.html |access-date=2020-01-21 |archive-date=2021-09-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210922022729/https://language.az/az/06181747.html |url-status=live }}</ref>.

[[Azərbaycan dili]]nin fonem tərkibində 15 sait və 25 samit vardır. Bu 40 fonem Azərbaycan əlifbasında 32 hərflə işarə edilir.
Azərbaycan dilində 9 qısa (i,ü,e,ö,ə,a,o,u,ı), 6 uzun (i:,e:,ö:,ə:, a:,u:) sait vardır. Uzun saitlər bu dil üçün səciyyəvi deyil, onlar demək olar ki, yalnız alınma sözlərdə çox az hallarda işlənir.
Fonetik [[vurğu]], bir qayda olaraq, sonuncu hecaya düşür. Fonematik vurğunun yeri sözün mənasından asılı olaraq dəyişmir: alma' — 'alma. Omoqraflarda vurğu mənanı dəyişir: 'alma-alma', g'əlin-gəl'in.
Azərbaycan dilində söz əvvəlində işlənməyən 2 fonem var: ı saiti və ğ samiti<ref>{{Cite web |title=Azərbaycan dili haqqında - kayzen.az |url=https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-dili/18968/az%C9%99rbaycan-dili-haqq%C4%B1nda.html |access-date=2020-01-21 |archive-date=2021-08-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210805112900/https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-dili/18968/az%C9%99rbaycan-dili-haqq%C4%B1nda.html |url-status=live }}</ref>.

== İstinadlar ==

[[Kateqoriya:Fonetika]]