Grand Theft Auto (oyun seriyası) üçün mənbəyə bax

{{Videooyun seriyası
| başlıq                 = 
| şəkil                  = Grand Theft Auto logo series.svg
| izah                   = {{small|2011-ci ildən bəri istifadə oluan seriya loqosu}}
| janr                   = [[Döyüş-macəra oyunu]]
| yaradıcı               = {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[Rockstar North]] <br> {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[Rockstar Leeds]] <br> {{bayraq|ABŞ}} [[Digital Eclipse]] <br> {{bayraq|Kanada}} [[Rockstar Toronto]]
| nəşrçi                 = [[Fayl:Rockstar Games Logo.svg|22px]] [[Rockstar Games]]
| müəllif                = [[Deyvid Cons]] <br> [[Mayk Deylli]]
| sənətçi                = 
| ssenarist              = 
| bəstəkar               = 
| platforma              = [[Microsoft Windows]] {{Collapsible list |title=Tam siyahı:|[[Android (əməliyyat sistemi)|Android]], [[Dreamcast]], [[Fire OS]], [[Game Boy Advance]], [[Game Boy Color]], [[iOS]], [[macOS]], [[MS-DOS]], [[Nintendo DS]], [[PlayStation (konsol)|PlayStation]], [[PlayStation 2]], [[PlayStation 3]], [[PlayStation 4]], [[PlayStation 5]], [[Windows Phone]], [[Xbox (konsol)|Xbox]], [[Xbox 360]], [[Xbox One]]}}
| orijinal platforma     =
| başlanğıc ili          = 
| ilk buraxılış versiyası= [[Grand Theft Auto]]
| ilk buraxılış tarixi   = 21 oktyabr 1997
| son buraxılış versiyası= [[Grand Theft Auto V]]
| son buraxılış tarixi   = 17 sentyabr 2013
| spinofflar             = 
| vebsaytı               = [https://www.rockstargames.com/V/restricted-content/agegate/form?redirect=https%3A%2F%2Fwww.rockstargames.com%2FV%2F&options=&locale=en_us/ Rockstar Games]
}}
'''Grand Theft Auto''' və ya rəsmi abreviaturu ilə '''GTA''' — oyun proqramçıları [[Deyvid Cons]], [[Mayk Deylli]], [[Den Hauzer]] və [[Sem Hauzer]], oyun dizayneri [[Zakeri Klark]] tərəfindən yaradılan videooyun seriyası. İlk dəfə [[İngiltərə]]də [[Rockstar North]] tərəfindən hazırlanmış və [[Rockstar Games]] tərəfindən nəşr edilmişdir. Oyun seriyasının adı, böyük avtomobil oğurluğu mənasını verən "grand theft auto" ifadəsindən gəlir.

Serialdakı xəyali məkanlar Amerika şəhərlərindən ilham alaraq dizayn edilmişdir. Oyunlar, oyunçuların hekayə boyunca irəliləməsi üçün hərəkət edə biləcəyi, habelə [[döyüş-macəra]], [[Yarış videooyunu|sürücülük]], [[Rol videooyunu|rol oynamaq]], [[Yarış videooyunu|yarış]] elementlərini özündə cəmləşdirən sərbəst dünyaya malikdir. Oyunların başlıca mövzusunda sətiraltı [[ABŞ mədəniyyəti|Amerika mədəniyyəti]] tənqid olunsa da, yetkin təbiəti və şiddət mövzusu ilə bir çox mübahisələrə səbəb olmuşdur. Oyunların [[ssenari]]si cinayət dünyasında fərqli səbəblərdən yüksəlməyə çalışan əsas personajlara yönəldilmişdir. Dəstəkləyici personajlarda isə əsas personaja və ya təşkilatına xəyanət edən və əsas personajın irəliləməsini ləngidən personajlardan ibarətdir.

hal-hazırda on əsas və dörd inkişaf paketindən ibarət olan seriyanın təməli [[DMA Design]] tərəfindən 1997-ci ildə qoyulmuşdur. Seriyanın üçüncü oyunu [[Grand Theft Auto III]], seriyaya üç ölçülü qrafika və sərbəst dünyalar gətirmişdir. Sonrakı oyunlar Grand Theft Auto III konsepsiyasında müxtəlif şəkildə inkişaf etdirilərək yaradılmışdır. Maykl Medsen, Rey Liotta, Bort Reynolds, Dennis Hopper, Denni Trejo, Geri Byusi, Samuel Cekson, Kris Penn, Ceyms Uods, Coe Pantoliano, Debi Mazar, Cena Ceymson, Frank Vinsent, Robert Lociya, Riki Cervays, Endi Dik, Debbi Herri, Fill Kollins və Peter Fonda kimi bir çox görkəmli kino və musiqi sənətçiləri tərəfindən obrazlar səsləndirilmişdir. Grand Theft Auto seriyasının dördüncü bölümündə Maykl Hollik, Ceyson Zumuolt və Skott Hill kimi az tanınan aktyorlar yer almışdır.

