Helen Lanqevin-Joliot

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Helen Lanqevin-Joliot
fr. Hélène Langevin-Joliot
fr. Hélène Langevin
Doğum adı Hélène Gabrielle Joliot
Doğum tarixi 19 sentyabr 1927(1927-09-19) (97 yaş)
Doğum yeri
Atası Frederik Jolio-Küri
Anası İren Jolio-Küri
Elm sahələri Nüvə fizikası
İş yerləri
  • Paris Elm fakültəsi[d],
  • Université Paris-Saclay[d][1],
  • Milli Elmi Tədqiqat Mərkəzi[d][2]
Təhsili
Mükafatları Grand Cross of the National Order of Merit Grand Officer of the National Order of Merit "Fəxri Legion" ordeni komandoru
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Helen Lanqevin-Joliot (doğum adı: Joliot-Küri; 19 sentyabr 1927, Paris) — Fransız laboratoriyalarında nüvə reaksiyaları ilə bağlı araşdırmaları ilə tanınan və hər üçü də fizika və kimya üzrə Nobel mükafatı almış Mariya Kürinin nəvəsi və İren Jolio-Küri və Frederik Jolio-Kürinin qızı, fransız nüvə fiziki.[4]  

Erkən həyatı və təhsili

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Helen Lanqevin-Joliot 19 sentyabr 1927-ci ildə Parisdə, Fransa'da dünyaya gəlmişdir. Anası İren Jolio-Küri və atası Frederik Jolio-Küri hər ikisi də görkəmli fiziklər idi və 1935-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatını birlikdə qazanmışdılar.[4] Helen, nənəsi Mariya Küridən və valideynlərindən elmə olan həvəsi miras almışdır.

Paris Universitetində təhsil almış və 1950-ci ildə nüvə fiziki ixtisası üzrə doktorluq dərəcəsini almışdır. Doktorluq dissertasiyası, yüksək enerjili protonlarla nüvə reaksiyaları mövzusunda idi.[4]

Helen Lanqevin-Joliot, karyerasının çox hissəsini Fransanın Milli Elmi Tədqiqatlar Mərkəzində (CNRS) keçirmişdir. O, burada nüvə fiziki kimi çalışmış və nüvə reaksiyaları, nüvə quruluşu və radioaktivlik sahələrində tədqiqatlar aparmışdır.[4]

1956-cı ildə Parisdəki Nüvə Fiziki İnstitutunun direktoru təyin edilmiş və bu vəzifədə 1986-cı ilə qədər çalışmışdır.[4] O, həmçinin Fransız Atom Enerjisi Komissiyasında (CEA) və Avropa Nüvə Tədqiqatları Təşkilatında (CERN) müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır.

Elmi töhfələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Helen Lanqevin-Joliot, nüvə fiziki sahəsində bir sıra mühüm töhfələr vermişdir. Onun ən vacib işlərindən biri, yüksək enerjili protonlarla nüvə reaksiyaları üzərində apardığı tədqiqatlar olmuşdur. Bu tədqiqatlar, nüvə quruluşu və nüvə qüvvələri haqqında anlayışımızı dərinləşdirmişdir.

Helen Lanqevin-Joliot, həmçinin radioaktivlik sahəsində də əhəmiyyətli tədqiqatlar aparmışdır. O, radioaktiv izotopların tibbdə və sənayedə istifadəsi üzərində çalışmışdır.

Mükafatları və təltifləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Helen Lanqevin-Joliot, elmi karyerası boyunca bir çox mükafat və təltiflərə layiq görülmüşdür. O, Fransız Elmlər Akademiyasının üzvü, Fransız Fəxri Legionu ordeninin kavaleri və bir çox digər nüfuzlu mükafatların sahibidir.[4]

Helen Lanqevin-Joliot, 1948-ci ildə Michel Langevin ilə evlənmiş və bu evlilikdən iki övladı olmuşdur. Oğlu Yves Langevin də astrofizikdir.

  1. 1 2 https://www.idref.fr/072310200#727.
  2. 1 2 https://www.radiofrance.fr/personnes/helene-langevin-joliot.
  3. 1 2 Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation (fr.). Montpellier: ABES, 2001.
  4. 1 2 3 4 5 6 "Hélène Langevin-Joliot". www.britannica.com. 2023-06-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.