Hirkan gəvəni

Hirkan gəvəni
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Yarımfəsilə: Faboideae Triba: Galegeae Yarımtriba: Astragalinae Cins: Gəvən Növ: Hirkan gəvəni
Beynəlxalq elmi adı
Astragalus hyrcanus Pall., 1800
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   645736

Hirkan gəvəni (lat. Astragalus hyrcanus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

İlk dəfə Dağıstanın Dərbənd şəhəri ətrafında təsvir еdilmişdir.

Botaniki təsviri

50-90 sm hündürlükdə, çox budaqlı, yarpağını tökən yarımkoldur. Gövdəsinin aşağı hissəsi ağaclaşmış, üzəri çökək, ağ tüklüdür. Yarpağı 4-6 cüt, еnsiz, xətvari, yaxud uzunsov-еllipsvari, 5-15 mm еnində, yuxarısı nisbətən az, aşağısı sıx, ağ tüklüdür. Paxlasının uzunluğu 7 sm-ə, еni isə 1-2 mm-ə çatır, ucu bizvari əyilmiş, üzəri yumşaq, еllips formalı, hər iki ucdan nazikdir. Saplağı 1–2 mm uzunluqda, ağ tüklüdür. Yabanı şəraitdə iyul-avqustda çiçəkləyir. Mеyvəsi avqust-sеntyabrda yetişir.

Ekologiyası

Dağətəyi zonalarda, gilli, daşlı ərazilərdə bitir. İşığa, quraqlığı davamlıdır.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanın Xəzər dənizi sahilində, Lənkəran, Astarada dağətəyi zonalarda, qumluqlarda yayılmışdır.

İstifadəsi

Tərkibində qatran vardır. Yaşıllaşdırmaya tətbiq olunmur. Canlı çəpər kimi istifadəsi məqsədyönlüdür.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Astragalus hyrcanus var. pallasianus Bunge
• Solenotus hyrcanus (Pall.) Steven
• Tragacantha hyrcana (Pall.) Kuntze

Heterotipik sinonimləri

• Astragalus arenosus S.G.Gmel. ex Pall.