2018-ci ildə, 280 milyondan çox nüsxə sataraq 9 milyard dollar gəlir gətirmiş və ən bahalı oyun [[françayzinq]]ləri siyahısında 4-cü yeri tutmuşdur. 2006-cı ildə Grand Theft Auto, BBC və Dizayn Muzeyi tərəfindən təşkil olunan dizayn yarışmasında yer almışdır. 2013-cü ildə [[The Daily Telegraph|The Telegraph]] qəzeti, Grand Theft Auto oyun seriyasını [[İngiltərə]]nin ən uğurlu ixracatı olaraq göstərmişdir.

== Tarixçə ==

== Siyahı ==
{| class="unsortable wikitable"
|-
! rowspan="2" style="background-color:#000000;" | {{color|white|İl}}
! rowspan="2" style="background-color:#000000;" | {{color|white|Başlıq}}
! rowspan="2" style="background-color:#000000;" | {{color|white|Yaradıcılar}}
! colspan="4" style="background-color:#000000;" | {{color|white|Buraxılışlar}}
! rowspan="2" style="background-color:#000000;" | {{color|white|Dünya}}
|-
! style="background-color:#000000;" | {{color|white|Konsol}}
! style="background-color:#000000;" | {{color|white|Kompüter}}
! style="background-color:#000000;" | {{color|white|Əl cihazları}}
! style="background-color:#000000;" | {{color|white|Telefonları}}
|-
! scope="col" colspan="8" style="background-color:#000000;" | {{color|white|Əsas buraxılışlar}}
|-
!scope="row" | 1997
| ''[[Grand Theft Auto (video game)|Grand Theft Auto]]''
| rowspan="3" style="text-align:center;" | [[DMA Design]]
| style="background:#dfd;" | [[PlayStation (console)|PS1]]
| style="background:#dfd;" | {{Flatlist|
* [[Microsoft Windows|Windows]]
* [[MS-DOS]]
}}
| style="background:#dfd;" | [[Game Boy Color|GBC]]
| style="background:#fdd;" |
| rowspan="2" style="text-align:center;" | 2D
|-
! scope="row" | 1999
|''[[Grand Theft Auto 2]]''
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* PS1
* [[Dreamcast]]
}}
| style="background:#dfd;" | Windows
| style="background:#dfd;" | GBC
| style="background:#fdd;" |
|-
! scope="row" | 2001
|''[[Grand Theft Auto III]]''
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* [[PlayStation 2|PS2]]
* [[Xbox (console)|Xbox]]}}
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* Windows
* [[OS X]]
}}
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* [[iOS]]
* [[Android (operating system)|Android]]
* [[Fire&nbsp;OS]]
}}
| rowspan="3" style="text-align:center;" | 3D
|-
! scope="row" | 2002
|''[[Grand Theft Auto: Vice City]]''
| rowspan="4" style="text-align:center;" |[[Rockstar North]]
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* PS2
* Xbox
}}
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* Windows
* OS X
}}
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* iOS
* Android
* Fire&nbsp;OS
}}
|-
! scope="row" | 2004
|''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]''
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* PS2
* Xbox
* [[PlayStation 3|PS3]]<sup>1</sup>
* [[Xbox&nbsp;360]]<sup>2</sup>
}}
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* Windows
* OS X
}}
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* iOS
* Android
* [[Windows Phone|WP]]
* Fire&nbsp;OS
}}
|-
! scope="row" | 2008
|''[[Grand Theft Auto IV]]''
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* PS3
* Xbox 360
}}
| style="background:#dfd;" | Windows
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
| rowspan="2" style="text-align:center;" | HD
|-
! scope="row" | 2013
|''[[Grand Theft Auto V]]''
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* PS3
* Xbox&nbsp;360
* [[PlayStation 4|PS4]]
* [[Xbox&nbsp;One]]
* [[PlayStation 5|PS5]]
* [[Xbox&nbsp;Series X/S]]
}}
| style="background:#dfd;" | Windows
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
|-
! scope="col" colspan="8" style="background-color:#000000;" | {{color|white|İnkişaf paketi}}
|-
!scope="row" | 1999
| ''[[Grand Theft Auto: London 1969]]''
| rowspan="2" style="text-align:center;" | [[Rockstar Canada]]
