Gövdəsiz yastıbaş
Gövdəsiz yastıbaş (Elmi adı -Jurinella subacaulis) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c + 3c; B1ab(i, iii, iv). Azərbaycanın nadir növüdür. [1][2]
Qısa morfoloji təsviri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Çoxillik gövdəsiz bitkidir. Yarpaqları kökətrafı rozetdədir, çox saylı, saplaqlı, üstdən çılpaq, altdan ağımtıl torvari-yunlu, lələkvari bölünmüşdür. Yarpaqların saplaqları qaidədə qına genişlənmişdir. Səbətləri 1-3 sayda, yarımşar formada, 2-3 sm enində oturaqdır. Sarğının xarici yarpaqcıqları lansetvari, sivriləşmiş, daxildəkilər –uzun düz, çılpaq, al-qırmızı rənglidir. Çiçəkləri al-qırmızıdır. Toxumcuqları 4-5 sm uzunluğunda qaramtıl, qırışlı, uçağan ağ, qısa lələkli qıllıdır.[3]
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Çiçəkləmə may-iyun, meyvəvermə iyun-iyul aylarına təsadüf edir. Alp qurşağının töküntülərində rast gəlinir.[3][1]
Yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Kiçik Qafqazın cənubu, şimali və mərkəzi, Naxçıvanın dağlıq hissəsidir.[1][3]
Sayı və tendensiyası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Populyasiyanın təbii bərpasında azalma tendensiyasının səbəbi, mənfi iqlim amillərinin təsirlərin dəyişilməsinə həssaslıqla izah olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
[redaktə | vikimətni redaktə et]Antropogen amillər (otarılma, tapdalanma) və iqlim amillərinə həssaslıq, çox ekstremal iqlimə malik əarazilərdə yayılması.
Mühafizə tədbirləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitorinqlərin apaqılması tələb olunur.