Hava gəmilərinin texniki xidməti
Hava gəmilərinin texniki xidməti — uçuş aparatlarının istismar müddəti ərzində onların daimi sazlığının və uçuşa hazırlığının təmin edilməsinə yönəldilmiş yerüstü mühəndis-texniki təminatıdır. Texniki xidmət və lazımi qayğı olmadan istənilən hava gəmisi uçuşa yararsız hala çox tez gəlir. Hava gəmilərinin Səlahiyyətli texniki xidməti uçuşların təhlükəsizliyinin əsas amilidir.
Xaricidə istehsal olan kommersiya təyyarələrinə texniki xidmət[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müəyyən bir müddətdən və ya müəyyən bir uçuş saatlarından sonra(aviaşirkətin Maintenance Program'ında göstərilən) aviaşirkətlər (texniki xidmət təşkilatları) tərəfindən həyata keçirilməli olan təyyarələrin texniki vəziyyətinin dövri yoxlamalarından ibarətdir.
Yoxlamaların bir neçə növü mövcuddur: transit check, daily check, weekly check, A-check, B-check, C-check və D-check. A-check və B-check — sadə, С və D-check texniki yoxlamaların ən çətin növləridir. Təyyarələrin bəzi növləri üçün istismar formalarına daxil olan iş həcmi istehsalçı tərəfindən aviasiya orqanlarının nümayəndələri və operatorların nümayəndələri ilə birlikdə hazırlanan texniki xidmət qaydaları ilə müəyyən edilir.
Daha müasir tipli hava gəmiləri üçün vahid reqlament mövcud deyil və istismarçı zavodun rəhbər sənədləri (MRBR), tövsiyələri (MPD) və hakimiyyət orqanlarının göstərişləri əsasında konkret hava gəmisi üçün texniki xidmət proqramını hazırlamalıdır. Bu halda istismarçı tətbiq etdiyi siyasətə uyğun olaraq texniki xidmət formalarının formalaşdırılması ilə məşğul olmalıdır. Belə ki, əgər aviaşirkət yalnız gündüz reysləri həyata keçirirsə, gecə saatlarında texniki xidmətin aparılması məqsədəuyğun olardı. İdeal halda gecə formaları arasında işlərin yenidən bölüşdürülməsi prinsipcə ortaca çətin olan formaları (A-check) istisna edə bilər. Bir çox zavodlar formaların hərfi nömrələnməsindən imtina etdiyinə görə, texniki xidmət formalarının adı istismarçıların təqdirinə qalır (məsələn, LMV — line maintenance visit), lakin bir qayda olaraq, hamı tərəfindən qəbul olunan adlar istifadə edilir.
Transit check[redaktə | mənbəni redaktə et]
Transit check (tranzit yoxlanışı) — ən sadə texniki xidmət sayılır. Bu baxım forması, enişdən sonrakı müddət üç saatdan az olduqda, təyyarənin hər gedişindən əvvəl həyata keçirilir. Bu baxım forması, əgər enişdən sonrakı müddət üç saatdan az zaman təşkil edirsə, təyyarənin hər gedişindən əvvəl bu texniki xidmət forması həyata keçirilir.
Daily Check[redaktə | mənbəni redaktə et]
Daily Check (gündəlik texniki baxış) — hava gəmisinin texniki vəziyyətinin gündəlik yoxlanışı. Hər 48 saatdan bir yerinə yetirilməlidir (bəzi hallarda 98 saatdan sonra yerinə yetirilir). Adətən axşam zamanı yerinə yetirilir.
Weekly Check[redaktə | mənbəni redaktə et]
Weekly Check (həftəlik texniki baxış) — təxmini həftədə 1 dəfə yerinə yetirilir. Həm gündüz, həm də gecə yerinə yetirilə bilər. Otağın (anqarın) məcburi olmasını tələb etmir. Bir qayda olaraq, 3-4 saat ərzində icra olunur.
A-check[redaktə | mənbəni redaktə et]
A-check — yoxlanış təxmini olaraq ayda 1 dəfə, yaxud hər 500 uçuş saatından sonra yerinə yetirilir: А1, А2, А4, А8. Rəqəm nə qədər çox olarsa, işin miqdarı da o qədər çox olar. A-check bir qayda olaraq, gecə zamanı hava limanının anqarında edilir. Bu yoxlamanın məzmunu təyyarənin növündən, dövrlərin sayından və yaxud son yoxlama anından etibarən uçuş saatlarının sayından asılıdır. Yoxlama müəyyən şərtlərdən asılı olaraq aviaşirkət tərəfindən təxirə salına bilər.
B-check[redaktə | mənbəni redaktə et]
B-check — bu yoxlanış adətən 3 ayda bir keçirilir. O da ,bir qayda olaraq, gecə zamanı hava limanının anqarında edilir.
C-check[redaktə | mənbəni redaktə et]
C-check — bu texniki xidmət forması əvvəlki xidmətlərdən daha mürəkkəbdir və hər 15-24 ay və ya 7 500 uçuş saatından sonra həyata keçirilir. С1, С2, С4, С6 və С8 qruplarına bölünür. Bu yoxlamanı yerinə yetirmək üçün təyyarəni müəyyən müddətə istismardan çıxarmaq tələb olunur (təxminən iki həftə), həm də bir çox yer tələb olunur. Bir qayda olaraq, hava limanının böyük anqarında. Bu yoxlamanın müddəti bir çox amillərdən, xüsusilə də təyyarənin növündən asılıdır.
SV (Shop visit)[redaktə | mənbəni redaktə et]
SV (Shop visit) — təyyarənin əsas mühərriklərinə görülən texniki baxışın ağır foması. Dövr (orta) — 12000 uçuş saatı.