| style="background:#dfd;" | PS1
| style="background:#dfd;" | {{Flatlist|
* Windows
* MS-DOS
}}
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
| rowspan="2" style="text-align:center;" | 2D
|-
!scope="row" | 1999
| ''[[Grand Theft Auto: London 1961]]''
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" | {{Flatlist|
* Windows
* MS-DOS
}}
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
|-
!scope="row" | 2009
| ''[[Grand Theft Auto IV: The Lost and Damned]]''
| rowspan="2" style="text-align:center;" | Rockstar North
| style="background:#dfd;" | {{Flatlist|
* PS3
* Xbox&nbsp;360
}}
| style="background:#dfd;" | Windows
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
| rowspan="2" style="text-align:center;" | HD
|-
! scope="row" | 2009
|''[[Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony]]''
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* PS3
* Xbox&nbsp;360
}}
| style="background:#dfd;" | Windows
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
|-
! scope="col" colspan="8" style="background-color:#000000;" | {{color|white|Xüsusi buraxılışlar}}
|-
! scope="row" | 2004
|''[[Grand Theft Auto (Game Boy Advance)|Grand Theft Auto Advance]]''
| style="text-align:center;" |[[Digital Eclipse]]
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" |[[Game Boy Advance|GBA]]
| style="background:#fdd;" |
| rowspan="3" style="text-align:center;" | 3D
|-
! scope="row" | 2005
|''[[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]''
| rowspan="3" style="text-align:center;" |[[Rockstar Leeds]]
| style="background:#dfd;" | PS2
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" |[[PlayStation Portable|PSP]]
| style="background:#dfd;" |{{Flatlist|
* iOS
* Android
* Fire&nbsp;OS
}}
|-
! scope="row" | 2006
|''[[Grand Theft Auto: Vice City Stories]]''
| style="background:#dfd;" | PS2
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" | PSP
| style="background:#fdd;" |
|-
!scope="row" | 2009
| ''[[Grand Theft Auto: Chinatown Wars]]''
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#fdd;" |
| style="background:#dfd;" | {{Flatlist|
* PSP
* [[Nintendo DS|DS]]
}}
| style="background:#dfd;" | {{Flatlist|
* iOS
* Android
* Fire&nbsp;OS
}}
| style="text-align:center;" | HD
|-
| colspan="8" style="font-size:88%" |'''Notes:'''
: 1. Originally available on PlayStation 3 as part of the [[List of PlayStation 2 Classics for PlayStation 3|PlayStation 2 Classics]] line via the PlayStation Network, but later replaced with a HD native release.<ref>{{cite web|url=http://www.psu.com/news/28669/GTA-San-Andreas-for-PS3-gets-rated-for-upcoming-re-release/|title=GTA San Andreas for PS3 gets rated for upcoming re-release|last=Harradence|first=Michael|website=psu.com|date=16 November 2015|accessdate=18 November 2015|archive-date=17 November 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117155612/http://www.psu.com/news/28669/GTA-San-Andreas-for-PS3-gets-rated-for-upcoming-re-release|url-status=live}}</ref>
: 2. Originally available on Xbox 360 as part of the [[List of Xbox Originals|Xbox Originals]] line via the [[Xbox Games Store|Xbox Live Marketplace]], but later replaced with a HD native release.<ref>{{cite web|url=http://www.gamespot.com/articles/gta-san-andreas-re-release-coming-to-xbox-360-upda/1100-6423111/|title=GTA: San Andreas Re-Release Coming to Xbox 360 [UPDATE]|last=Makuch|first=Eddie|work=[[GameSpot]]|publisher=[[CBS Interactive]]|date=23 October 2014|accessdate=25 October 2014|archive-date=25 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141025060207/http://www.gamespot.com/articles/gta-san-andreas-re-release-coming-to-xbox-360-upda/1100-6423111/|url-status=live}}</ref>
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Rockstar Games}}
[[Kateqoriya:Videooyun mübahisələri]]
[[Kateqoriya:Grand Theft Auto]]